From Wikipedia, the free encyclopedia
Կարլի Ֆիորինա (անգլ.՝ Carly Fiorina), ի ծնե՝ Կարա Կարլտոն Սնիդ (անգլ.՝ Cara Carleton Sneed, սեպտեմբերի 6, 1954[1][2][3][…], Օստին, Տեխաս), ամերիկացի գործարար և քաղաքական գործիչ, «Hewlett-Packard» ընկերության նախկին նախագահ և գլխավոր տնօրեն (1999-2005 թվականներ)։
Կարլի Ֆիորինա անգլ.՝ Carly Fiorina | |
---|---|
Ծնվել է | սեպտեմբերի 6, 1954[1][2][3][…] (70 տարեկան) |
Ծննդավայր | Օստին, Տեխաս |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ |
Մայրենի լեզու | անգլերեն |
Կրթություն | Սթենֆորդի համալսարան, MIT Sloan մենեջմենթի դպրոց, Մերիլենդի համալսարան, Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Charles E. Jordan High School?, Sloan Fellows Program?, Robert H. Smith School of Business? և Channing School? |
Գիտական աստիճան | Բակալավր, Master of Business Administration? և գիտության մագիստր |
Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ և գործարար |
Ամուսին | Frank Fiorina? |
Ծնողներ | հայր՝ Joseph Tyree Sneed, III?, մայր՝ Madelon Sneed? |
Կուսակցություն | ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն |
Կայք | carlyforpresident.com |
Ստորագրություն | |
Carly Fiorina Վիքիպահեստում |
Ծնվել է 1954 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Օսթինում (Տեխաս)։ Հայրը Տեխասի համալսարանի իրավունքի պրոֆեսոր Ջոզեֆ Թայրի Սնիդն է (հետագայում՝ 1973 թվականից սկսած, Նիքսոնի վարչակազմում արդարադատության նախարարի տեղակալ և դաշնային դատավոր), իսկ մայրը՝ նկարչուհի Մադլոն Մոնտրոսը (անգլ.՝ Madelon Montross)՝ օրիորդության հասակում՝ Յուրգենսը (անգլ.՝ Juergens)։ Պատանի Կարլին փոխել է մի քանի տարբեր դպրոցներ, այդ թվում մեկը՝ Գանայում, քանի որ ընտանիքը տեղափոխվել է այնտեղ։ Ընդունվել է Կալիֆոռնիայի համալսարանի իրավաբանական դպրոց, սակայն առաջին կուրսից հետո հոր դժգոհության պատճառով թողել է այն։ 1976 թվականին ավարտել է Սթենֆորդի համալսարանը, որտեղ սովորել է միջնադարյան պատմություն և փիլիսոփայություն, 1980 թվականին՝ Մերիլենդի համալսարանին կից Ռոբերտ Սմիթի անվան բիզնեսի դպրոցը քոլեջ-պարկում (MBA) և Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական համալսարանին կից մենեջմենթի դպրոցը[4][5]։
1980 թվականից աշխատել է AT&T-ի մասնաճյուղում՝ AT&T Communications-ում, որտեղ մինչև 1989 թվականը կարիերա է ստեղծել առևտրային ներկայացուցչից մինչև գործադիր փոխնախագահ և AT&T Long Lines ընկերության CEO, 1989 թվականից մինչև 1998 թվականը հյուսիսամերիկյան գործառնությունների գծով տնօրենի պաշտոնից հասել է մինչև Network Systems Corporation-ի գործադիր փոխնախագահ, իսկ 1998 թվականից մինչև 1999 թվականն աշխատել է Lucent Technologies-ում[6]։
