The Prodigy

The Prodigy, (անգլ.՝ The Prodigy), անգլիական էլեկտրոնային երաժշտության խումբ, ձևավորվել է 1990 թվականին Բրեյնթրիում` պրոդյուսեր, ստեղնահար և երգահան Լիամ Հովլեթի կողմից։ Սկզբնական կազմի մեջ ընդգրկված էին վոկալիստ Մաքսիմը, պարող և ստեղնահար Լիրոյ Թորնհիլը, պարող Շարկին և վոկալիստ Քիթ Ֆլինթը։ Նրանք բրեյքբիթ ժանրի առաջամարտիկներ են և իրենց ոճը նկարագրում են որպես «էլեկտրոնային պանկ»^[2][3]։

The Prodigy
Ժանրեր	ալտերնատիվ ռոք, տեխնո, Էլեկտրոնային, big beat?, rave music?, alternative dance?, breakbeat hardcore?, electronicore? և էլեկտրոնիկ ռոք
Գործունեություն	1990
Լեյբլ	Elektra Records, Ragged Flag?, XL Recordings, Beggars Banquet Records, Mute Records, Maverick և Warner Music Group
Պարգևներ	BRIT Award for Best British Dance Act? [1]
Կայք	theprodigy.com
The Prodigy Վիքիպահեստում

Նախնական շրջանում խումբը գործում էր ընդհատակյան և առաջին հաջողությունը գրանցեց 1991 թվականին «Charly» և «Everybody in the Place» սինգլներով, որոնք հասան Մեծ Բրիտանիայի հիթ շքերթների լավագույն հնգյակ։ Դեբյուտային «Experience» (1992) ալբոմից հետո խումբը անցավ ռեյվ արմատներից դեպի տեխնո, բրեյքբիթ և ռոք ոճերի՝ իրենց հաջորդ «Music for the Jilted Generation» (1994) ալբոմում։ Նրանց առևտրային և քննադատական գագաթնակետը եղավ երրորդ ստուդիական ալբոմով՝ «The Fat of the Land» (1997), որը գլխավորեց 16 երկրների հիթ շքերթները, այդ թվում՝ Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում։ Ալբոմը ներառում էր Մեծ Բրիտանիայի առաջին հորիզոնականում հայտնված «Firestarter» և «Breathe» սինգլները։ Երրորդ սինգլը՝ «Smack My Bitch Up»-ը, հասավ Մեծ Բրիտանիայի լավագույն տասնյակի, բայց առաջացրեց մեծ վեճեր՝ խոսքերի և տեսահոլովակի համար։ Թորնհիլը լքեց խումբը 2000 թվականին, իսկ Ֆլինթը մահացավ 2019 թվականին։ Ներկայումս Հովլեթն ու Մաքսիմը խմբի միակ սկզբնական անդամներն են։

Փրոդիջին համարվում է բոլոր ժամանակների ամենահաջողակ էլեկտրոնային խմբերից մեկը՝ վաճառելով մոտ 25 միլիոն ձայնագրություն ամբողջ աշխարհում, այդ թվում՝ ավելի քան 4,7 միլիոն ալբոմ Մեծ Բրիտանիայում^[4]։ Նրանք ունեցել են առաջին հորիզոնականում հայտնված ալբոմներ՝ յոթ տարի անընդմեջ^[5]։ «AllMusic»-ը նրանց նկարագրում է որպես «այլընտրանքային զանգվածների համար նախատեսված առաջատար խումբ» և «ռեյվի հայրեր»։ Խումբը կարիերայի ընթացքում արժանացել է բազմաթիվ մրցանակների, այդ թվում՝ երկու «Brit Awards», երեք «MTV Video Music Awards», երկու «Kerrang! Awards», հինգ «MTV Europe Music Awards» և երկու «Գրեմմի»^[6]։

Պատմություն

Հիմնադրում և վաղ սինգլների հաջողություն (1990 - 1991)

1989 թվականին 18-ամյա DJ, երաժիշտ և երգահան Լիամ Հովլեթը վերադարձավ իր ծննդավայր՝ Բրեյնթրի, hip-hop խումբ «Cut 2 Kill»-ում DJ աշխատելուց հետո։ Երեք տարի առաջ նա սկսել էր ստեղծել իր երաժշտությունը՝ սկզբում կենտրոնանալով «hip-hop» և «house» երաժշտության վրա, իսկ հետո անցնելով ռեյվ ոճին, որը մեծ տարածում էր գտել այդ ժամանակաշրջանում^[7]։ Հովլեթը սկսեց հանդես գալ որպես DJ՝ տեղի միջոցառումներում՝ միաժամանակ ստեղծելով սեփական երաժշտություն^[7]։

Հենց Բրեյնթրիում էլ նա ծանոթացավ պարողներ Քիթ Ֆլինթի և Լիրոյ Թորնհիլի հետ իր ելույթներից մեկի ժամանակ՝ «The Barn» ակումբում։ Ֆլինթը խնդրեց Հովլեթին իր համար միքս-թեյփ պատրաստել։ Հովլեթը համաձայնվեց և մի քանի օր անց նրան տվեց ձայներիզը, որի մյուս կողմում տեղադրված էին իր սեփական երգերը^[8]։ Հովլեթը ձայներիզի վրա փորագրել էր «Prodigy» բառը՝ ի պատիվ «Moog Prodigy» սինթեզատորի, որով նա ստեղծում էր երաժշտությունը^[9][10]։ Ձայներիզն այնքան դուր եկավ Ֆլինթին և Թորնհիլին, որ նրանք առաջարկեցին Հովլեթին խումբ կազմել միասին^[10]։ Նրանք համաձայնեցին խմբի անունը դնել «The Prodigy»։ Խմբին միացավ նաև Ֆլինթի ընկերուհին՝ պարող և վոկալիստ Շարկին (իսկական անունը՝ Շեյլա Բըրք), և խումբը պաշտոնապես ձևավորվեց 1990 թվականի հոկտեմբերի 5-ին^[11][10]։Նրանց առաջին ելույթը տեղի ունեցավ 1991 թվականի փետրվարին «The Four Aces Club» ակումբում։ Ելույթը կազմակերպել էր տեղացի պրոմոթեր Զիգին, ով դարձավ նրանց առաջին մենեջերը։ Հովլեթը ակումբն անվանում էր «Լոնդոնի ամենաբարդ խումբ»^{[12][13][10][7]}։ Հենց այդ ելույթից առաջ խումբը ծանոթացավ ռեփեր Մաքսիմի հետ (այն ժամանակ հայտնի որպես Maxim Reality): Ֆլինթը խորհուրդ տվեց Մաքսիմին միանալ խմբին՝ նրա ռեգգի ոճում ունեցած կարողությունների և երաժշտական փորձի համար։ Մաքսիմը բաց թողեց նախապես պայմանավորված հանդիպումը, սակայն անսպասելիորեն հայտնվեց խմբի առաջին ելույթի ժամանակ և բեմում սկսեց իմպրովիզացիոն տեքստեր ներկայացնել^[14]։

Կենդանի դեբյուտից կարճ ժամանակ անց Հովլեթը ավարտեց 10 երգից կազմված դեմո ձայներիզ՝ օգտագործելով «Roland W-30» ստեղնաշարային գործիքը։ Նա փորձեց պայմանագիր կնքել «Tam Tam Records»-ի հետ, սակայն մերժում ստացավ^[15]։Դրանից հետո նա դիմեց «XL Recordings»-ին, որտեղ ղեկավարներ Թիմ Փալմերն ու Նիք Հալքսը համաձայնեցին հանդիպել և ստորագրեցին պայմանագիր՝ 4 սինգլ թողարկելու պայմանով^[15]։ 1991 թվականի փետրվարին խումբը թողարկեց իր առաջին պաշտոնական «What Evil Lurks» երաժշտական ալբոմը՝ 4 երգերով, որոնք Հովլեթը ստեղծել էր դեմոյի համար։ Կարճ ժամանակ անց Շարկին դուրս եկավ խմբից։

1991 թվականի օգոստոսին խումբը թողարկեց իր դեբյուտային սինգլը՝ «Charly»-ն, որտեղ օգտագործված էին «Charley Says» մուլտֆիլմի երկխոսություններից^[16]։ Երգը մեծ հաջողություն ունեցավ ռեյվ ժանրում՝ հասնելով Մեծ Բրիտանիայի «Պարային հիթ շքերթներ»-ի առաջին հորիզոնականին և «Հիթ շքերթների» երրորդ հորիզոնականին՝ խումբը ներկայացնելով լայն լսարանին։ «Charly»-ի հաջողությունը կայանում էր նրանում, որ խումբն այստեղ համատեղում էր ռեյվ ոճը՝ մուլտֆիլմերի երկխոսությունների հետ^[17]։ Սակայն քննադատները ժանրն անվանեցին «մանկական ռեյվ» կամ «խաղալիքային տեխնո»^[7]։ Հովլեթը հասկանում էր, որ նման ոճի շարունակությունը կհանգեցներ իրենց անկմանը և որոշեց խուսափել նման պիտակներից։ Նա «Charly»-ի շահույթը ծախսեց նոր գործիքների և ստուդիական սարքավորումների վրա՝ ընդլայնելով խմբի հնչողությունը^[18]։ Նրանց երկրորդ սինգլը՝ «Everybody in the Place (Fairground Edit)»-ը, թողարկվեց 1991 թվականի դեկտեմբերին և հասավ Մեծ Բրիտանիայի «Հիթ շքերթներ»-ի երկրորդ հորիզոնականին՝ զիջելով «Queen»-ի «Bohemian Rhapsody»-ին, որը կրկին թողարկվել էր Ֆրեդի Մերկուրիի մահից հետո^[19]։

Փորձեր և «Music for the Jilted Generation» (1992 - 1995)

1991 և 1992 թվականներին Լիամ Հովլեթն իր տան ստուդիայում՝ «Earthbound Studios»-ում, ձայնագրեց խմբի առաջին լիամետրաժ ստուդիական ալբոմը՝ «Experience»-ը։ Այս նախագիծը սկիզբ առավ, երբ «XL Recordings»-ը առաջարկեց խմբին ստեղծել ալբոմ^[20]։ Սկզբում Հովլեթը ցանկանում էր ստեղծել ռեյվ ալբոմ՝ ներշնչված «Pink Floyd»-ից, սակայն հրաժարվեց այդ գաղափարից, քանի որ դա կարող էր սահմանափակել իր երաժշտական գաղափարները։ Ալբոմը թողարկվեց 1992 թվականի սեպտեմբերին, հասավ Մեծ Բրիտանիայի ալբոմների հիթ շքերթի 12-րդ հորիզոնականին և ստացավ պլատինե հավաստագիր՝ Բրիտանական ֆհնչյունագրական ինդուստրիայից (BPI)` վաճառելով ավելի քան 300,000 օրինակ^[21][22]։ Ալբոմում առկա են բազմաթիվ նմուշներ այլ արտիստներից, իսկ եզրափակիչ երգը կենդանի կատարում է, որտեղ վոկալով հանդես է գալիս Մաքսիմը։ «Experience»-ը համարվում է բրիտանական ռեյվ երաժշտության կարևորագույն թողարկումներից մեկը և ազդեցություն է ունեցել, օրինակ, ամերիկացի DJ և երաժիշտ Մոբիի վաղ աշխատանքների վրա։ Ալբոմի երրորդ սինգլը՝ «Fire/Jericho»-ն, նախատեսվում էր դառնալ խմբի թոփ տասնյակի հիթը Մեծ Բրիտանիայում, սակայն «XL Recordings»-ը հանեց այն իր ցուցակից, և երգը կանգ առավ 11-րդ հորիզոնականում^[7]։

1993 թվականի սկզբին «The Prodigy»-ն ավարտեց իր առաջին խոշոր շրջագայությունը^[23]։ Հովլեթն ասաց, որ խումբն արդեն կայացած կոլեկտիվ է և կշարունակի ստեղծել օրիգինալ պարային երաժշտություն, քանի որ դեռ կա պահանջարկ դրա համար։ «Experience»-ի և դրան հաջորդող սինգլների թողարկումից հետո խումբը ձգտում էր հեռանալ «մանկական ռեյվի» պիտակից, որը շարունակում էր հետապնդել նրանց^[7]։ 1993 թվականի վերջում Հովլեթը թողարկեց անանուն վինիլային ձայնապնակ՝ «Earthbound I» և «Earthbound 2» վերնագրերով^[24]։ Դրա կոշտ և հիպնոտիկ ձայնը մեծ գնահատանքի արժանացավ երաժշտական շրջանակներում։ Երգերը պաշտոնապես թողարկվեցին «One Love» և «Full Throttle» անուններով՝ 1993 թվականի սեպտեմբերին, և հասան թոփ հիթերի 8-րդ հորիզոնականին։ Այդ ժամանակ խումբը արդեն հանդես էր գալիս շաբաթական առնվազն մեկ անգամ, ինչպես նաև սկսել էր ելույթներ ունենալ արտասահմանում՝ Գերմանիայում, ԱՄՆ-ում և Ճապոնիայում^[25]։

