Remove ads
Mužakow (němsce Muskau, wot 1961 Bad Muskau) je městačko na sewjerowuchodźe Hornjeje Łužicy, kotrež słuša k Zhorjelskemu wokrjesej. Mužakow leži juhowuchodnje Choćebuza na zapadnym brjoze Nysy a z tym při hranicy mjez Sakskej a Pólskej. Mužakow je znaty za Pücklerowy krajinowy park, kotryž nadeńdźe so při woběmaj brjohomaj Nysy a słuša k swětowemu herbstwu UNESCO.
| němsce | Bad Muskau | |
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska | |
| zwjazkowy kraj |  Sakska | |
| wokrjes | Zhorjelski | |
| wysokosć | 110 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 15,38 km² | |
| wobydlerstwo | 3.685 (31. dec 2023)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 240 wob. na km² | |
| póstowe čisło | 02953 | |
| předwólba | (+49) 035771 | |
| awtowa značka | GR, LÖB, NOL, NY, WSW, ZI | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| měšćanosta | Andreas Bänder (CDU) | |
| webstrona | badmuskau.de | |
| Połoženje Mužakowa w Sakskej | ||
 | ||
wikidata: Mužakow (Q165131) | ||
51.5514.716666666667
Městačko słuša oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.
Remove ads
Mužakow mjezuje z braniborskim wokrjesom Sprjewja-Nysa a pólskim wojewódstwom Lubuš. Susodne gmejny su Dolina Nysy a Małksy na sewjeru, Wjeska na wuchodźe, Krušwica na juhu kaž tež Jabłońc a Jemjelica-Źěwink na zapadźe.
Móst přez Nysu zwjazuje Mužakow z pólskim susodnym městom Wjesku.
Městnosć nasta něhdźe w 12. lětstotku jako słowjanske sydlišćo a so w lěće 1245 prěni raz jako sydło knjezow Berold a Thidricus de Muschow naspomni.[2] Mjeno woznamjeni městnosć jako sydlišćo jednoho muža (muž, mužak). W lěće 1452 spožči so sydlišću měšćanske prawo.
Wot 14. hač do 20. lětstotka běše za čas němskeje kolonizacije jako wodowy hród nastaty Mužakowski hród srjedźišćo Mužakowskeho stawoweho knjejstwa, najwjetšeho w cyłej Hornjej Łužicy. Pod sławnym wjerchom Pücklerom nasta Mužakowski park a bu hród přetwarjeny.
Wobydlerstwo a rěč
Wokoło Mužakowa rěčeše so Mužakowska narěč serbšćiny, přechodny dialekt mjez hornjo- a delnjoserbšćinu. Hač do lěta 1945 steješe w měsće serbska cyrkej swj. Handrija (tež „Templum soraborum“), hdźež so hač do spočatka 20. lětstotka serbsce prědowaše. Posledni serbski wosadny farar bě Ota Jurk († 1907). W poslednich tydźenjach Druheje swětoweje wójny bu cyrkej zničena a jeje rozwaliny pozdźišo wottorhane.[3]
Arnošt Černik zwěsći w lěće 1954 jenož hišće 68 wobydlerjow, kiž serbsce rěčachu abo zrozumichu.[4]
Remove ads
Město wobsteji ze slědowaceju dźělow:
| wob. | přer. staroba | ♀/♂a | kwocient młodychb | kwocient starychc | wosoby/ domjacnosć | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Kobjelin (Köbeln) | 440 | 49,3 | 108 | 24 | 50 | 2,3 |
| Mužakow | 3296 | 47,9 | 97 | 21 | 42 | 2,0 |
| město | 3736 | 48,0 | 98 | 21 | 43 | 2,0 |
| podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[5] a: ličba mužow na 100 žonow b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||||||
- Pücklerowy park
- Stary hród
- Hórska cyrkej
- Nowy hród
- kawalěrowy dom
- oranžerija
Přez město wjedźe kolesowanska šćežka Wódra-Nysa.
Město słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 57 (Zhorjelc 1) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 157 (Zhorjelc).
- Jan Jurij Vogel (1739–1826) – Mužakowski superintendent a rozswětlerski spisowaćel; wot 1768 w Mužakowje
- Nathanael Bohuměr Leska (1751–1786) – uniwersitny profesor, přirodowědnik a rozswětler; rodźeny w Mužakowje
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads