From Wikipedia, the free encyclopedia
Ավտոմոբիլաշինությունը ներառում է ձեռնարկությունների և կազմակերպությունների լայն շրջանակ, որոնք ներգրավված են շարժիչային տրանսպորտային միջոցների դիզայնի, մշակման, արտադրության, շուկայավարման և վաճառքի մեջ[1]։ Սա աշխարհի ամենամեծ արդյունաբերություններից մեկն է ըստ շրջանառության (օրինակ, Ֆրանսիայում 16%-ից, մինչև Սլովակիայի նման երկրներում 40% և ավելի)[2]։
Ավտոմոբիլային (automotive) բառը գալիս է հունարեն autos (ինքնուրույն) և լատիներեն motivus (շարժում) բառերից, որոնք վերաբերում են ինքնակառավարվող մեքենայի ցանկացած ձևին։ 1930 թվականին առաջին անգամ գործածության մեջ մտավ[3]։ Տերմինը, ըստ Էլմեր Սպերրիի, առաջին անգամ գործածության մեջ է մտել ավտոմեքենաների հետ կապված 1898 թվականին[4]։
Ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը սկսվել է 1860-ական թվականներին հարյուրավոր արտադրողների հետ, որոնք առաջ են քաշել անձի կառքը։ Շատ տասնամյակներ շարունակ Միացյալ Նահանգները գլխավորում էր աշխարհը ավտոմոբիլների ընդհանուր արտադրության մեջ։ 1929 թվականին, նախքան Մեծ ճգնաժամը, աշխարհն ուներ 32,028,500 մեքենա, որոնցից ավելի քան 90%-ը արտադրվում էր ԱՄՆ-ի ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը։ Այն ժամանակ ԱՄՆ-ն ուներ մեկ մեքենա 4,87 անձին[5]։ 1945 թվականից հետո ԱՄՆ-ն արտադրում էր համաշխարհային ավտոարտադրության մոտ 75 տոկոսը։ 1980 թվականին ԱՄՆ-ը շրջանցեց Ճապոնիան, իսկ հետո նորից դարձավ համաշխարհային առաջատար 1994 թվականին։ 2006 թվականին Ճապոնիան արտադրության ծավալով փոքր-ինչ առաջ անցավ ԱՄՆ-ից և պահպանեց այս վարկանիշը մինչև 2009 թվականը, երբ Չինաստանը զբաղեցրեց առաջին տեղը՝ 13,8 միլիոն միավորով։ 2012 թվականին արտադրված 19,3 միլիոն միավորով Չինաստանը գրեթե կրկնապատկել է ԱՄՆ-ի արտադրությունը՝ 10,3 միլիոն միավոր, մինչդեռ Ճապոնիան երրորդ տեղում է՝ 9,9 միլիոն միավորով[6]։ 1970 թվականից (140 մոդել) 1998-ից (260 մոդել) մինչև 2012 թվականը (684 մոդել), ԱՄՆ-ում ավտոմեքենաների մոդելների թիվը երկրաչափական աճ է գրանցել[7]։
Ավելի վաղ մեքենաների արտադրությունը ներառում էր ձեռքով հավաքում մարդկային աշխատողի կողմից։ Գործընթացը վերածվեց անշարժ մեքենայի վրա աշխատող ինժեներներից մինչև կոնվեյերային գոտի, որտեղ մեքենան անցնում էր ավելի մասնագիտացված ինժեներների մի քանի կայաններով։ Սկսած 1960-ականներից, ռոբոտային սարքավորումները ներկայացվեցին գործընթացին, և այսօր մեքենաների մեծ մասը արտադրվում է հիմնականում ավտոմատացված մեքենաներով[8]"։
Անվտանգությունը մի վիճակ է, որը ենթադրում է պաշտպանված լինել ցանկացած ռիսկից, վտանգից, վնասից կամ վնասվածքի պատճառներից։ Ավտոմոբիլային արդյունաբերության մեջ անվտանգությունը նշանակում է, որ օգտագործողները, օպերատորները կամ արտադրողները չեն բախվում որևէ ռիսկի կամ վտանգի, որը գալիս է ավտոմոբիլից կամ դրա պահեստամասերից։ Ավտոմեքենաների անվտանգությունը ենթադրում է, որ վնասի վտանգ չկա։
