Աննա Մարի Կառլ-Նիլսեն

Աննա Մարի Կառլ-Նիլսեն (անգլ.՝ Anne Marie Carl-Nielsen, ծնյալ՝ Աննա Մարի Բրոդերսեն, հունիսի 21, 1863(1863-06-21)^[1][2][3], Sønder Stenderup, Կոլինգ, Հարավային Դանիա տարածաշրջան, Դանիա - փետրվարի 21, 1945(1945-02-21)^[2][3], Կոպենհագեն^[4]), դանիացի քանդակագործ, որի նախընտրելի թեմաներ են եղել ընտանի կենդանիներն ու մարդիկ՝ իրենց շարժումների և տրամադրությունների ինտենսիվ, նատուրալիստական պատկերմամբ։ Աշխատել է նաև սկանդինավյան դիցաբանության թեմաներով և եղել «որպես քանդակագործ լրջորեն ընդունված առաջին կանանցից մեկը»^[5]։ Ամուսնացել է դանիացի կոմպոզիտոր Կառլ Նիլսենի հետ։

Աննա Մարի Կառլ-Նիլսեն դան․՝ Anne Marie Brodersen
Ծնվել է	հունիսի 21, 1863(1863-06-21)[1][2][3]
Ծննդավայր	Sønder Stenderup, Կոլինգ, Հարավային Դանիա տարածաշրջան, Դանիա
Մահացել է	փետրվարի 21, 1945(1945-02-21)[2][3] (81 տարեկան)
Վախճանի վայրը	Կոպենհագեն[4]
Քաղաքացիություն	Դանիա
Կրթություն	Կոպենհագենի գեղարվեստի իգական դպրոց և Q29180710?
Ուսուցիչ	Օգյուստ Սաաբյե
Ստեղծագործություն(ներ)	Dagmar of Bohemia?
Մասնագիտություն	քանդակագործ
Ամուսին	Կառլ Նիլսեն
Պարգևներ և մրցանակներ	և Thorvaldsen Medal?
Երեխաներ	Anne Marie Telmányi?
Ստորագրություն
Anne Marie Carl-Nielsen Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք

Բրոդերսենը ծնվել է Կոլինգի մոտ գտնվող Թիգեսմինդե ընդարձակ ագարակում։ Նախքան ագարակը գնելը նրա հայրը ծառայել է գերմանական դրագուններում, որից հետո ամուսնացել իր տնային կառավարչուհու հետ։ Բրոդերսենները «հաջողակ, համարձակ մարդիկ» էին^[6], անմիջապես Անգլիայից կենդանիներ ներմուծող ամենաառաջիններից մեկը։ Այսպիսով, Աննա Մարին վաղ մանկությունից ծանոթ էր հողագործությանն ու կենդանիների հետ^[7]։

Իր առաջին աշխատանքը՝ մի փոքիկ ոչխար, Աննա Մարին պատրաստել է ագարակի այգու կավից 1875 թվականին։ 1881–1882 թվականներին կրթություն է ատացել դպրոցներում փորագրության, գծանկարչության և կիրառական արվեստի գծով։ Նա նաև սովորել է քանդակագործ Օգյուստ Սաաբյեի ու նկարիչներ Յորգեն Ռոեդի ու Հենրիկ Օլրիքի մոտ։ Առաջին անգամ ցուցադրվել է 1884 թվականին Շառլոթենբորգի գարնանային ցուցահանդեսում։ 1887 թվականին Նյուհաուսենի մրցույթում առաջին մրցանակի է արժանացել «Թորը Միդգարդ օձի հետ» շատրվանախմբի համար, որը նա ավարտել էր Սաաբյեի արվեստանոցում^[8]։

1889 թվականին նրան շնորհվել է կանանց արվեստի դպրոցի կրթաթոշակ և նա ճանապարհորդել է դեպի Նիդեռլանդներ, Բելգիա ու Փարիզ, որտեղ այցելել է Համաշխարհային ցուցահանդեսը և ներկայացրել հորթի երկու արձանիկ^{[Ն 1]} ու արժանացել բրոնզե մեդալի^[8]։ Արձանիկներից մեկը վաճառվել է 700 նորվեգական կրոնով, այժմյան £35^{[Ն 2]} և նրա հայրն ասել է․ «Սա ավելին է, քան ես ստանում եմ իմ հորթերի համար»^[9]։ 1890 թվականին Նա գեղարվեստի ակադեմիայից ստացել է ճանապարհորդության դրամաշնորհ կրկին Փարիզ (և գուցե Իտալիա) այցելելու համար^[8]։

