Առաջին ալիք (Ռուսաստան)

Առաջին ալիք (ռուս.՝ Первый Канал) (մինչ այդ՝ 1995-2002 թթ․-ին՝ Ռուսական հանրային հեռուստատեսություն (ռուս․ Общественное российское телевидение, ОРТ)), Ռուսաստանի դաշնային հեռուստաալիք, երկրի խոշորագույն հեռուստաընկերություններից մեկն է, Ռուսաստանի ամենամեծ դիտորդների քանակությամբ (ՌԴ բնակչության 98,8 %)^[2][3]։ Հեռարձակվում է Մոսկվայի Օստանկինո հեռուստակենտրոնից։ 2011 թվականին հեռուստաընկերության շահույթը կազմել է 28,9 միլիարդ ռուբլի, զուտ եկամուտը՝ 2,8 միլիարդ ռուբլի։

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Առաջին ալիք (այլ կիրառումներ)

«Առաջին ալիք» ԲԲԸ (Ռուսաստան) ռուս․ Первый канал
🌐	[www.1tv.ru]
Երկիր	Ռուսաստան
Հեռարձակման գոտի	Ռուսաստան,  Հայաստան,  Ղազախստան,  Բելառուս
Հեռարձակման լեզու	ռուսերեն
Պատկերի ֆորմատ	576i 16:9, 14:9 (SDTV) 1080i (HDTV)
Հեռարձակման սկսման թվական	ապրիլի 1, 1995 (եթերի սկիզբ)
Փոխարինվել է	Օստանկինոյի 1-ին ալիք (1991-1995)
Նախկին անվանում	Ռուսական հանրային հեռուստատեսություն (1995-2002)
Սեփականատեր	Ռուսաստանի Դաշնություն (75%) Ազգային Մեդիա Խումբ (25%)[1]

Հեռարձակում

Անալոգային եթերը իրականացվում է գունավոր հեռուստատեսության SECAM համակարգով՝ 14:9 ֆորմատով սովորական ալեհավաքների և կաբելային հեռուստաալիքների համար, և 16:9 ֆորմատով՝ թվային և արբանյակային հեռարձակման համար^[4]։ 2003 թ. նոյեմբերից հեռուստաալիքն անցել է ստերեոֆոնիկ հեռարձակման^[5]։

2012 թվականի դեկտեմբերի 24-ից Առաջին ալիքը սկսել է հեռարձակվել բարձր պարզության ֆորմատով (HD)^[6]:

Առաջին ալիքի հեռարձակումը արտերկրում 1999-2002 թվականներին զբաղվել է «ՕՐՏ-միջազգային» ընկերությունը^[7], իսկ 2002 թվականից սկսած՝ «Առաջին ալիք. Համաշխարհային ցանց» ԲԲԸ (ռուս.՝ Первый Канал. Всемирная сеть), որի հեռարձակումը սփռվում է ամբողջ աշխարհում։

Առաջին ալիքը մտնում է Ռուսաստանի թվային հեռուստատեսության առաջին մուլթիհամալիրի կազմ, և պարտադիր տարածվում է անվճար ՌԴ ողջ տարածքում՝ կաբելային և արբանյակային հարթակներում^[8]։

Անալոգային հեռարձակումը այլ երկրներում

1999 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Մոլդովայում ստեղծվեց Prime հեռուստաալիքը` փոխարինելով Առաջին ալիքին։

2002 թվականի սեպտեմբերի 4-ին Լատվիայում, Լիտվայում և Էստոնիայում Առաջին ալիքը փոխարինվեց «Առաջին Բալթիական» հեռուստաալիքով^[9]։

2008 թվականի հունիսի 10-ից դադարեցվեց հեռուստաալիքի վերահեռարձակումը Ադրբեջանում^{[10][11][12][13]}։

Վրաստանում հեռուստաալիքի անալոգային հեռարձակումը դադարեցվեց վրացական կառավարության որոշմամբ 2008 թվականին, Հարավօսեթական պատերազմից հետո^[14]։ Միայն 2012 թվականի նոյեմբերի 6-ից հեռուստաալիքը վերսկսեց տարածվել Վրաստանի կաբելային ցանցերով^[15][16][17]։

Հեռարձակումը Հայաստանում

2001 թվականի նոյեմբերի 1-ից, Հայաստանի հանդեպ մոտ 200.000 դոլարի պարտքի պատճառով կարճատև դադարից հետո^[18][19], հեռուստաալիքը վերսկսեց լայնածավալ հեռարձակվումը Հայաստանի ամբողջ տարածքում «1TV» հեռուստաալիքի հաճախականությամբ^{[20][21][22][23]}։ (Համաշխարհային ցանցի «1TVRUS — CIS» տարբերակ)։

2011 թվականի հունվարի 20-ից հեռուստաալիքի, ինչպես մեկ այլ ռուսական Կուլտուրա հեռուստաալիքի վերահեռարձակումը Հայաստանի մարզերում դադարեցվեց^[24][25][26]։ Ներկայում հեռուստաալիքը հեռարձակվում է միայն Երևանի տարածքում, քանի որ մայրաքաղաքում վերահեռարձակելու թույլտվություն ստացած ընկերությունը մասնակցել է Հեռուստատեսության և ռադիոյի ազգային հանձնաժողովի կողմից մայրաքաղաքային սփռման համար հայտարարված մրցույթին։ Հեռուստաալիքը հեռարձակումը մարզերում վերսկսելու հնարավորություն կլինի միայն 2021 թվականին, երբ ՀՌԱՀ-ը կանցկացնի հերթական մրցույթը։

Առաջին ալիքի թվային հեռուստաընտանիքը

Առաջին ալիքի կողմից ստեղծված այս հեռուստաալիքները հասանելի են կաբելային և արբանյակային հեռուստատեսության դիտորդների համար^[27][28][29]։

• «Дом кино» | Կինոյի տուն
• «Музыка Первого» | Առաջինի երաժշտություն
• «Время» | Ժամանակ
• «Теленяня» | Հեռուստադայակ
• «Телекафе» |Հեռուստասրճարան
• «Карусель» | Կառուսել («ՎԳՏՌԿ»-ի հետ համատեղ)

Սեփականատերեր և ղեկավարություն

2012 թվականի նոյեմբերի դրությամբ հեռուստաալիքի բաժնետոմսերի վերահսկվող փաթեթը պատկանում է պետությանը (51%), 25%-ը՝ Յուրի Կովալչուկին պատկանող «Ազգային մեդիախմբին», և 25%-ը՝ Ռոման Աբրամովիչին^[30]։

1999 թվականից հեռուստաալիքի գլխավոր տնօրենը և գլխավոր պրոդյուսերն է Կոնստանտին Էռնստը^[31]։ Տնօրենների խորհրդի նախագահի պաշտոնը 2011 թվականից զբաղեցնում է Անատոլի Տորկունովը^[32]։

Տարբերանշաններ

• 
  Ռուսական հանրային հեռուստատեսության առաջին տարբերանշանը (1995-1996)
• 
  Ռուսական հանրային հեռուստատեսության տարբերանշանը (1996-1997)
• 
  Ռուսական հանրային հեռուստատեսության տարբերանշանը (1997-2000)
• 
  Ռուսական առաջին ալիքի տարբերանշանը (2000-առ այսօր)

Արտաքին հղումներ

• Պաշտոնական կայք (ռուս.)
• Վիդեոալիք ՅուԹուբ կայքում
• Միջազգային հեռարձակման կայք