Ավտոմոբիլային արդյունաբերությունում անվտանգությունը հատկապես կարևոր է և, հետևաբար, խիստ կարգավորվող։ Շուկայում ընդունվելու համար ավտոմեքենաները և այլ շարժիչային տրանսպորտային միջոցները պետք է համապատասխանեն որոշակի թվով կանոնակարգերի՝ լինեն տեղական կամ միջազգային։ ISO 26262 ստանդարտը համարվում է ավտոմեքենայի ֆունկցիոնալ անվտանգության ապահովման լավագույն փորձի շրջանակներից մեկը[9]։
Ավտոմեքենայի արտադրության ընթացքում անվտանգության հետ կապված խնդիրների, վտանգի, արտադրանքի թերության կամ անսարք ընթացակարգի դեպքում արտադրողը կարող է պահանջել վերադարձնել կամ խմբաքանակը կամ ամբողջ արտադրությունը։ Այս ընթացակարգը կոչվում է արտադրանքի հետկանչում։ Արտադրանքի հետկանչումը տեղի է ունենում յուրաքանչյուր արդյունաբերության մեջ և կարող է կապված լինել արտադրության հետ կամ ծագել հումքից։
Արժեշղթայի տարբեր փուլերում արտադրանքի և շահագործման փորձարկումներն ու ստուգումները կատարվում են՝ խուսափելու համար արտադրանքի հետկանչումներից՝ ապահովելով վերջնական օգտագործողի անվտանգությունն ու անվտանգությունը և համապատասխանությունը ավտոմոբիլային արդյունաբերության պահանջներին։ Այնուամենայնիվ, ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը դեռևս հատկապես մտահոգված է արտադրանքի հետկանչմամբ, ինչը զգալի ֆինանսական հետևանքներ է առաջացնում։
2007 թվականին ճանապարհներին կար մոտ 806 միլիոն մարդատար և թեթև բեռնատար, որոնք տարեկան սպառում էին ավելի քան 980 միլիարդ լիտր (980,000,000 մ3) բենզին և դիզելային վառելիք[10]։ Ավտոմեքենան շատ զարգացած տնտեսությունների համար տրանսպորտային հիմնական միջոց է։ Boston Consulting Group-ի Դեթրոյթի մասնաճյուղը կանխատեսել է, որ մինչև 2014 թվականը համաշխարհային պահանջարկի մեկ երրորդը կլինի BRIC-ի չորս շուկաներում (Բրազիլիա, Ռուսաստան, Հնդկաստան և Չինաստան)։ Մինչդեռ զարգացած երկրներում ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը դանդաղել է[11]։ Ակնկալվում է նաև, որ այս միտումը կշարունակվի, հատկապես, քանի որ երիտասարդ սերունդները (բարձր ուրբանիզացված երկրներում) այլևս չեն ցանկանում մեքենա ունենալ և նախընտրում են տրանսպորտի այլ տեսակներ[12]։ Մյուս պոտենցիալ հզոր ավտոմոբիլային շուկաներն են Իրանը և Ինդոնեզիան[13]։ Զարգացող ավտոմոբիլային շուկաներն արդեն ավելի շատ մեքենաներ են գնում, քան կայացած շուկաները։
Համաձայն J.D. Power-ի ուսումնասիրության, զարգացող շուկաները 2010 թվականին կազմել են թեթև մեքենաների համաշխարհային վաճառքի 51 տոկոսը[14][15]։ 2010 թվականին կատարված ուսումնասիրությունը ակնկալում էր, որ այս միտումը կաճի։ Այնուամենայնիվ, ավելի վերջին զեկույցները (2012) հաստատեցին հակառակը. այն է, որ ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը դանդաղում էր նույնիսկ BRIC երկրներում[11]։ ԱՄՆ-ում ավտոմեքենաների վաճառքի առավելագույն ցուցանիշը հասել է 2000 թվականին՝ 17,8 միլիոն միավոր[16]։