1993 թվականին Հովլեթը սկսեց աշխատել խմբի երկրորդ ալբոմի՝ «Music for the Jilted Generation»-ի վրա։ Նոր նյութերից շատերը գրվեցին ի պատասխան «Criminal Justice Act»-ի, ինչի լավագույն օրինակն է «Their Law» երգը, որը Հովլեթը համահեղինակեց և կատարեց «Pop Will Eat Itself» ալտերնատիվ ռոք խմբի հետ։ Ալբոմը սկսվում է հետևյալ ներածությամբ․ «Ես որոշել եմ վերադարձնել իմ աշխատանքը ստորգետնյա միջավայր, որպեսզի այն չհայտնվի սխալ ձեռքերում»։ Հովլեթը պարզաբանեց, որ «սխալ ձեռքերը» ներկայացնում են այն մարդկանց, ովքեր համարում էին «The Prodigy»-ն կոմերցիոն խումբ^[26]։ Նա այլևս չէր ցանկանում, որ խումբը դիտարկվի որպես միայն ռեյվ կատարող։ Ալբոմում ընդգրկված են երաժշտական ոճերի և կառուցվածքների լայն շրջանակ, այդ թվում՝ «big beat» և ծանր «breakbeat» հնչյուններ: «The Guardian» ալբոմը նկարագրվեց որպես «բարդ և հզոր աշխատանք, որը պարային երաժշտությանը հաղորդեց ռոքնռոլի ինքնավստահություն»^[27]։

«Music for the Jilted Generation»-ը թողարկվեց 1994 թվականի հուլիսին, միանգամից զբաղեցրեց Մեծ Բրիտանիայի «Հիթ շքերթ»-ի առաջին հորիզոնականը և արժանացավ դրական արձագանքների^[5]։ Այն առաջադրվեց «Մերկուրի» երաժշտական մրցանակի, չնայած Հովլեթն ընդգծեց, որ իր նպատակը շարունակում է մնալ «The Prodigy»-ն դարձնել «կոշտ հնչողությամբ խումբ», որը կունենա կոմերցիոն հաջողություն՝ առանց փոխզիջումների։ Խումբը խուսափում էր լայն հանրային ուշադրությունից՝ մերժելով «Top of the Pops»-ում և Մեծ Բրիտանիայի այլ ազգային հեռուստատեսային հաղորդաշարերում ելույթ ունենալու առաջարկները^[28]։ 1991 թվականին «Dance Energy» հաղորդաշարի շրջանակներում նրանց «Everybody in the Place» երգի կատարումը եղավ նրանց միակ ելույթը՝ բրիտանական հեռուստատեսությամբ^[29]։ Հաջորդ տարիներին նրանց երաժշտական տեսահոլովակները հեռարձակվեցին «MTV Europe»-ի կողմից։

«Music for the Jilted Generation»-ի միջազգային հաջողությունից հետո խումբը 1995 թվականին համալրվեց կիթառահար Ջիմ Դեյվիսով՝ «Their Law», «Break and Enter 95» երգերի և տարբեր կենդանի կատարումների համար։ Շուտով նրան փոխարինեց «Janus Stark» խմբի անդամ Գիզ Բաթը, որը մնաց խմբի կազմում երեք տարի^[30]։

«The Fat of the Land» և Թորնիլի հեռանալը (1996 - 2000)

1996 թվականի մարտին «The Prodigy»-ն թողարկեց «Firestarter» սինգլը։ Լիամ Հաուլեթը ի սկզբանե ձայնագրել էր այս ստեղծագործությունը՝ որպես գործիքային կատարում, և նախատեսում էր ավելացնել վոկալի նմուշ։ Սակայն լսելով այդ ստեղծագործությունը՝ Քիթ Ֆլինթն առաջարկեց գրել և ձայնագրել սեփական տեքստը։ Սկզբում Հաուլեթին այդ միտքը զարմացրեց, բայց համաձայնեց։ Արդյունքում ստացվեց «շատ... սպառնալից» հնչողություն, ինչպես հետագայում նշեց Ֆլինթը^[31]։ Այս երգի սադրիչ տեքստը բուռն արձագանք ստացավ Մեծ Բրիտանիայում։ Ֆլինթը պատմեց, որ երգի դեմ առաջինը բողոքել է հրշեջ աղջկա հայրը, ով զոհվել էր հրդեհի ժամանակ՝ որակելով երգը անհարգալից։ Այս բողոքների հիման վրա «The Daily Mail»-ը հարձակվեց խմբի վրա՝ իր առաջին էջում կոչ անելով արգելել երգը։ Լիամ Հաուլեթն ընդգծեց, որ տեքստը պետք չէ բառացիորեն ընկալել, իսկ Ֆլինթն ավելացրեց, որ երգը «մարդկանց խառնաշփոթի մեջ գցելու մասին է»։ Չնայած քննադատությանը՝ երգը մեծ ճանաչում գտավ։ Նույնիսկ ԲիԲիՍի-ի ռադիոհաղորդավար Քրիս Էվանսը հրաժարվեց իր շոուում հեռարձակել երգը, իսկ խմբի անդամները մերժեցին առաջարկվող գումարը՝ իրենց տեսահոլովակը խմբագրելու համար, որպեսզի այն ցուցադրվի «Top of the Pops»-ում՝ ստացված բողոքներից հետո^[32]։

Չնայած այս բոլոր դժվարություններին, «Firestarter»-ը դարձավ խմբի առաջին սինգլը, որը հասավ Մեծ Բրիտանիայի «Հիթ շքերթ»-ի առաջին հորիզոնականին և այնտեղ մնաց երեք շաբաթ^[33]։ Երգը նաև միջազգային հիթ դարձավ՝ գրավելով առաջատար հորիզոնականներ աշխարհի շատ երկրների հիթ շքերթներում՝ զարկ տալով խմբի ամերիկյան հաջողությանը։ Տեսահոլովակը ներկայացրեց Ֆլինթի նոր՝ փանկ ոճի կերպարը՝ զարդարված քթօղով, լեզվօղով, դաջվածքներով և ներկված մազերով։ Այս փոփոխությունը ամրապնդեց նրա դիրքը՝ որպես խմբի խորհրդանշական առաջատար։1996 թ․ նոյեմբերին խումբը թողարկեց «Breathe» սինգլը, որն նույնպես զբաղեցրեց առաջին տեղը Մեծ Բրիտանիայում և ութ այլ երկրներում։ Երկու սինգլներն էլ վաճառվել են 1.2 միլիոն օրինակով, միայն Մեծ Բրիտանիայում։

1996 թվականի վերջին ամերիկյան ձայնագրման ընկերությունների միջև սկսվեց թեժ մրցակցություն՝ խմբին պայմանագիր առաջարկելու համար։ «XL Recordings»-ի համասեփականատեր Ռիչարդ Ռասելը հանդիպեց բազմաթիվ ղեկավարների հետ և նշեց, որ Մադոննայի սեփական ընկերությունը՝ «Maverick Records»-ը, հատկապես ակտիվ էր^[34]։ Վերջապես, 1997 թ․ փետրվարին հայտարարվեց մոտ 5 միլիոն դոլարի պայմանագիր, ինչը աննախադեպ էր ռեյվ ժանր ունեցող խմբի համար։ Լրագրողների կարծիքով՝ մրցակցությանը մասնակցել էր 20-ից ավելի ընկերություն^[35]։ 1997 թ․ մայիսին Էսսեքսում կազմակերպվեց մասնավոր միջոցառում՝ ձայնագրման ընկերությունների ղեկավարների համար՝ լսելու խմբի երկար սպասված ստուդիական ալբոմը՝ «The Fat of the Land»-ը, որը դեռևս ավարտված չէր։ Ալբոմում ընդգրկվեցին նաև «Firestarter» և «Breathe» սինգլները^[36]։