1891 թվականի մարտի 2-ին Փարիզում հանդիպել է դանիացի կոմպոզիտոր Կառլ Նիլսենի հետ^{[Ն 3]}։ Նրանք այլևս չեն բաժանվել ու մարտի 20-ին ամուսնացել են^[6], իսկ խնջույքը կազմակերպել ապրիլի 10-ին^[8]՝ համաձայնելով պաշտոնապես ամուսնանալ, երբ փաստաթղթերը Դանիայից տեղ հասնեն։ Մայիսի 10-ին պսակադրվել են Ֆլորենցիայի սուրբ Մարկոսի անգլիական եկեղեցում, քանի որ որոշել էին Դանիա վերադառնալուց առաջ այցելել Իտալիա^[6] ու Աննա մարիան վերցրել է Կառլ-Նիլսեն ազգանունը։ Նրա դուստր Իռմելին Ջոան Կառլ-Նիլսենը^[11] ծնվել է դեկտեմբերի 9-ին^[8]։ Չնայած նա արդեն հաղթահարել էր ծնողների դիմադրությունն իր արվեստվ զբաղվելու հարցում, ամուսնանալով նա ստացել է այն ազատությունը, որն անհրաժեշտ էր իր գեղարվեստական կարիերան շարունակելու համար^{[Ն 4]}, որը ներառում էր նաև տնից երկարատև բացակայություններ^[12]։

Ճանաչում

1892 թվականին առաջին անգամ մասնակցել է Կոպենհագենի Ազատ ցուցահանդեսին ու 1893 թվականին մշտական անդամ դարձել։ Նրա բրոնզե երկու հորթերի քանդակներն^{[Ն 5]} ընդունվել են 1893 թվականին Չիկագոյում կազմակերպված համաշխարհային ցուցահանդեսում ներկայացվելու համար։ Երկրորդ դուստրը՝ Աննա Մարի Ֆրեդերիկա Կառլ-Նիլսենն^[11] ու որդին՝ Հանս Բյորգ Կառլ-Նիլսենը^[11] ծնվել են համապատասխանաբար 1893 թվականի մարտի 4-ին ու 1895 թվականի սեպտեմբերի 5-ին։ Կառլ-Նիլսենի հայրը մահացել է 1899 թվականի սեպտեմբերի 14-ին^[8]։

1903 թվականին ստացել է Անկերսկե կրթաթոշակը և ամուսնու հետ երկարատև ճանապարհորդության մեկնել դեպի Աթենք և Կոստանդնուպոլիս։ Մեկնումից առաջ աշխատանքի են վերցրել տնային տնտեսուհի Մարեն Հանսենին, որն աշխատում էր «բացառիկ նվիրվածությամբ»^[13] ու ընտանիքի հետ մնացել է մինչև 1946 թվականին իր մահը^[13]։ Աթենքում Աննա Մարին կրկնօրինակել է որոշ աշխատանքներ^{[Ն 6][պարզաբանել]} Աթենասի հին տաճարի ֆրոնտոնից^[8]։

Ռիբե տաճարի դռան վրայի սուրբ Մարկոսի առյուծը

1904 թվականին Աննա Մարին ստեղծել է Ռիբեի տաճարի երեք դռները։ Նույն 1904 թվականին մահացել է նրա մայրը։ 1907 թվականին առաջին մրցանակի է արժանացել^[8] բժիշկ Նիլս Ֆինզենի հուշարձանի համար հայտարարված մրցույթում^[14], ինչպես նաև Նոյհաուսենի մրցույթում՝ A Woman Weeding աշխատանքով։ Քրիստիանբորգի ամրոցում թագավորի աստիճանների համար վեց էսքիզ է ստեղծել^[8]։

1908 թվականին նրան հանձնարարվել է Կոպենհագենում ստեղծել Քրիստիան IX թագավորի արձանը ձիու վրա․ առաջին կինն էր, որին նման հեղինակավոր հանձնարարություն է տրվել։ 1912–1914 թվականներին եղել է դեղարվեստի ակադեմիայի լիագումար խմբի անդամ։ 1913 թվականին քանդակել է թագուհի Դագմարի հուշարձանը^[8]։

1916 թվականին օգնել է նկարչուհի Աննա Անկերին հիմնադրել Կին նկարիչների ընկերությունը^[8]։ Կարիերայի պատճառով Աննա Մարիի՝ ընտանիքից բացակայելը լարվածություն էր առաջացրել ամուսինների փոխհարաբերություններում 1896 թվականից^[15]։ 1916 թվականին նրանք սկսել են քննարկել ամուսնալուծության հարցը, որի թույլտվությունն ստացել են 1919 թվականին, սակայն 1922 թվականին վերամիավորվել^[8]։