1999 թվականից Ֆիորինան աշխատել է Hewlett-Packard-ի CEO-ի և նախագահի պաշտոններում։ Նրա առաջին որոշումներից մեկը դարձել է HP-ի ստորաբաժանումը, որը զբաղվում է տեխնիկական թեստավորման սարքավորումների արտադրությամբ։ Հաջող IPO-ից հետո այս կազմավորման հիման վրա առաջացել է ներկայիս Agilent Technologies ընկերությունը։ Շարունակելով HP-ն ընկերություն դարձնելու քաղաքականությունը, որը զբաղվում էր բացառապես համակարգիչների և հարակից սարքավորումների արտադրությամբ՝ Ֆիորինան սկսել է գործարք պատրաստել 14 մլրդ դոլարով PricewaterhouseCoopers կորպորացիայի տեխնիկական ստորաբաժանման գնման համար, սակայն հրաժարվել է դրանից շուկայի բացասական արձագանքի պատճառով (արժեթղթերի շուկայում ինտերնետ ընկերությունների փլուզումից հետո IBM-ը ձեռք է բերել այդ ստորաբաժանումը 4 մլրդ դոլարով)[7]։ 2001 թվականից մինչև 2002 թվականը Ֆիորինայի նախագահության ժամանակ իրականացվել է ՏՏ շուկայի պատմության խոշորագույն գործարքներից մեկը (գործարքի արժեքը կազմել է 25 մլրդ դոլար)՝ Hewlett-Packard և Compaq կորպորացիաների միաձուլման գծով, որոնցից վերջինը դրանից քիչ առաջ 1998 թվականին կուլ է տվել IT-հսկա Digital Equipment Corporation կորպորացիային, որը գտնվում էր ծանր ֆինանսական վիճակում[8]։ Ֆիորինայի առջև առաջացել էր գրեթե երեք խոշորագույն IT-կորպորացիաների միավորումը միասնական ընկերությունում անցկացնելու ամենաբարդ խնդիրը, ընդ որում՝ հնարավորության դեպքում չկորցնելով այդ երեք ընկերությունների կողմից IT շուկայում զբաղեցված բաժնեմասերը։ Գործարքի սկզբում պայմանավորվածությունն այն մասին է եղել, որ Compaq ընկերությունը որոշ ժամանակ պետք է մնար ամբողջական ընկերություն, և նրա ինտեգրումը պետք է տեղի ունենար աստիճանաբար՝ պահպանելով Compaq ընկերության արտադրանքի գծի և աշխատակիցների մեծ մասը։ Սակայն, լինելով HP-ի գործադիր տնօրեն, Ֆիորինան 2002 թվականին նոյեմբերին Compaq-ի նախկին գործադիր տնօրեն Մայքլ Կապելլասի հեռանալուց հետո ստանձնել է նաև Compaq ընկերության կառավարման պարտականությունները և ընկերությունը ղեկավարել է դեռևս գրեթե 3 տարի[9][10], որով խախտել է նախնական պայմանավորվածությունները։ Այդ ընթացքում Ֆիորինան աշխատանքից ազատել է Compaq-ի հազարավոր նախկին աշխատակիցների։ Որպես անկախ ընկերություն՝ Compaq-ը փաստացի դադարել է իր գոյությունը մինչև 2005 թվականը, թեև միայն 2010 թվականին Չինաստանի HP գործարանում թողարկվել է Compaq Presario ապրանքանիշի ներքո վերջին նոութբուքը։ Արդյունքում, միացյալ Hewlett-Packard ընկերության բաժնետոմսերի գինը կտրուկ նվազել է (Ֆիորինայի ղեկավարության ընթացքում ընկերության բաժնետոմսերը նվազել են 63%-ով), շահույթը գրեթե չի աճել, և Compaq ընկերությանը ժամանակին պատկանող անձնական համակարգիչների շուկայի զգալի մասը ձեռք է բերվել է Dell մրցակից ընկերության կողմից։ Շատ գործարարներ համարել են, որ Hewlett-Packard և Compaq ընկերությունների միաձուլումը տեղի է ունեցել անտաղանդ՝ Hewlett-Packard միացյալ կորպորացիայի համար IT շուկայի մասնաբաժնի պատշաճ ավելացում չբերելով։ 2005 թվականի փետրվարին Ֆիորինան նախընտրել է հեռանալ Hewlett-Packard ընկերությունից՝ չսպասելով, երբ թշնամական տրամադրված տնօրենների խորհուրդը սկանդալով նրան կազատի աշխատանքից[11]։
