From Wikipedia, the free encyclopedia
Տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյան (մարտի 24, 1959, Մալաթիա, Թուրքիա - նոյեմբերի 19, 2020[1], Երևան, Հայաստան) Հայաստանյաց Առաքելական եկեղեցու Գուգարաց թեմի առաջնորդ։ Եղել է Հրանտ Դինքի ամենամոտ ընկերը։
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Սեպուհ Չուլջյան | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 24, 1959 |
| Ծննդավայր | Մալաթիա, Թուրքիա |
| Մահացել է | նոյեմբերի 19, 2020[1] (61 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Երևան, Հայաստան |
| Քաղաքացիություն |  Հայաստան |
| Կրթություն | Գևորգյան Հոգևոր Ճեմարան և Ներսեսյան վարժարան |
 Sebouh Chouldjian Վիքիպահեստում | |
Ծնվել է 1959 թվականի մարտի 24-ին, Թուրքիայի Մալաթիա քաղաքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է Կ. Պոլսի Ներսիսյան վարժարանում։ 1969 թվականին ընտանիքով հայրենադարձել է Հայաստան և բնակություն հաստատել Գյումրի քաղաքում, որտեղ շարունակել և ավարտել է միջնակարգ կրթությունը։ 1978 թվականին ընդունվել է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հոգևոր ճեմարան։ 1979 թվականին զորակոչվել է խորհրդային բանակ և զորացրվելուց հետո շարունակել ուսումը Հոգևոր ճեմարանում։ 1985 թվականի դեկտեմբերին սարկավագ է ձեռնադրվել՝ ձեռամբ Մայր Աթոռի Լուսարարապետ Տեր Հուսիկ արքեպիսկոպոս Սանթուրյանի։ 1986 թվականի մարտին պաշտպանել է ավարտաճառ՝ Ղուկաս Խարբերդցու թարգմանչական գործունեությունը թեմայով։ Հոգևոր ճեմարանն ավարտելուց հետո ծառայության է անցել Վեհարանում Վազգեն Ա Հայրապետի մոտ՝ որպես քարտուղար։ 1987 թվականի հունիսի 7-ին, Հոգեգալստյան տոնին, ձեռամբ Տեր Ներսես արքեպիսկոպոս Պոզապալյանի, ձեռնադրվել է կուսակրոն քահանա (աբեղա)։ Հետ ձեռնադրության շարունակել է ծառայությունը Վեհարանում։ 1987 թվականի սեպտեմբերին Վազգեն Ա Վեհափառ Հայրապետի կարգադրությամբ նշանակվել է Գևորգյան Հոգևոր ճեմարանի փոխտեսուչ։ 1989 թվականի նոյեմբերին պաշտպանել է վարդապետական թեզ՝ «Պահքը Հայաստանյաց Առաքելական Եկեղեցում» թեմայով։ 1990 թվականին Վազգեն Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կողմից նշանակվել է Շվեյցարիայի Ժնև քաղաքի հայ համայնքի հոգևոր հովիվ։ 1991 թվականին հրավիրվել է Մայր Աթոռ և նշանակվել Շիրակի թեմի փոխառաջնորդ։ 1995 թվականի հունիս ամսից Գարեգին Ա Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի կողմից զբաղեցրել է Մայր Աթոռի պահեստային տնտեսության գույքագրման հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնը։ Նույն թվականի հոկտեմբեր ամսից նշանակվել է կառավարության կողմից Մայր Աթոռին վերադարձվող շենքերի, շինությունների ու հողատարածությունների ընդունման հանձնաժողովի նախագահ։ 1996 թվականին ընդգրկվել է որպես Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի ներկայացուցիչ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության մարդասիրական օգնության կենտրոնական հանձնաժողովում։ 1997 թվականի հունիսի 15-ին ձեռնադրվել և Օծվել եպիսկոպոս՝ ձեռամբ Ն.Ս.Տ. Տ. Գարեգին Ա. Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի։ 2000 թվականի նոյեմբերին նշանակվել է Գերագույն հոգևոր խորհրդի անդամ։ 2002 թվականին հիմնադրել է Ծիծեռնակ ճամբարը։ 2002 թվականի հոկտեմբերին ընտրվել է Բնության և հասարակության մասին գիտությունների միջազգային ակադեմիայի հայկական մասնաճյուղի իսկական անդամ։ 2004 թվականի դեկտեմբերին պարգևատրվել Է Վանաձորի պետական մանկավարժական ինստիտուտի հուշամեդալով։ 2005 թվականի հունվարին պարգևատրվել է հայ ժողովրդի բարեկամ և մեծ մարդասեր Ֆրիտյոֆ Նանսենի անվան ոսկյա հուշամեդալով։ 2006 թվականին վարչապետ Անդրանիկ Մարգարյանի կողմից պարգևատրվել է ՀՀ վարչապետի հուշամեդալով՝ «Պետություն-Եկեղեցի» փոխհարաբերության ամրապնդման գործում ունեցած ավանդի համար։ 2007 թվականին դադարել է անդամակցությունը Գերագույն Հոգևոր խորհրդում։ 2010 թվականի դեկտեմբերի 26-ին «Լոռվա ձոր» հայրենակցական միության կողմից «Հովհան Օձնեցի իմաստասեր կաթողիկոսի հետնորդ» կոչում է շնորհվել։ 2012 թվականի մայիսի 17-ին Գարեգին Բ Հայրապետի սրբատառ կոնդակով շնորհվվել է «Արքության» պատիվ Սեպուհ Սրբազանի քահանայագործության 25-ամյակի և առաջնորդության 15-ամյակի առթիվ։ 2015 թվականի փետրվարի 24-ին՝ Զորավար Անդրանիկ Օզանյանի ծննդյան 150-ամյակին ընդառաջ՝ ՀՀ ՊՆ նախարար Սեյրան Օհանյանը Սեպուհ արք. Չուլջյանին պարգևատրեց «Անդրանիկ Օզանյան» մեդալով զինծառայողների հոգևոր և հայրենասիրական դաստիարակության գործում ունեցած անուրանալի ավանդի համար, ինչպես նաև ՀՀ Զինված Ուժերի կազմավորման 23-րդ տարեդարձի առթիվ։ 2016 թվականին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում նշանակվել է Կարգապահական հանձնախմբի անդամ։ 2017 թվականին լրացավ Տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանի քահանայական ձեռնադրության 30, եպիսկոպոսության 20 և առաջնորդության 21 տարին։ 2017 թվականի հունիսին ընտրվել է Գերագույն Հոգևոր Խորհրդի անդամ։ 2018թ. Սեպուհ արք. Չուլջյանը որպես առաջնորդ շարունակել է ծառայությունը Գուգարաց թեմում։
1996 թվականի հունիսի 3-ին Հայրապետական Սրբատառ Կոնդակով նշանակվել է Գուգարաց թեմի (Լոռու և Տավուշի մարզեր) առաջնորդ։
1996 թվականից Սեպուհ Սրբազանի առաջնորդությամբ՝ հասարակություն-եկեղեցի կապը Լոռու մարզում աննախընթաց ձեռքբերումներ ունեցավ. դա պայմանավորված էր առաջնորդի որդեգրած հոգևոր իմաստուն քաղաքականությամբ։ Հայ հասարակության մեջ Սովետական անաստվածության և Սովետական արժեքային համակարգի ու գաղափարաբանության դուրս մղումով՝ հայ ժողովուրդն ու եկեղեցին որդեգրեցին նոր մոտեցումներ, նոր հայեցակարգ ազգային, մշակութային, բարոյական ու կենցաղավարման հարցերում։
Ստեղծված հիմնարար և մնայուն արժեքներից հատկապես հիշատակության են արժանի ազգային, հոգևոր-եկեղեցական մշակույթի ու ավանդույթների մատչելի մեկնաբանությամբ մատուցվող և հասարակության հոգևոր կյանքը բարելավող քարոզչական ու հոգեմտավոր աշխատանքները։
Անցնող տարիներին թեմի առաջնորդի և մարզային իշխանությունների միջև ձևավորվեց եկեղեցական և պետական հանդիսություններն ու միջոցառումները կանոնակարգող մշակույթ` հարգանքի, վստահության, փոխադարձ համագործակցության և սիրո մթնոլորտում։