«The Fat of the Land» ալբոմը թողարկվեց 1997 թվականի հունիսի 30-ին՝ ներկայացնելով պարզեցված մեղեդիներ, ավելի քիչ ռեյվ և փանկ ոճի հնչյուններ։ Ալբոմը ուժեղ առևտրային ազդեցություն ունեցավ՝ հասնելով Միացյալ Թագավորության և ԱՄՆ-ի ալբոմների չարթերի առաջին հորիզոնականին։ Այն մտավ «Գինեսի ռեկորդների գիրք»՝ որպես Մեծ Բրիտանիայի ամենաարագ վաճառվող ալբոմ՝ իր առաջին շաբաթում վաճառելով 317,000 օրինակ^[33][37][38]։ Այս ալբոմը մնում է խմբի ամենավաճառվածը՝ 1.5 միլիոն օրինակ Մեծ Բրիտանիայում, 2.6 միլիոն՝ ԱՄՆ-ում և մոտ 10 միլիոն՝ ամբողջ աշխարհում։

Խումբը իր առևտրային հաջողությունը ամրապնդեց Մեծ Բրիտանիայում՝ լայնածավալ շրջագայությամբ, և ԱՄՆ-ում՝ չորս տարվա մեջ իրենց առաջին շրջագայությամբ։ 1997 թ. հունիսին նրանք գլխավորեցին «Glastonbury Festival»-ի բացման օրը և հունիս-օգոստոս ամիսներին գլխավորեցին «Lollapalooza»-ն։ 1997 թ. սեպտեմբերին նրանք հանդես եկան «Breathe» երգով և «MTV Video Music Awards»-ում շահեցին “«Viewer's Choice Award» մրցանակը։ 1998 թվականին նույն մրցանակաբաշխությունում «Smack My Bitch Up»-ը շահեց երկու մրցանակ՝ «Best Dance Video» և «Breakthrough Video»^[39]։

«Smack My Bitch Up» երգը առաջացրեց մեծ հակասություններ՝ իր սադրիչ բառերի և տեսահոլովակի պատճառով։ Կանանց ազգային կազմակերպությունը (National Organization for Women) պնդում էր, որ երգի «Change my pitch up, smack my bitch up» կրկնվող արտահայտությունը «վտանգավոր և վիրավորական է՝ խրախուսելով բռնություն կանանց հանդեպ» և կարող է կապված լինել հերոինի (smack) օգտագործման հետ^[40][41]։ Այս արտահայտությունը վերցված է «Ultramagnetic MCs» խմբի «Give the Drummer Some» երգից^[42]։ Հաուլեթը պարզաբանեց, որ արտահայտությունը սխալ է մեկնաբանվել, և այն նշանակում է «ինչ-որ բան անել ինտենսիվ կերպով, օրինակ՝ բեմում լինել՝ առաջացնելով ակտիվ էներգիա»^[41]։ Մի շարք ռադիոկայաններ արգելեցին երգի հեռարձակումը գիշերային ժամերին^[43]։ ԱՄՆ-ի «Wal-Mart» և «Kmart» խանութների ցանցերը, գտնելով սինգլի գովազդային արշավը վիրավորական, հանեցին «The Fat of the Land» ալբոմը իրենց վաճառքից^[44]։1998 թվականին՝ «Reading Festival»-ի ժամանակ, «The Prodigy»-ն և «Beastie Boys»-ը հակասություն ունեցան բեմում։ Վերջիններս խնդրեցին, որ «Smack My Bitch Up»-ը հանվի ծրագրից, քանի որ այն կարող էր վիրավորական համարվել ընտանեկան բռնության զոհերի համար^[45]։ The Prodigy-ն անտեսեց այս խնդրանքը․ Մաքսիմը երգը ներկայացրեց հետևյալ կերպ. «Նրանք չեն ուզում, որ մենք կատարենք այս անիծյալ երգը։ Բայց ինչպես հաճախ է լինում, ես անում եմ այն, ինչ ուզում եմ»^[46][47]։

1999 թվականին թողարկվեց «The Dirtchamber Sessions Volume One» ալբոմը, որը ներկայացնում էր Հաուլեթի միքսը՝ որպես պաշտոնական ձայնագրություն ԲիԲիՍի-ի «Radio 1»-ում՝ նրա մասնակցությամբ դիջեյական ծրագրից^[48]։ Այդ ծրագիրը կյանքի կոչվեց լրագրող և խմբի կենսագիր Մարտին Ջեյմսի և հաղորդավար Մերի Էն Հոբսի զրույցի արդյունքում, ովքեր նաև նշված են ալբոմի շապիկի շնորհակալական տողերում։

1999 թվականի օգոստոսին խումբը ավարտեց «The Fat of the Land»-ի համաշխարհային շրջագայությունը, որից հետո խմբից հեռացավ շրջագայող կիթառահար Գիզ Բաթը։ Հանգստյան ժամանակահատվածից հետո, 2000 թվականի ապրիլին, հայտարարությամբ պաշտոնապես հայտարարվեց Թորնհիլի հեռացումը խմբից։ Նա նշեց, որ խմբում մթնոլորտը փոխվել էր, և ինքը գնալով ավելի անհարմար էր զգում բեմում նրանց հետ, ինչպես նաև ցանկանում էր զբաղվել սոլո նախագծերով։ Հաուլեթն ասաց․ «Մենք երկուսս էլ հետաքրքրված ենք տարբեր բաներով և շարժվում ենք տարբեր ուղղություններով, բայց ես հարգում եմ նրան և մաղթում հաջողություն իր նախաձեռնություններում»^[49]։ Խմբի պաշտոնական կայքը փոխարինվեց նրանց լոգոյով և «Մենք կվերադառնանք․․․» արտահայտությամբ՝ սև ֆոնի վրա, որը մնաց կայքում մինչև 2002 թվականը^[50]։

Խմբի սոցիալական կայքէջը՝ Թորնհիլի հեռանալուց հետո, 2000 թիվ

«Always Outnumbered, Never Outgunned» (2001 - 2004)