2021 թվականի հուլիսին Եվրոպական հանձնաժողովը հրապարակեց իր «Պիտանի 55» օրենսդրական փաթեթը[17], որը պարունակում է կարևոր ուղեցույցներ ավտոմոբիլային արդյունաբերության ապագայի համար. Եվրոպական շուկայում բոլոր նոր մեքենաները պետք է լինեն զրոյական արտանետումներով մեքենաներ 2035 թվականից[18]։
24 զարգացած երկրների կառավարությունները և խոշոր ավտոարտադրողների խումբը, ներառյալ GM-ը, Ford-ը, Volvo-ն, BYD Auto-ն, Jaguar Land Rover-ը և Mercedes-Benz-ը պարտավորվել են «աշխատել, որպեսզի նոր մեքենաների և ֆուրգոնների բոլոր վաճառքները զրոյական արտանետումներ ունենան ամբողջ աշխարհում մինչև 2040 թվականը, և ոչ ուշ, քան 2035 թվականը առաջատար շուկաներում»[19][20]։ Ավտոարտադրող խոշոր երկրները, ինչպիսիք են ԱՄՆ-ը, Գերմանիան, Չինաստանը, Ճապոնիան և Հարավային Կորեան, ինչպես նաև Volkswagen-ը, Toyota-ն, Peugeot-ն, Honda-ն, Nissan-ը և Hyundai-ն, չեն խոստացել[21]։
Համաշխարհային ավտոմոբիլային արդյունաբերությունը ջրի հիմնական սպառողն է։ Որոշ գնահատականներ գերազանցում են Կաղապար:Ջրի Cvt-ը մեկ արտադրված մեքենայի համար՝ կախված նրանից, թե արդյոք ներառված է անվադողերի արտադրությունը։ Արտադրական գործընթացները, որոնք օգտագործում են ջրի զգալի ծավալը, ներառում են մակերևույթի մշակումը, ներկումը, ծածկույթը, լվացումը, հովացումը, օդորակումը և կաթսաները՝ չհաշված բաղադրիչների արտադրությունը։ Paintshop-ի աշխատանքները հատկապես մեծ քանակությամբ ջուր են սպառում, քանի որ ջրի վրա հիմնված արտադրանքի վրա աշխատող սարքավորումները նույնպես պետք է մաքրվեն ջրով[22]։
2022 թվականին Tesla-ի Բեռլին-Բրանդենբուրգ Gigafactory-ն իրավական մարտահրավերների առաջ կանգնեց տարածաշրջանում երաշտի և ստորերկրյա ջրերի մակարդակի անկման պատճառով։ Բրանդենբուրգի էկոնոմիկայի նախարար Յորգ Շտայնբախն ասել է, որ թեև առաջին փուլում ջրամատակարարումը բավարար էր, ապա ավելի շատ անհրաժեշտ կլինի, երբ Tesla-ն ընդլայնի տարածքը։ Գործարանը գրեթե կկրկնապատկի ջրի սպառումը Գրյունհեյդեի տարածքում, որտեղ տարեկան 1,4 միլիոն խորանարդ մետր պայմանագրով կծախսվի տեղական իշխանություններից, ինչը բավարար է շուրջ 40,000 բնակիչ ունեցող քաղաքի համար։ Շտայնբախն ասել է, որ իշխանությունները կցանկանային այնտեղ ավելի շատ ջուր հորատել և անհրաժեշտության դեպքում ցանկացած լրացուցիչ մատակարարում իրականացնել[23]։
.png)
| Տարի | Արտադրություն | Փոփոխություն | Աղբյուր |
|---|---|---|---|
| 1997 | 54,434,000 | — | [24] |
| 1998 | 52,987,000 |  2.7% |
[24] |
| 1999 | 56,258,892 |  6.2% |