Լոռու մարզում Սրբազանը, իբրև տիպար հոգևորական, իր հայրենաշունչ խոսքով ու արդար գործերով երիտասարդության, դպրոցականների և ժողովրդի սրտում ու մտքում թողել է եկեղեցասիրության ու ազգասիրության խորհրդանիշ առաջնորդի համբավ։
Առաջնորդի նախաձեռնությամբ, ինչպես նաև հայաստանաբնակ և սփյուռքահայ բարերարների նյութական ու բարոյական աջակցությամբ` Գուգարաց թեմում առաջնորդարանի, հովվատների, եկեղեցիների, մատուռների ու ճամբարային համալիրների կառուցումն ու բարեկարգչական լայնածավալ աշխատանքները տեղական իշխանությունների ու լոռեցի բարեպաշտ ազգաբնակչության կողմից առանձնահատուկ վերաբերմունքի, օրհնության, արդար գնահատականի և պատվի են արժանացել։
Վանաձորում Թաիրովների պատմական շենքի` իբրև առաջնորդարան վերակառուցումն ու տարածքի բարեկարգումը առանձնակի շքեղություն պարգևեց հնամենի քաղաքին։ Դեռևս խորհրդային շրջանից թեմում գործում էին միայն Վանաձորի Սբ. Աստվածածին և Ստեփանավանի Սբ. Սարգիս եկեղեցիները։
1996-2018թթ. Սեպուհ Սրբազանի անմիջական նախաձեռնությամբ անցնող 21 տարիներին նորովի կառուցվեց և վերանորոգվեց 45 վանք ու եկեղեցի, և 25 մատուռ։ Այժմ թեմում իրենց հոգևոր ծառայությունն են մատուցում 17 հոգևոր հայրեր։
Կրթադաստիարակչական ծառայությունների շարքում արժանի է մատնանշել Վանաձորում «Ծիծեռնակ» և Հրանտ Դինքի անվան «Կռունկ» թեմապատկան ճամբարների հիմնովին վերակառուցումը, կահավորման դժվարին աշխատանքների իրականացումը։
Ճամբարներում տասներեք տարի շարունակ անվճար կազմակերպվում են 1000-1500 դպրոցականների հանգիստն ու ռազմահայրենասիրական դաստիարակության աշխատանքները։ Հրանտ Դինքը առանձնակի ուրախություն և մեծ գոհունակություն է ապրել, իբրև Սեպուհ Սրբազանի համերկրացի ու բարեկամ, երբ այցելել է Վանաձոր, այցելելով «Ծիծեռնակ» ճամբար և գրկախառնվել ու արտահայտվել է.- «Դուն ալ ինձի նման խենթ ես...»:
Տարիներ ի վեր թեմում իրականացվում է մարդասիրական, սոցիալական, աղքատախնամ, սննդի ու հագուստի բաշխման «Ձեռք մեկնիր» ծրագիրը, որով օգնել են 1000-ավոր ընտանիքների, և բնակարանների հատկացման «Ձեռք մեկնիր եղբորդ» ծրագիրը, որի շրջանակներում բնակարաններ են բաշխվել երկու տասնյակից ավելի ընտանիքների։
Որպես թեմակալ առաջնորդ՝ Սեպուհ սրբազանը հաստատակամ ու իր ժողովրդի պայծառ տեսլականով առլեցուն, աննահանջ գաղափարի տեր անհատականություն է։ Նա հանուն Հայ Առաքելական եկեղեցու և հայոց պետականության հզորացման` անմնացորդ սիրով շարունակում է իր ծառայությունը Գուգարաց թեմում` հավատարիմ իր ուխտին և ի սեր ժողովրդի ու հայրենիքի։
2018 թվականին Հրանտ Դինքի անվան «Կռունկ» և «Ծիծեռնակ» ճամբարները սկսեցին գործել նաև ներառական սկզբունքով, իրենց հարկի տակ ընդունելով ֆիզիկական սահամանափակ հնարավորություններ և այլ խնդիրներ ունեցող կամ առանձնահատուկ պայմանների կարիք ունեցող պատանիների և երեխաների։
2012 թվականի մայիսի 17-ին Գարեգին Բ Հայրապետի սրբատառ կոնդակով շնորհվել է Արքության պատիվ Սեպուհ Սրբազանի քահանայագործության 25-ամյակի և առաջնորդության 15-ամյակի առթիվ։