2001 թվականին խումբը մի քանի կենդանի համերգներ անցկացրեց, սակայն նրանց 2002 թվականի հուլիսին թողարկված սինգլը՝«Baby's Got a Tempe»-ը, արժանացավ քննադատների հիասթափությանը։ Երգի սկզբնական տարբերակը գրել էր Ֆլինտի մեկ այլ խումբը՝ «Flint»-ը, և կոչվում էր "NNNN"։ «The Prodigy»-ի տարբերակը Ֆլինտի ստեղծագործության ամբողջական վերամշակումն էր, որի միայն մի քանի բառերն ու մեղեդին էին պահպանվել։ Երգը, որի պրոդյուսերն էր Հաուլեթը, ներառում էր նաև Ջիմ Դեյվիսի մասնակցությունը։ Խումբը կրկին հայտնվեց հակասությունների կենտրոնում՝ ներառելով Ռոհիպնոլի՝ «date rape» դեղամիջոցի մասին հիշատակում երգի տեքստում^[51]։ Երգի երաժշտական տեսահոլովակը ևս վիճահարույց էր. այն ցուցադրում էր գրեթե ամբողջությամբ մերկ կանանց՝ կովեր կթելիս։ Տեսահոլովակի ամբողջական, չխմբագրված տարբերակը 2002 թվականին հեռարձակվեց «MTV2»-ի հատուկ գիշերային հաղորդման շրջանակում, որտեղ ներկայացվեցին երբևէ «MTV»-ում ցուցադրված ամենավիճահարույց տեսահոլովակները^[52]։

«The Prodigy»-ի չորրորդ ստուդիական ալբոմը՝ «Always Outnumbered, Never Outgunned»-ը, թողարկվեց 2004 թվականի օգոստոսի 23-ին, իսկ ԱՄՆ-ում՝ 2004 թվականի սեպտեմբերի 14-ին։ Ալբոմին նախորդեց փորձարարական սինգլ «Memphis Bells»-ը, որը թողարկվեց սահմանափակ քանակով, իսկ ավելի ուշ՝ ավանդական սինգլ «Girls»-ը։ ԱՄՆ տարբերակը ներառում էր «Girls»-ի ռեմիքսը՝ «More Girls» վերնագրով, որպես բոնուս երգ։ Ալբոմը, որը իր առաջին շաբաթում գլխավորեց Մեծ Բրիտանիայի ալբոմների ցուցակը, երկու տարի մնաց անգերազանցելի^[21]։

«Liam Howlett» համերգ,օգոստոս, 2005 թիվ

«Memphis Bells»-ի 5,000 թվային օրինակ վաճառվեց ինտերնետում։ Յուրաքանչյուր օրինակը ձևավորվում էր հաճախորդի ընտրած գործիքային, ռիթմիկ և մեղեդային տարբերակներից, որոնց ընդհանուր թիվը կազմում էր 39,600։ Հինգ տարբերակները վաճառվում էին երեք ֆայլային ձևաչափով՝ «WAV», «MP3»-իի երկու տարբերակ և «5.1 DTS» ձայնագրություն, առանց թվային իրավունքների կառավարման սահմանափակումների։

2005 թվականին խումբը թողարկեց «Their Law: The Singles 1990–2005» հավաքածուն, որը ներառում էր նոր ռեմիքսներ՝ «Out of Space ("Audio Bullys Remix")» և «Voodoo People ("Pendulum Remix") »։ Վերջին երգի համար նկարահանված տեսահոլովակը, որը նկարահանվել էր Էսսեքսի Ռոմֆորդ շուկայում, ներկայացվեց հավաքածուի «DVD» տարբերակում։ Տեսահոլովակում խումբի միակ կին անդամը՝ Շարկին, պատկերված է մասնակցող և հաղթող մրցավազքում։ Նույն թվականին «You'll be Under my Wheels» երգը ավելացվեց «Need for Speed: Most Wanted»-ի սաունդթրեքում։ Ալբոմի շապիկում տեղ գտավ խմբի կենսագիր Մարտին Ջեյմսի ընդարձակ էսսեն։

2008 թվականի օգոստոսի 4-ին վերաթողարկվեցին խմբի առաջին երկու ալբոմները՝ «Experience»(1992) և «Music for the Jilted Generation»(1994)՝ ընդլայնված և լյուքս տարբերակներով^[53]։ Ավելացվել էին ռեմիքսներ, հազվագյուտ երգեր, ինչպես նաև նոր գեղարվեստական պատկերներ։

Վերաթողարկման գործընթացի մասին Հաուլեթն ասել է․ «Մենք չէինք ցանկանում թողարկել լավագույն հիթերի ալբոմ։ Մենք պատրաստ էինք նոր ձայնագրության, բայց ձայնագրման ընկերությունը մեզ հիշեցրեց պայմանագրի մասին։ Սակայն գործընթացին ներգրավվելով՝ մենք փորձեցինք լինել ստեղծագործական, և արդյունքում շատ հպարտ էինք։ Դա մի ուրիշ մտածելակերպ է պահանջում. սա նման է ձեռքբերումներդ ցույց տալուն։ Հիմա մենք առաջ ենք շարժվում ու նոր ձայնագրության վրա ենք աշխատում»^[52]։

Մաքսիմի ներկայացումը՝ «Sziget Festival»-ին, 2006 թիվ

«Invaders Must Die» (2008 - 2010)

2008 թվականին «The Prodigy»-ն ներկայացրեց իրենց նոր երգերից մի քանիսը «Rainbow Warehouse»-ում՝ Բիրմինգհեմ, և Շեֆիլդում։ 2008 թվականի հուլիսի 13-ին «Oxegen» փառատոնի ժամանակ խումբը ներկայացրեց երեք նոր ստեղծագործություն՝ «World's on Fire», «Warrior's Dance» և «Mescaline»։

2008 թվականի նոյեմբերի 5-ին հայտարարվեց, որ խմբի հինգերորդ ստուդիական ալբոմը կկոչվի «Invaders Must Die» և կթողարկվի խմբի նոր լեյբլի՝ «Take Me to the Hospital»-ի ներքո։ Այն ԱՄՆ-ում թողարկվեց 2009 թվականի մարտի 3-ին։ Սա 1997 թվականի «The Fat of the Land»-ից ի վեր առաջին ալբոմն էր, որում մասնակցություն ունեցան խմբի երեք անդամները^[54][55]։

Հիթային «Omen» և «Invaders Must Die» երգերը համատեղ պրոդյուսերական աշխատանքներ էին «Does It Offend You, Yeah?» խմբի ֆրոնտմեն Ջեյմս Ռուշենտի հետ։ Խումբը նշեց, որ ալբոմը վերադարձ է դեպի իրենց «հին, բայց ժամանակակից» արմատները։ Ալբոմը թողարկվեց տարբեր ձևաչափերով՝ «CD», «CD-DVD» հավաքածու, կրկնակի վինիլային, թվային ներբեռնում և 7-դյույմանոց վինիլային շքեղ հավաքածու, որը ներառում էր հինգ վինիլային սկավառակ, CD-DVD, լրացուցիչ CD, պաստառներ և կպչուկներ