Աննա Մարի Կառլ-Նիլսենն ու Պեգասը՝ Կոպենհագենում Կառլ Նիլսենի հուշարձանի առաջին օրինակը Կոպենհագենի իր արվեստանոցում

Քրիստիանսբորգի պալատի դիմաց 1927 թվականի նոյեմբերի 15-ին հանդիսավոր բացվել է թագավոր Քրիստիան IX-ի հեծյալ արձանը։ Նոյեմբերի 17-ին Աննա Մարին արժանացել է Ingenio et Arti ոսկե մեդալի^[16]։ 1928 թվականին ստեղծել է իր ամուսնու դիմանկարային կիսանդրին, որի համար 1932 թվականին նրան շնորհվել է Thorvaldsen մեդալ^[8]։ 1932 թվականին մասնակցել է ամառային օլիմպիական խաղերի Գեղարվեստական մրցույթներին^[17], ինչպես նաև 1936 թվականի Ամառային օլիմպիական խաղերին^[18] սկանդինավյան լեգենդար հերոսի քանդակով^[19][20][21]։

1933 թվականին Սկագեն քաղաքում կանգնեցվել է ձիավոր հուշարձանի պատվանդանի մի մասը դանիացի ձկնորսի և փրկարարի տեսքով։ 1935 թվականին Աննա Մարին դարձել է Անկերկերկի դրամաշնորհի հանձնաժողովի անդամ։ 1942 թվականին քանդակել է The Headman և Մարգարիտա թագուհու արձանները։ Նրա 80-ամյակը տոնելու համար կազմակերպվել են բազմաթիվ միջոցառումներ ու նա ընդունվել է որպես Դանիայի քանդակագործների ընկերության պատվավոր անդամ^[8]։

Աննա Մարիի ամուսինը մահացել է 1931 թվականի հոկտեմբերի 3-ին։ Նրա հիշատակին կինն ստեղծել է երկու հուշարձան՝ The Herd Boy playing a Wooden Flute (1933) քանդակն ամուսնու ծննդավայրում և The Young Man playing Pan-pipes on a Wingless Pegasus (1939) արձանը Կոպենհագենում։ Նա ասել է․ «Այն, ինչ ես ուզում էի ցույց տալ իմ քանդակի մեջ, դա շարժումն է, կյանքի զգացողությունը, այն, որ ոչինչ կանգ չի առնում»^[22]։ Աննա Մարին վախճանվել է 1945 թվականի փետրվարի 22-ին^[23], հուղարկավորությունը կատարվել է Կոպենհագենի Տիրամոր եկեղեցուց․ թաղված է ամուսնու կողքին արևմտյան գերեզմանատանը^[8]։ ^[24]

Հետագա ընթերցանություն

• Lotte Andersen and Amalie Kestler:: Carl og Marie. I kunst og kærlighed. Gyldendal, 2018. 328 pages. Letters between Carl Nielsen and Anne Marie Carl-Nielsen.

Նշումներ

1. Մորգենսենը (1992b, էջեր. 96–97) harvtxt error: no target: CITEREFՄորգենսենը1992b (help) պատկերազարդել է այդ արձանիկները։
2. Converting at a rate of Kr 20 = £1։
3. Լոուսոնը (1997, էջեր. 56–57) harvtxt error: no target: CITEREFԼոուսոնը1997 (help) մեջբերում է Կառլ Նիլսենի օրագիրը 1891 թվականի մարտի 2-ից. «Միսս Բրոդերսենը իրականում բավականին գեղեցիկ է»^[10] երիտասարդ նկարչի այդ ժամանակի մի լուսանկարի հետ, որը նույնպես կարելի է տեսնել Օդենսե քաղաքի թանգարանի պատկերասրահում։
4. Մորգենսեն (1992b, էջ. 95) harvtxt error: no target: CITEREFՄորգենսեն1992b (help)․ Ճակատագրի հեգնանքով, 1882 թվականին Կոպենհագեն հասնելուն պես Աննա Մարին ցանկացել է սովորել քանդակագործ Վիլհելմ Բիսենի մոտ, բայց նա մերժել է, ասելով, թե կանանց չի ընդունում, որովհետև նրանք երբեք ոչնչի չեն հասնի, քանի որ ամոււսնանում են։ Հիասթափված նա դիմել է Օգյուստ Սաաբյեին և դարձել նրա սանը։ Նիլսենների ընտանիքն ավելի ուշ տեղափոխվել է Սիվիլեթաթենս Մաթերիալգարդ Ֆրեդերիկշոլմս Կանալ 28 Ա հասցեում գտնվող Բիսենի նախկին տունը և արվեստանոցը ։
5. Մորգենսենը (1992b, էջեր. 96–97) harvtxt error: no target: CITEREFՄորգենսենը1992b (help) պատկերազարդել է այդ արձանիկները։
6. Կրաքարե աշխատանքների մասին նշել է Ռիկարդսոն (1911, էջեր. 56–58) harvtxt error: no target: CITEREFՌիկարդսոն1911 (help): «Կրաքարի մի քանի հենակետային խմբեր հավաքվել են շատ բեկորներից` զարմանալի արդյունքներով։ Կարևորները նրանք են, որոնք պատկանել են հին նախապիսիստրատոսյան Աթենասյի տաճարին։ Այստեղ Հերակլեսը գոտեմարտում է ավելի մեծ տրիտոնի հետ։» (Պիսիստրատոսն Աթենքի կառավարիչն էր մ․թ․ա․ 561 թվականից)։