[25] |
| 2000 | 58,374,162 | 3.8% |
[26] |
| 2001 | 56,304,925 | 3.5% |
[27] |
| 2002 | 58,994,318 | 4.8% |
[28] |
| 2003 | 60,663,225 | 2.8% |
[29] |
| 2004 | 64,496,220 | 6.3% |
[30] |
| 2005 | 66,482,439 | 3.1% |
[31] |
| 2006 | 69,222,975 | 4.1% |
[32] |
| 2007 | 73,266,061 | 5.8% |
[33] |
| 2008 | 70,520,493 | 3.7% |
[34] |
| 2009 | 61,791,868 | 12.4% |
[35] |
| 2010 | 77,857,705 | 26.0% |
[36] |
| 2011 | 79,989,155 | 3.1% |
[37] |
| 2012 | 84,141,209 | 5.3% |
[38] |
| 2013 | 87,300,115 | 3.7% |
[39] |
| 2014 | 89,747,430 | 2.6% |
[40] |
| 2015 | 90,086,346 | 0.4% |
[41] |
| 2016 | 94,976,569 | 4.5% |
[42] |
| 2017 | 97,302,534 | 2.36% |
[43] |
| 2018 | 95,634,593 | 1.71% |
[44] |
| 2019 | 91,786,861 | 5.2% |
[45] |
| 2020 | 77,621,582 | 16% |
[46] |
OICA-ն հաշվում է ավելի քան 50 երկիր, որոնք մեքենաներ են հավաքում, արտադրում կամ տարածում։ Այդ ցուցանիշից միայն 14 երկրներն են (ստորև բերված ցանկում թավ արտահայտված) ներկայումս հնարավորություն ունեն նախագծելու բնօրինակ արտադրության ավտոմեքենաներ ի սկզբանե[1][47]։
| Երկիր | Ավտոմեքենաների արտադրություն (միավոր) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Չինաստան | 26 082 220 | ||||||||
| ԱՄՆ | 9 167 214 | ||||||||
| Ճապոնիա | 7 846 955 | ||||||||
| Հնդկաստան | 4 399 112 | ||||||||
| Հյուսիսային Կորեա | 3 462 404 | ||||||||
| Գերմանիա † | 3 308 692 | ||||||||
| Մեխիկո | 3 145 653 | ||||||||
| Բրազիլիա | 2 248 253 | ||||||||
| Իսպանիա | 2 098 133 | ||||||||
| Թայլանդ | 1 685 705 | ||||||||
| Ռուսաստան | 1 566 317 | ||||||||
| Ֆրանսիա † | 1 351 308 | ||||||||
| Թուրքիա | 1 276 140 | ||||||||
| Ինդոնեզիա | 1 121 967 | ||||||||
| Կանադա | 1 115 002 | ||||||||
| Չեխիա | 1 111 432 | ||||||||
| Սլովակիա | 1 000 000 | ||||||||
| Մեծ Բրիատանիա | 932 488 | ||||||||
| Իրան | 894 298 | ||||||||
| Իտալիա | 795 856 | ||||||||
|
† = cars and LCV only «Production Statistics». OICA. | |||||||||
Սրանք 2017 թվականի արտադրության ծավալով 15 խոշորագույն արտադրողներն էին, ըստ OICA-ի[48]։
| Rank | Group | Country | Vehicles |
|---|---|---|---|
| 1 | Տոյոտա | Ճապոնիա | 10,466,051 |
| 2 | Վոլսֆագեն | Գերմանիա | 10,382,334 |
| 3 | Հոնդայի | Հարավային Կորեա | 7,218,391 |
| 5 | Ֆորդ | Մեճ Բրիտանիա | 6,386,818 |
| 6 | Նիսսան | Ճապոնիա | 5,769,277 |
| 7 | Հոնդայի | Ճապոնիա | 5,236,842 |
| 9 | Ռենո | Ֆրանսիա | 4,153,589 |
| 10 | PSA Groupa | Ֆրանսիա | 3,649,742 |
| 11 | Սուզուկի | Ճապոնիա | 3,302,336 |
| 1թ | Դալմեր | Գերմանիա | 2,549,142 |
| 14 | ԲՄՎ | Գերմանիա | 2,505,741 |
| 15 | Ջելի | Չինաստան | 1,950,382 |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