«The Prodigy»-ի մենակատար Քեյթ Ֆլինթը և մասնակից Ռոբ Հոլիդեյը

«Invaders Must Die»-ը թողարկվեց 2009 թվականի փետրվարի 21-ին Ավստրալիայում և փետրվարի 23-ին՝ Եվրոպայում։ Այն գլխավորեց Մեծ Բրիտանիայի ալբոմների ցուցակը՝ առաջին շաբաթում վաճառելով 97,000 օրինակ^[33]։ Սա ավելի բարձր ցուցանիշ էր, քան «Always Outnumbered, Never Outgunned»-ի կամ սինգլների հավաքածուի թողարկումների ժամանակ։ Ալբոմը նաև մտավ հնգյակ՝ Գերմանիայում, Ավստրալիայում , Նորվեգիայում ու մի շարք այլ եվրոպական երկրներում։

Ալբոմի թողարկմանը զուգահեռ խումբը մեկնարկեց իննօրյա շրջագայություն Մեծ Բրիտանիայի մարզադահլիճներում, որտեղ աջակցություն էին ցուցաբերում «Dizzee Rascal»-ը, «Noisia»-ն, «Herve»-ն և «DJ Kissy Sell Out3»-ը։ Ալբոմի առաջին սինգլը՝ "Omen", 2009 թվականի փետրվարի 25-ին գլխավորեց Կանադայի սինգլների ցուցակը և շահեց «Kerrang!» մրցանակ «Լավագույն սինգլ» անվանակարգում։

Մաքսիմի ներկայացումը, 2009 թիվ

Ալբոմի թողարկմանը զուգահեռ խումբը մեկնարկեց իննօրյա շրջագայություն Մեծ Բրիտանիայի մարզադահլիճներում, որտեղ աջակցություն էին ցուցաբերում oDizzee Rascal»-ը, «Noisia»-ն, «Herve»-ն և «DJ Kissy Sell Out3»-ը^[56]։ Ալբոմի առաջին սինգլը՝ "Omen", 2009 թվականի փետրվարի 25-ին գլխավորեց Կանադայի սինգլների ցուցակը և շահեց «Kerrang!» մրցանակ «Լավագույն սինգլ» անվանակարգում^[57]։ Չնայած Invaders Must Die-ի նախնական քննադատական արձագանքին, ալբոմը բարձր գնահատվեց երկրպագուների կողմից, ովքեր այն ավելի դրական լույսի ներքո ընդունեցին՝ համեմատած «Always Outnumbered, Never Outgunned»-ի հետ^[58]։ Ալբոմից դուրս եկան ևս երկու սինգլ՝ «Warrior's Dance» (2009 թվականի մայիսի 11) և «Take Me to the Hospital» (2009 թվականի օգոստոսի 31)։ Առաջին սինգլը հասավ Մեծ Բրիտանիայի սինգլների չարթի 9-րդ հորիզոնականին։ Վերջին սինգլի համար նկարահանվեց երաժշտական տեսահոլովակ, որը ներկայացվեց «VidZone»-ում։ Հատուկ թողարկման շրջանակում թողարկվեց նաև «Invaders Must Die (Liam H Reamped Version)» սինգլը^[27]։

«The Day Is My Enemy» (2010 - 2015)

2011 թվականին «The Prodigy»-ն թողարկեց իրենց առաջին կենդանի ալբոմը և համերգային ֆիլմը՝ «World's on Fire», որը փաստագրում էր 2010 թվականի հուլիսի 24-ին «Milton Keynes Bowl»-ում կայացած «Warriors Dance Festival»-ի շրջանակում խմբի ելույթը^[59]։ Ֆիլմը մեկօրյա ցուցադրվեց Եվրոպայի մի քանի կինոթատրոններում։ Նույն տարվա նոյեմբերին, Լիամ Հաուլեթը հայտարարեց, որ Linkin Park-ի հետ իրենց ամերիկյան շրջագայությունից հետո խումբը կվերադառնա ստուդիա՝ նոր նյութեր ձայնագրելու համար^[60]։ 2011 թվականի օգոստոսի 6-ին խումբը գլխավորեց Լեհաստանի «Przystanek Woodstock» փառատոնը^[61], իսկ նույն տարվա Բրազիլիայի վերջին երկու համերգների ընթացքում նրանք ներկայացրին երկու նոր ստեղծագործություն՝ «A.W.O.L» և «Dogbite»։ 2012 թվականին «The Prodigy»-ն գլխավորեց «Download Festival»-ը՝ կատարելով մի շարք նոր երգեր, այդ թվում՝ «Jetfighter», «Dogbite», և «A.W.O.L», որոնք ուղեկցվում էին ռազմական ինքնաթիռների տեսանյութային տեսարաններով։

2012 թվականի ապրիլին խմբի լեգենդար «The Fat of the Land» ալբոմը վերաթողարկվեց իր 15-ամյակի կապակցությամբ՝ «The Added Fat» ռեմիքսների հավաքածուով, որը ներառում էր «Major Lazer»-ի,«Noisia»-ի և «Zeds Dead»-ի ռեմիքսները։

2012 թվականի մայիսի 3-ին «The Prodigy»-ն հայտարարեց իրենց նոր ալբոմի աշխատանքային վերնագիրը՝ «How to Steal a Jetfighter»: 2013 թվականին նրանք ներկայացրին նոր երգեր, այդ թվում՝ «The Day» և «Rockweiler"»; Խումբը նաև գլխավորեց 2014 թվականի «Sonisphere Festival»-ը^[62]։

2015 թվականի հունվարի 6-ին հայտարարվեց, որ նոր ալբոմը կոչվելու է «The Day Is My Enemy» և թողարկվելու է 2015 թվականի մարտի 30-ին։ Ալբոմի առաջին սինգլը՝ «Nasty», թողարկվեց հունվարի 12-ին, իսկ գլխագիրը՝ հունվարի 26-ին։ Լիամ Հաուլեթը նշեց, որ ալբոմը ստանալու է «բռնի» բնույթ՝ իր էներգետիկ և զայրույթով լի ձայնային ուղղվածությամբ։ Ալբոմի ստեղծման գործընթացը տևել է գրեթե վեց տարի և պահանջել մի քանի ստուդիա ու մեկնարկ։ Այս անգամ ալբոմը դարձավ «խմբային» արտադրանք, որտեղ Ֆլինտն ու Մաքսիմը սերտ համագործակցեցին Հաուլեթի հետ՝ երբեմն ստեղծելով ներքին լարվածություն^[63]։

Խումբը 2015 թվականի փետրվար-մարտ ամիսներին մասնակցեց Ավստրալիայի «Future Music Festival»-ին, ապրիլին շրջագայեց Գերմանիայում և Ֆրանսիայում, իսկ մայիսին՝ Մեծ Բրիտանիայում։ Նրանք նաև ելույթ ունեցան 1Rock Werchter, Rock am Ring/Rock im Park», «Benicàssim» և «Isle of Wight» փառատոններում։