Ֆիորինան Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի տնօրենների խորհրդի անդամ էր, իսկ 2011 թվականի հուլիսից՝ «Foundation For Health Coverage Education» բարեգործական կազմակերպության խորհրդատվական խորհրդի անդամ։ Նա նաև զբաղեցրել է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական համալսարանի տնօրենի, «Taiwan Semiconductor Manufacturing Co Ltd»-ի անկախ տնօրենի պաշտոնը (մինչև 2009 թվականի դեկտեմբերը), Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայի և «Cisco Systems Inc»-ի (2001 թվականի հունվարից), «Cybertrust»-ի (2005 թվականի հոկտեմբերի 27-ից) և «Revolution Health Group LLC»-ի տնօրենի պաշտոնները[12], «Kellogg Company» և «Merck» ընկերությունների տնօրենների խորհրդի անդամ է։ Բացի այդ, նա հանդես է եկել որպես «Fox Business Network» և «CNBC» ալիքներում մեկնաբան, եղել է «U. S. Leadership in Development» ռազմավարական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնի և «Leadership Council» կազմակերպության համանախագահ։ Նա «African Leadership Academy»-ի համահիմնադիրն է և «One Woman Initiative» կազմակերպության հիմնադիրը, մասնակցել է պաշտպանական գործարար խորհրդի («Defense Business Board») աշխատանքներին, գլխավորել Է ԿՀՎ արտաքին խորհրդատվական խորհուրդը («External Advisory Board») և անցումային դիվանագիտության խորհրդատվական խումբը («Advisory Group for Transformational Diplomacy»)[13]։
2008 թվականին Ֆիորինան մասնակցել է սենատոր Ջոն Մաքքեյնի նախագահական քարոզարշավին՝ պաշտոնապես որպես տնտեսական հարցերով խորհրդական, իսկ որոշ լրագրողների կարծիքով՝ կնոջ աչքերում թեկնածուի կերպարի բարելավման համար[14]։
2010 թվականին Ֆիորինան Հանրապետական կուսակցության կողմից առաջադրվել էր Կալիֆոռնիայից Սենատի ընտրություններում, սակայն հավաքելով ձայների 42 %-ը, զիջել Է Դեմոկրատական կուսակցության թեկնածու Բարբարա Բոքսերին, որը հավաքել էր 52 %[15]։
2014 թվականին Կարլի Ֆիորինան գլխավորել է Unlocking Potential Project (UP-Project) քաղաքական գործողությունների կոմիտեն, որը նպատակ ունի քաղաքական ակտիվիստներից ավելի շատ կանանց ներգրավել Հանրապետական կուսակցության շարքերում և ընդլայնել նրանց մասնակցությունը կուսակցության աջակցությամբ տարբեր մակարդակի ընտրություններին[16]։
2015 թվականի ապրիլի 18-ին Ֆիորինան մեծ հաջողությամբ ելույթ է ունեցել Նաշուայում (Նյու Հեմփշիր) Հանրապետական կուսակցության ավանդական first in the Nation համաժողովում. նրա ելույթի հիմնական թեման վերածվել է հետևյալ արտահայտությանը՝ Hillary Clinton must not be president of the United States («Հիլարի Քլինթոնը չպետք է լինի Միացյալ Նահանգների նախագահը»), որը արժանացել է բուռն ծափահարությունների։ Հիլարի Քլինթոնի դեմ հարձակումները վաղուց դարձել են Կարլիի քաղաքական փաստարկման բնորոշ գիծը։ Ի պատասխան Քլինթոնի հաճախակի հիշատակումների, թե որքան ժամանակ է նա անցկացրել ավիաթռիչքներում, երբ զբաղեցրել Է պետքարտուղարի պաշտոնը, Ֆիորինան նշել է. Unlike Mrs: Clinton, I know that flying is an activity, not an accomplishment («Ի տարբերություն տիկին Քլինթոնի, ես գիտեմ, որ թռիչքները աշխատանքի մի մասն են, այլ ոչ թե ձեռքբերում»)։ Հեռուստաշոուներից մեկում, երբ քննարկման առարկա էր դարձել նախագահի պարտականությունները կատարելու կանանց կարողությունը՝ պայմանավորված հորմոնալ ֆոնից նրանց վարքագծի կախվածությամբ, Կարլին ակնարկել է Բիլ Քլինթոնի և Մոնիկա Լևինսկու սեքս սկանդալի մասին. Not that we have seen a man's judgment being clouded by hormones, including in the Oval Office («Կարծես մենք չենք տեսել, թե ինչպես է առողջ դատողությունների նկատմամբ տղամարդու ունակությունը խառնվում հորմոնների հետ, այդ թվում Օվալաձև աշխատասենյակում»)[17]։