Ծանոթագրություններ

1. Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
2. RKDartists (նիդերլ.)
3. Kunstindeks Danmark (դան.)
4. Deutsche Nationalbibliothek Record #128601116 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
5. Jenvold, 1995, էջ 57
6. Lawson, 1997, էջ 58
7. Lawson, 1997, էջեր 56–58
8. Chronology
9. Mogensen, 1992b, էջ 97
10. Schousboe 1983, էջ. 48. "Frøken Brodersen er egenlig meget kjøn."
11. Telmányi, 1979, էջ 51
12. Lawson, 1997, էջ 59
13. Lawson, 1997, էջ 97
14. Reynolds 2010, p. 18; Schousboe 1983, p. 198.
15. Lawson, 1997, էջ 79
16. World Orders and Medals
17. SR/Olympics "1932"
18. SR/Olympics "1936"
19. SR/Olympics "AMCN"
20. Bonde, 2011, էջ 104
21. Olympedia
22. Lawson, 1997, էջեր 216–217
23. Jenvold 1995, p. 51; Mogensen 1992b, p. 6.
24. Kendtes Gravsted

Գրքեր

• Bonde, Hans (2011). Hvidberg-Hansen, Gertrud; Oelsner, Gertrud (eds.). Vitalist Sport. Museum Tusculanum Press. էջեր 88–105. ISBN 978-87-635-3134-4. {{cite encyclopedia}}: |work= ignored (օգնություն)
• Jenvold, Birgit, ed. (1995). Anne Marie Carl-Nielsen (դանիերեն). Copenhagen: Museet på Koldinghus. ISBN 87-87152-21-5. Exhibition catalogue, many works illustrated. Summary p. 57 in English.
• Lawson, Jack (1997). Carl Nielsen. London: Phaidon Press. ISBN 0-7148-3507-2.
• Mogensen, Mogens Rafn (1992a). Carl Nielsen: Der dänische Tondichter: Biographischer Dokumentationsbericht [Carl Nielsen: The Danish Composer: Report on Biographical Documentation] (գերմաներեն). Arbon, Switzerland: Eurotext (Mogensen). ISBN 3-9520232-7-2. Five volumes. Self-published but thoroughly referenced.
  • — (1992b). Jugendzeit bis 1900 [Childhood to 1900] (գերմաներեն). Vol. 1. էջեր 1–260. ISBN 3-905564-00-9. In Mogensen 1992a.
• Reynolds, Anne-Marie (2010). Carl Nielsen's Voice: His Songs in Context. Copenhagen: Museum Tusculanum Press. ISBN 978-87-635-2598-5.
• Richardson, Rufus Byam (1911). A History of Greek Sculpture. New York: American Book Company (1890). LCCN 11010319.
• Schousboe, Torben, ed. (1983). Dagbøger og brevveksling med Anne Marie Carl-Nielsen [Diaries and exchange of letters with Anne Marie Carl-Nielsen] (դանիերեն). Selected in collaboration with Irmelin Eggert Møller (née Carl-Nielsen). Copenhagen: Gyldendal. ISBN 87-00-03901-2. Two volumes.
• Telmányi, Anne Marie (1979). Anne Marie Carl-Nielsen (դանիերեն). Copenhagen: Gyldendal. ISBN 87-01-84801-1.

Արտաքին հղումներ

• The Carl Nielsen Museum, Odense – "is a museum dedicated to the composer Carl Nielsen and to his wife, the sculptor Anne Marie Carl-Nielsen."
• «Picture gallery Anne Marie Carl-Nielsen». Odense City Museums. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
• Article Արխիվացված 2020-08-14 Wayback Machine about Anne Marie Carl-Nielsen and Antique Greek Art

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աննա Մարի Կառլ-Նիլսեն» հոդվածին։