Փետրվարի 23-ին «Wild Frontier» սինգլը թողարկվեց որպես ալբոմի երկրորդ երգ՝ ներկայացվելով ստոպ-մոշն անիմացիայով տեսահոլովակով, որը ստեղծել էին հոլանդացի ռեժիսոր Մաշա Հալբերշտադն ու անիմատոր Էլմեր Կաանը^[63]։ Ալբոմի շապիկի դիզայնը պատկանում էր ավստրիացի դիզայներ Մորից Ռեզլին^[64]։

2015 թվականի մայիսին «The Prodigy»-ն հայտարարեց ձմեռային շրջագայություն Մեծ Բրիտանիայում և Եվրոպայում՝ «Public Enemy»-ի աջակցությամբ^[65]։

«The Prodigy»-ին՝ «Festival Internacional de Benicàssim»-ում, 2015 թիվ

«No Tourists» և Ֆլինթի մահը (2016 - ներկա)

«The Prodigy» խմբի յոթերորդ ստուդիական ալբոմը՝ «No Tourists», թողարկվեց 2018թ. նոյեմբերի 2-ին՝ նոր ձայնագրական պայմանագրի ներքո՝ «»BMG Rights Management-ի հետ: Այս պայմանագիրը վերամիավորեց խմբին «Howlett»-ի երգերի հրատարակչության հետ։

2019 թվականի մարտի 4-ին խումբը ողբալի կորուստ ապրեց, երբ Քիթ Ֆլինթ հայտնաբերվեց մահացած իր տանը՝ Էսեքսում: Սա տեղի ունեցավ այն բանից հետո, երբ խումբը վերջերս անցկացրել էր շրջագայություն Ավստրալիայում և Նոր Զելանդիայում: Մնացած շրջագայությունները չեղարկվեցին: Ֆլինթի մահից հետո երկրպագուները մեկնարկել են Twitter-ում «#Firestarter4Number1» արշավը։

2021թ. փետրվարին խումբը հայտարարեց, որ պատրաստվում է ստեղծել իրենց պատմությունը ներկայացնող փաստագրական ֆիլմ, որը կղեկավարի երկարամյա համագործակից Պոլ Դագդեյլը և կարտադրի «Pulse Films»-ը: Ֆիլմի վերնագիրը և թողարկման ամսաթիվը դեռևս չեն հրապարակվել:

2022թ. մարտի 7-ին «The Prodigy»-ն հայտարարեց, որ կվերադառնա բեմահարթակ՝ 10 համերգանոց շրջագայությամբ Մեծ Բրիտանիայում 2022թ. հուլիսին՝ նշելու «The Fat of the Land» ալբոմի 25-ամյակը^[66]: Նրանք նաև նշեցին, որ շրջագայության ընթացքում նոր երգեր կկատարեն^[67]:

Եվս մեկ անգամ, 2022թ. հոկտեմբերի 28-ին, «The Prodigy»-ն հաստատեց, որ կվերադառնա բեմահարթակ՝ առաջին անգամ չորս տարվա ընթացքում՝ հայտարարելով, որ 2023թ. կավելացվեն նոր ժամկետներ, այդ թվում՝ փառատոների շրջագայություն, իսկ հունիսին հաստատվեց Ավստրալիայում ելույթը^[67][68]:

Խմբի անդամներ

Լիամ Հովլեթ – դաշնամուր, սինթեզատոր, կիթառ, բաս Մաքսիմ (Քեյթ Փալմեր) – վոկալ (1991) Ռոբ Հոլիդեյ – Կիթառ, բաս(2005-2006, 2008-2017, 2022 ) Լեո Քրաբթր – հարվածային գործիքներ (2008

Timeline

Touring members

Սկավառակագիտություն

Studio albums

• Experience (1992)
• Music for the Jilted Generation (1994)
• The Fat of the Land (1997)
• Always Outnumbered, Never Outgunned (2004)
• Invaders Must Die (2009)
• The Day Is My Enemy (2015)
• No Tourists (2018)