2015 թվականի ապրիլի 22-ին Wall Street Journal-ում հրապարակվել է հաղորդագրություն 2016 թվականի նախագահական ընտրարշավին միանալու մասին Կարլի Ֆիորինի մտադրության մասին[18]։
2015 թվականի մայիսի 4-ի առավոտյան Կառլի Ֆիորինան պաշտոնապես հայտարարել Է ABC News հեռուստաալիքի Ջորջ Ստեֆանոպուլոսի ծրագրում նախընտրական պայքարի մեջ մտնելու մասին, ընդ որում՝ հայտարարելով՝ I think I'm the best person for the job because I understand how the economy actually works («Կարծում եմ՝ ես լավագույն մարդն եմ այդ աշխատանքի համար, որովհետև ես հասկանում եմ, թե իրականում ինչպես է աշխատում տնտեսությունը»)[19]։
Ֆիորինան Օբամայի վարչակազմին մեղադրել է իսլամական ծայրահեղականության սպառնալիքի թերագնահատման մեջ և հայտարարել, որ Հիլարի Քլինթոնը, լինելով պետական քարտուղար, քիչ ուշադրություն է դարձրել ամերիկայի թշնամիներին, մասնավորապես, Ռուսաստանի նախագահ Վ. Վ. Պուտինին։ Ֆիորինան նաև պնդել է, որ Միացյալ Նահանգները պետք է զինի Ուկրաինային՝ Ռուսաստանի կողմից աջակցվող ապստամբների (Russian-backed rebels) դեմ պայքարելու համար, ինչպես նաև մասշտաբային զորավարժություններ անցկացնի Մերձբալթյան պետություններում՝ դրանով իսկ ձևակերպելով «միանգամայն պարզ ուղերձ» (a very clear message) նախագահ Պուտինին։ Ֆիորինան կողմ է արտահայտվել նույնասեռ և հետերոսեքսուալ զույգերի հավասարեցմանը պետական սուբսիդիաներ ստանալու իրավունքում։ Սակայն, լինելով նույնասեռ ամուսնությունների պաշտոնական ճանաչման հակառակորդ, նա հայտարարել է։
Մարդիկ, որոնք կիսում են կրոնական համոզմունքները, գիտեն, որ ամուսնությունը կրոնական կապ է, որը հոգևոր հիմք ունի, քանի որ միայն տղամարդն ու կինը կարող են կյանք տալ, ինչը աստվածային պարգև է [...] Մենք պետք է պաշտպանենք նաև նրանց իրավունքները։
Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)– People of religious conviction know that marriage is a religious institution with a spiritual foundation because only a man and a woman can create life, which is a gift that comes from God […] We must protect their rights as well.
Ֆիորինան տնտեսության ոլորտում անհրաժեշտ էր համարում պետական կարգավորման կրճատումը, ուստի նա քննադատության է ենթարկել տնտեսական խթանման դաշնային ծրագիրը, որն ընդունվել է 2009 թվականին, որպես հարկատուների միջոցների անիմաստ ծախս, դեմ է դաշնային մակարդակով նվազագույն աշխատավարձի ամրագրմանը, քանի որ դա վնասում է առաջին անգամ աշխատանք փնտրողներին։ Նա նաև պահանջում էր կրճատել դաշնային ծառայողների թիվը, կրճատել նրանց աշխատավարձը և կապել այն նրանց աշխատանքի արդյունքներին։ 2010 թվականին իր Սենատի նախընտրական արշավի ընթացքում Ֆիորինան կոչ էր արել վերացնել անշարժ գույքի հարկը և փոքր բիզնեսում ներդրումների համար կապիտալի աճի հարկը, ինչպես նաև նվազեցնել հարկային դրույքաչափը[20]։
