Chelno
wjes w Budyskim wokrjesu, gmejnski dźěl Radworja From Wikipedia, the free encyclopedia
Chelno (němsce Cölln) je wjes w sakskim Budyskim wokrjesu. Wot lěta 1998[2] słuša k Radworjej. Ma 352[3] wobydlerjow.
| |||||
| gmejna: | Radwor | ||||
| zagmejnowanje: | 1973 (do Małeho Wjelkowa) | ||||
| wobydlerstwo: | 352 (31. decembra 2022)[1] | ||||
| přestrjeń: | 2,94 km² | ||||
| wysokosć: | 195 metrow n.m.hł. | ||||
51.22388888888914.386944444444195 | |||||
| póstowe čisło: | 02627 | ||||
| předwólba: | 035935 | ||||
| wotwodźene słowa: |
| ||||
 Swjaty křiž na Chelnjanskej nawsy | |||||
wikidata: Chelno (Q160559) | |||||
Wjes leži w Hornjołužiskich honach něhdźe šěsć kilometrow sewjernje Budyšina we wysokosći 195 metrow nad mórskej hładźinu. Susodne wsy su Radwor na sewjeru, Boranecy na sewjerowuchodźe, Nowe Boranecy a Křiwa Boršć na wuchodźe, Lubochow na juhowuchodźe, Mały Wjelkow na juhu, Přezdrěń a Miłkecy na zapadźe kaž tež Čorny Hodler na sewjerozapadźe.
Ležownostne mjena
Michał Rostok naliči 1887 slědowace serbske ležownostne mjena: Zahony, Baby = w Babach, Na Wójnišćach (=w Wójnicach), Nad Wójnicami, Rěchty, Za łukami, Za Baby, Na Babach, W jězorach, Na Biskopec, Za dróhami, Na horach, W dołach, Přede wsu, Za horami, Na gmejnskim, Pola Juranca, Pola Libuchowa, Pola Akermana, Pola Hodlerja, Pola Pawlika, Na suchich łukach, Pola křiža, Pola hatkow, Pola Kowarja, Pola Cymera, Pola Šatyla, Pola Madleny, Pola Kaplerja, Běrkec chójnički, W hajkach, Wyše Bórdana, Pola Kherbacha, Na Radworskim, W Dźiwinach, Na Běrkec łukach, Hromadnik, Delanka, Kudźel, W Kamjeńcach, Na šěrokim, Pola stareje dróhi, Pola kšibjeńčneje korčmy, Na wekselu (Přeměnjašk?).[4]
Wobchad
Přez Chelno wjedźe zwjazkowa dróha 96 z Budyšina do Wojerec. Wot lěta 1890 měješe wjes zastanišćo při železniskej čarje Budyšin–Rakecy, kotraž wjedźeše wot 1908 hač do Wojerec. W lěće 1999 bu wosobowy wobchad zastajeny a 2001 so čara zawrě.
Prěnje zawěsćene naspomnjenje nawsowca jako Cöln pochadźa z lěta 1519.[5] Starše naspomnjenja, kaž z lěta 1419, so poćahuja na Cölln při Sprjewi.
Ležownostne knjejstwo wukonješe w lěće 1777 zdźěla Budyske tachantstwo a zdźěla krajne hejtmanstwo.[2] Cyrkwinsce słušachu katolikojo ze starodawna do Budyskeje wosady, buchu pak w lěće 1915 z praktiskich přičin do Radworskeje wosady přefarowani. Ewangelscy Chelnjenjo słušeja do Michałskeje cyrkwje. Nimo toho bydli w Chelnje wěsty podźěl čłonow Bratrowskeje wosady.
Wobydlerstwo a rěč
W lěće 1884 měješe wjes po Mukowej statistice 272 wobydlerjow, mjez nimi 264 Serbow (97 %).[6] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot hišće 68,2 %.[7]
Po ludličenju w lěće 2011 bydlachu we wsy 348 wobydlerjow w přerěznej starobje wot 46,7 lět (Sakska: 46,4).[8]
Kubłanje
Ewangelske dźěći z Chelna chodźachu hač do lěta 1938 do Wulkowjelkowskeje šule, wot toho lěta pak kaž katolske do blišeje Radworskeje.
- Jurij Wanak (1764–1837) – wučer a přełožowar
- Handrij Křižank (1829–1907) – originalna ludowa postawa, tak mjenowany „Eierjockel“
- Michał Wjerab (1872–1932) – wučer, muzejownik a kulturny stawiznar
- Korla Janak (1891–1968) – serbski rewolucionar a awtor
- Jurij Měrćink (1914–1988) – serbski awtor, kubłar a direktor Serbskeje ludoweje uniwersity
- Marja Rječkec (1924–1981) – wučerka a ludowa spisowaćelka
- Cölln/Chelno. W: Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft (= Werte der deutschen Heimat. Zwjazk 67). 1. nakład. Böhlau, Köln/Weimar/Wien 2005, ISBN 978-3-412-08903-0, str. 241–243.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