Ծանոթագրություններ

Specific

1. http://www.brits.co.uk/history/shows/1997
2. «Liam Howlett: Punk and disorderly». The Independent (անգլերեն). 2013-12-17. Արխիվացված օրիգինալից 18 June 2022-ին. Վերցված է 2021-05-12-ին.
3. «The Prodigy interview: 'Calvin Harris? That's just waffle. That isn't real'». inews.co.uk (անգլերեն). 2018-11-15. Վերցված է 2021-05-12-ին.
4. Roach, Martin (2010). The Prodigy : electronic punks : the early years 1988-1994. Church Stretton: Independent Music. ISBN 978-1-906191-17-7.
5. John Bush. «Music for the Jilted Generation – The Prodigy». Allmusic. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 8 October 2011-ին.
6. The Brit Awards: Prodigy Արխիվացված 1 Փետրվար 2012 Wayback Machine Brits.co.uk. Retrieved 12 February 2012
7. Robinson, David (February 1993). «Prodigious talent». Future Music. Վերցված է 26 July 2022-ին.
8. Roach, 2010, էջ 22
9. James, 2002, էջ 44
10. Roach, 2010, էջ 23
11. «30 years ago on 5th October 1990...». 5 October 2020. Վերցված է 3 October 2022-ին.
12. «The Prodigy was born Thirty years ago». Retro World News. October 2020. Վերցված է 27 July 2022-ին.
13. Emma Warren, "From the Dug Out and dreads to DMZ and dubstep: 10 classic club nights" Արխիվացված 12 Հունվար 2021 Wayback Machine, The Guardian. Retrieved 20 April 2012.
14. Doran, John (27 August 2008). «The Prodigy Talk to The Quietus About Experience and Jilted Generation». The Quietus. Վերցված է 12 November 2018-ին.
15. Roach, 2010, էջ 30
16. James, 2002, էջ 280
17. «PRODIGY». The Official Charts Company. Վերցված է 30 September 2011-ին.
18. Gilman, Ben. «A short history of Drum and Bass». globaldarkness.com. Արխիվացված օրիգինալից 29 May 2014-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
19. «Official Singles Chart Top 75 12 January 1992 - 18 January 1992». Official Charts Company. Արխիվացված օրիգինալից 7 May 2019-ին. Վերցված է 16 March 2019-ին.
20. Roach, 2010, էջ 56
21. «UK Top 40 Hit Database». everyHit.com. Արխիվացված օրիգինալից 29 October 2019-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին. Note: User must define search parameters as "Prodigy".
22. «Certified Awards Search». British Phonographic Industry. Արխիվացված է օրիգինալից 14 May 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին. Note: Reader must type "Prodigy" into the Search box and hit Go.
23. Goodcare, Martyn (12 December 1992). «Licensed to Ilford». NME. Վերցված է 27 July 2022-ին.
24. Martin Bate. «Review». theprodigy.info. Արխիվացված օրիգինալից 4 July 2013-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
25. Davies, David (September 1993). «Rave's last hope?». Mix Mag. էջեր 39–40. Վերցված է 27 July 2022-ին.
26. Hamacher, Adriana (July 1994). «Prodigy: Guitar Hero». Mix Mag. էջեր 63–64. Վերցված է 28 July 2022-ին.
27. McQuaid, Ian (17 January 2015). «The Prodigy: 'we should be as important as Oasis or Blur'». theguardian.com. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 16 December 2016-ին.
28. «Books». theprodigyfanboy.com. 31 August 2011. Արխիվացված օրիգինալից 1 July 2012-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
29. «Prodigal son». The Guardian. 20 August 2004. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
30. «Bands». gizzbutt.com. Արխիվացված է օրիգինալից 5 October 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
31. Cigarettes, Johnny (23 March 1996). «The Prodigy: House of The Razing Arson». New Musical Express. Վերցված է 7 December 2023-ին – via Rock's Backpages.
32. Price, Simon (20 July 1996). «The Prodigy: Prod Almighty». Melody Maker. Վերցված է 10 December 2023-ին – via Rock's Backpages.
33. Roberts, David (2006). British Hit Singles & Albums. London: Guinness World Records Limited.
34. Russell, Richard (18 April 2020). «How Madonna helped The Prodigy conquer America». GQ. Վերցված է 23 December 2023-ին.
35. du Lac, J. Freedom (23 February 1997). «Electronica turns up the beat». The Sacramento Bee. էջ 18. {{cite news}}: |access-date= requires |url= (օգնություն)
36. Shaw, William (August 1997). «The Prodigy: Who Will Rave Your Soul?». Details. Վերցված է 23 December 2023-ին – via Rock's Backpages.
37. «The Fat of the Land review». Billboard. 1997.
38. Guinness World Records 2000. Bantam. 2 May 2000. էջ 209. ISBN 978-0-851-12098-0 – via Google Books.
39. 1998 MTV Video Music Awards Արխիվացված 4 Սեպտեմբեր 2012 Wayback Machine Rock On The Net. Retrieved 5 December 2011
40. 1998 MTV Video Music Awards Արխիվացված 4 Սեպտեմբեր 2012 Wayback Machine Rock On The Net. Retrieved 5 December 2011
41. . 4 December 1997. {{cite news}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
42. The Fat of the Land liner notes.
43. «Music: The Prodigy». No. 409. {{cite magazine}}: Cite magazine requires |magazine= (օգնություն)
44. «The Prodigy and their prodigious talent». The Independent. 14 October 2005. Արխիվացված է օրիգինալից 6 December 2008-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
45. «Beastie Boys». rockonthenet.com. Արխիվացված օրիգինալից 26 October 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
46. «The Reading Incident». brainkiller.it. Արխիվացված օրիգինալից 28 September 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
47. «Prodigy». rockonthenet.com. Արխիվացված օրիգինալից 25 October 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
48. Liam Howlett. «BBC Radio 1 Breezeblock». The Breezeblock (Interview). Արխիվացված օրիգինալից 19 August 2004-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
49. «Leeroy quits Prodigy». NME. 4 April 2000. Վերցված է 24 December 2023-ին.
50. Dingwall, John (2 March 2001). «I quit the Prodigy and life fell apart; Leeroy Thornhill tells how his split with DJ Sara Cox edged him close to a nervous breakdown...». Daily Record (Scotland). Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
51. James, Martin (28 June 2002). «Liam Howlett: Punk and disorderly». The Independent. Վերցված է 2 October 2011-ին.(չաշխատող հղում)
52. O'Neal, Tim. «So I Decided to Take My Work Underground: A Conversation with the Prodigy's Liam Howlett». Վերցված է 2 October 2011-ին.
53. B. Van Isacker (14 July 2008). «The Prodigy reissue first 2 albums and play new songs live». side-line.com. Արխիվացված օրիգինալից 8 June 2012-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
54. Howlett, Liam (11 March 2008). «Take Me to the Hospital». Արխիվացված է օրիգինալից 14 March 2008-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
55. «The Prodigy: Invaders Must Die New release date: March 3, 2009». idiomag.com. 30 January 2009. Արխիվացված օրիգինալից 23 July 2013-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
56. «Invaders Must Die Reviews, Ratings, Credits, and More at Metacritic». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
57. «Take Me To The Hospital video exclusive». theprodigy.com. Արխիվացված է օրիգինալից 1 October 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
58. «Invaders Must Die User Reviews at Metacritic». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 12 October 2011-ին.
59. «Pre-order World's on Fire CD/DVD/BLU-RAY». theprodigy.com. Արխիվացված է օրիգինալից 21 April 2011-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
60. «The Prodigy Announce US Tour with Linkin Park». theprodigy.com. Արխիվացված է օրիգինալից 20 November 2010-ին. Վերցված է 2 October 2011-ին.
61. «News – Woodstock Festival Poland Safety Level Discussion». en.wosp.org.pl. 11 August 2011. Արխիվացված օրիգինալից 8 February 2012-ին. Վերցված է 13 October 2011-ին.
62. «The Prodigy's Liam Howlett: 'Our new album won't be dubstep'». NME. 9 January 2012. Վերցված է 24 July 2013-ին.
63. J, Kevin (18 September 2014). «Maxim Overload: An Interview With Maxim of The Prodigy». EDM Sauce. Արխիվացված օրիգինալից 14 January 2015-ին. Վերցված է 4 December 2014-ին.
64. «Live». theprodigy.com. Արխիվացված օրիգինալից 23 February 2015-ին. Վերցված է 20 February 2015-ին.
65. «The Prodigy announce UK and Europe tour with Public Enemy support». Never Enough Notes. 26 May 2015. Արխիվացված օրիգինալից 26 May 2015-ին. Վերցված է 26 May 2015-ին.
66. «The Prodigy's Keith Flint dies aged 49». BBC News. 4 March 2019. Արխիվացված օրիգինալից 23 April 2020-ին. Վերցված է 4 March 2019-ին.
67. The Prodigy [@the_prodigy] (October 27, 2022). «To All Prodigy Warriors» (Թվիթ). Վերցված է 11 August 2023-ին – via Թվիթթեր.
68. The Prodigy [@the_prodigy] (October 28, 2022). «The Prodigy will be headlining @NovaRock_at in Austria on Thursday 8th June 2023» (Թվիթ). Վերցված է 11 August 2023-ին – via Թվիթթեր.

Books

• James, Martin (2002). The "Prodigy" (Paperback ed.). Sanctuary Publishing Ltd. ISBN 978-1-860-74356-6.
• Roach, Martin (2010). The Prodigy: The Official Story – Electronic Punks. John Blake Publishing. ISBN 978-1-784-18964-8.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «The Prodigy» հոդվածին։