2015 թվականի օգոստոսին Ֆիորինայի նախընտրական արշավը նոր ազդակ է ստացել, երբ նա հայտարարել էր, որ Թրամփը Հանրապետական կուսակցության բոլոր թեկնածուների մեջ միակ հակակշիռ է (վերջինս, մասնավորապես, վնաս է հասցրել կուսակցության իմիջին սեքսիստական բնույթի արտահայտություններով)։ Դա ազդել է նաև նրա քարոզարշավի ֆինանսավորման վրա, մասնավորապես, քաղաքական գործողությունների կոմիտեն՝ Թեդ Քրուզը, 500 հազար դոլար է փոխանցել քաղաքական գործողությունների կոմիտեին՝ Կարլի Ֆիորինային։ Մի շարք վերլուծաբանների կարծիքով՝ աճել է հանրապետականների թիվը, որոնք չէին պատրաստվում քվեարկել Ֆիորինայի օգտին, բայց կարևոր էին համարում նրա մասնակցությունը նախնական ընտրություններին[21]։
Այնուամենայնիվ, Հանրապետական փրայմերիզներում (մասնավորապես, 2016 թվականի փետրվարի 9-ին Նյու Հեմփշիրում) ձախողումից հետո Ֆիորինան փետրվարի 10-ին հայտարարել է ընտրարշավից դուրս գալու մասին և մեկ ամիս անց պաշտպանել է Թեդ Քրուզի թեկնածությունը[22]։
2016 թվականի ապրիլի 27-ին Թեդ Քրուզը պաշտոնապես հայտարարել է Կարլի Ֆիորինային որպես թիմակից ներգրավելու մասին[23]։ Սակայն արդեն մայիսի 3-ին Ինդիանայում փրայմերիզում Թրամփից կրած պարտությունից հետո Քրուզը նույնպես հայտարարել է իր արշավի դադարեցման մասին[24]։
Կարլին առաջին անգամ ամուսնացել է Սթենֆորդի համալսարանի համակուրսեցի Թոդ Բարթլեմի հետ (Todd Bartlem), որի հետ մեկնել է Բոլոնյա և անգլերեն է դասավանդել իտալացի գործարարներին։ Վեց տարվա ամուսնությունից հետո վերադառնալով Միացյալ Նահանգներ և ավարտելով բիզնեսի դպրոցը՝ Կարլին ամուսնալուծվել է առաջին ամուսնուց, իսկ մոտ մեկ տարի անց ամուսնացել «AT&T»-ի աշխատակից Ֆրենկ Ֆիորինի հետ։ 2010 թվականի Սենատի ընտրարշավից 15 ամիս առաջ նրան ախտորոշել են կրծքագեղձի քաղցկեղ, և նա անցել է վիրահատության, ինչպես նաև քիմիաթերապիայի և ռադիոթերապիայի ամբողջական կուրս[25]։ Կարլի Ֆիորինան Ֆրենկից ունեցել է երկու դուստր՝ Թրեյսի և Լորի Էնները։ Լորի Էննը մահացել է 2008 թվականին՝ 35 տարեկան հասակում[26]։
Կարլի Ֆիորինան ունի քույր՝ Կլարա Սնիդը (Clara Sneed), և եղբայր՝ Ջոզեֆ Սնիդ 4-րդը (Joseph Sneed IV): Նրանց հայրը՝ Ջոզեֆ Թայրի Սնիդ 3-րդը, ծնվել է 1920 թվականին, մահացել 2008 թվականին, իսկ մայրը՝ Մադլոնը, 1998 թվականին[27]։
2001 թվականի հուլիսին Ֆիորինան ստացել Է Լոնդոնի բիզնես դպրոցի հոգաբարձուների խորհրդի պատվավոր անդամի կոչում, 2002 թվականին ստացել է «Appeal of Conscience Award» մրցանակը, իսկ 2003 թվականին՝ «Concern Worldwide «Seeds of Hope» մրցանակը։ 2004 թվականին ստացել է Մասնավոր սեկտորի խորհրդի «Leadership Award» մրցանակը[28]։
1998 թվականին «Fortune» հանդեսն առաջին անգամ հրապարակել է բիզնեսում ամենաազդեցիկ կանանց վարկանիշը, որում Կարլի Ֆիորինան զբաղեցրել է առաջին տեղը և պահպանել այն մինչև 2004 թվականի հոկտեմբերը։ Երբ Ֆիորինան ղեկավարել է HP-ն, նա միակ կինն էր, որը ղեկավարել է ընկերությունը՝ Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշի 30 և «Fortune» վարկանիշային աղյուսակի 50 ընկերություններից[29]։
Portfolio.com Կարլի Ֆիորինային շնորհել է 19-րդ տեղը Միացյալ Նահանգների բոլոր ժամանակների վատագույն գլխավոր տնօրենների վարկանիշում[30]։
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.