2010 թվականին Տեր Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանը Պոլսո Հայոց աթոռակից- պատրիարքական ընտրություններում Հայաստանի Հանրապետությունից միակ թեկանածուն է։ Նա, ծնված լինելով Թուրքիայի Մալաթիա քաղաքում, հանդիսանում է Թուրքիո Հայոց Պատրիարքության չորս թեկնածուներից մեկը։
Սեպուհ արքեպիսկոպոս Չուլջյանի պոլսահայությանը խոստանում էր. Կոստանդնուպոլսի Հայկական պատրիարքարանը դարձնել հոգևոր և մշակութային կամուրջ Երևանի, Անկարայի և հայկական սփյուռքի միջև՝ հատկապես կարևորելով հայերի և թուրքերի միջև երկխոսությունը։ Փրկել արևմտահայերենը և այն զորացնել Ստամբուլի հայկական դպրոցներում, պատրաստել հայերենի ուսուցիչներ և հոգևորականներ։
Հայաստանի Հանրապետության և Թուրքիայի Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունների բացակայության պայմաններում Սրբազանը նախատեսում էր հասարակության առաջադեմ հատվածների օգնությամբ վերականգնել երբեմնի ժողովրդական դիվանագիտությունը և նպաստել մշակութային արժեքների փոխադարձ ճանաչմանն ու պահպանմանը։ Մարդասիրական տարբեր ծրագրերի լայնածավալ ու համակողմանի իրականացման կողմնակից է։ Ունի նվիրական զգացումներ իր ծննդավայր Մալաթիայի ու պոլսահայ համայնքի նկատմամբ։
2010 թվականի փետրվարի 10-17 Սեպուհ Սրբազանը, Պոլսո Պատրիարքական Աթոռի փոխանորդ Շահան արքեպիսկոպոս Սվաճյանի հրավերով ՝ իբրև պատրիարքության թեկնածու, Ստամբուլի տարբեր եկեղեցիներում և բազմամարդ դահլիճներում համայնքի հետ հետաքրքիր հանդիպումներ է ունեցել։ Սրբազանը, շարունակելով Հրանտ Դինքի ուղին, պնդում էր, որ Հայոց Պատրիարքարանը պետք է մեծ քաղաքականությունից զերծ մնա և սահմանափակվի հոգևոր-եկեղեցական, մշակութային ու բարեսիրական գործունեության շրջագծում։ Ստամբուլի հայկական համայնքում լուրջ ոգևորություն է առաջացրել, հայաստանցի թեկնածուի ի հայտ գալը, ով այդ օրերին դարձավ ընտրությունների հավանական ֆավորիտը։ Համայնքային և թուրքական օրաթերթերը ևս իրենց էջերում արձագանքեցին և անդրադարձան Սրբազանի հանդիպումներին, կենսագրությանն ու վաստակին։ Սակայն 2010 թվականի հունիսի 29-ին թուրքական կառավարությունը արգելեց պատրիարքական ընտրությունները։
Պոլսո աթոռի ամենատարեց հոգևորական Շահան արքեպիսկոպոս Սվաջյանը, ով Մեսրոպ Պատրիարքի կողմից նշանակված էր փոխանորդ, անհասկանալի պատճառով շուտափույթ հրաժարական տվեց, և մի քանի ժամ անց պատրիարքության Կրոնական ժողովը նույն թվականի հուլիսի 1-ին՝ ուշ գիշերին հապշտապ պատրիարքական փոխանորդ ընտրեց Արամ արքեպիսկոպոս Աթեշյանին։
2010 թվականի հուլիսի 15-ին Թուրքիայի հայ համայնքին ուղղված նամակում արքեպիսկոպոս Սեպուհ Չուլջյանը նշել է, որ թուրքական կառավարության միջամտությունը հակասում էր ազգային փոքրամասնությունների վերաբերյալ իր իսկ ընդունված նոր սահմանադրական քաղաքականությանը։ Մինչդեռ, Հայոց պատրիարքի ընտրությունը հայ-թուրքական հարաբերությունների շրջագծում, թե´ թուրքական և թե´ հայկական կողմի համար առանց երրորդ պետությունների միջնորդության և երկու պետությունների միջև բարի կամքի արտահայտության լավագույն հնարավորություն էր կողմերի համար։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
