enciclopedia de contido libre, multilingüe e de contido aberto From Wikipedia, the free encyclopedia
A Wikipedia é un proxecto de enciclopedia de contido libre,[1] multilingüe e de contido aberto operativo grazas á organización sen ánimo de lucro Fundación Wikimedia. O seu nome é unha mestura das palabras wiki (unha tecnoloxía para crear páxinas web colaborativas) e enciclopedia. Foi lanzada o 15 de xaneiro do ano 2001 por Jimmy Wales e Larry Sanger,[2] e o seu obxectivo é recadar a suma de todo o coñecemento humano no maior número de linguas.[3] En 2015 recibiu o Premio Princesa de Asturias de Cooperación Internacional[4] e o Premio Erasmus.[5]
| Wikipedia | |
|---|---|
 | |
.svg) | |
| Acrónimo | Wikipédia, Wikipedia, ウィキペディア, Viquipèdia, Wikipèdia, Vicipaedia, Wikipedia, Βικιπαίδεια, ဝီကီပီးဒီးယား, ويكبيديا e Wikipedia |
| Tipo | enciclopedia en liña, sitio de MediaWiki, proxecto da Wikimedia, conteúdo aberto, crowdsourced project, self-depicting entity, especialidade, plataforma com conteúdo gerado pelo utilizador, plataforma online muito grande e sociotope |
| Data de fundación | 15 de xaneiro de 2001 |
| Fundador(es) | Jimbo Wales e Larry Sanger |
| Nomeado en referencia a | Wiki e enciclopedia |
| Premios | Premio Príncipe de Asturias de Cooperación Internacional, FSF Free Software Award for Projects of Social Benefit, Grimme Online Award e Premio Erasmus |
| Na rede | |
| https://wikipedia.org/ e https://www.wikipedia.com | |
       | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
A data de abril de 2008, a Wikipedia tiña máis de 10 millóns de artigos en 253 linguas, das que a cuarta parte formaban parte da versión inglesa.[6] Os artigos da Wikipedia foron escritos de xeito colaborativo por persoas voluntarias ao redor do mundo e case que todos os seus artigos poden ser editados por calquera que teña acceso a este sitio web.[7] Desde que comezou, a Wikipedia foi obtendo constantemente máis popularidade,[8] e, actualmente, é a maior e máis grande referencia de traballo en Internet.[9][10][11]
Os críticos da Wikipedia obxectan o seu sistema de prexuízos, as súas incoherencias[12] e a súa política en favor do consenso por riba das credenciais no seu proceso editorial[13]. A fiabilidade e precisión da Wikipedia tamén son outros asuntos discutidos.[14] Outras críticas están centradas na súa susceptibilidade ao vandalismo e á adición de información falsa ou non verídica.[15]
Ademais de ser unha referencia enciclopédica, a Wikipedia recibiu a atención principal nos medios de comunicación como unha fonte en liña de noticias de última hora dado que é constantemente actualizada.[16][17]
A versión da Wikipedia en lingua galega, máis coñecida como Wikipedia en galego ou, amigablemente, Galipedia, existe desde o 8 de marzo de 2003 e, actualmente conta coa cifra de 215.870 artigos na súa base de datos.[18][19]
A palabra Wikipedia foi construída a partir de:
Isto dá como resultado que Wikipedia significa "educación rápida" ou "enciclopedia rápida".
En marzo do ano 2000, Jimbo Wales creou Nupedia, un proxecto de enciclopedia libre baseado nun ambicioso proceso de revisión por pares, deseñado para facer os seus artigos dunha calidade comparable á das enciclopedias profesionais grazas á participación de eruditos (principalmente doutorandos e académicos), aos que se propuña colaborar de modo non remunerado.
Debido ao lento avance do proxecto, en 2001 creouse un wiki (UseModWiki) vinculado a Nupedia cuxa finalidade inicial era axilizar a creación de artigos de forma paralela, antes de que estes pasasen ao sistema de revisión por expertos. Existe certa polémica entre os fundadores de Nupedia sobre quen lle propuxo orixinalmente a Jimbo Wales a idea de usar un wiki, se Larry Sanger ou ben unha terceira persoa,[20] pero o caso é que o éxito daquel "pequeno proxecto paralelo" (Wikipedia) acabou eclipsando a Nupedia, que deixou de funcionar en 2003.
Larry Sanger, editor responsable da Nupedia, pasou a colaborar coa Wikipedia e traballou activamente na organización e directrices do proxecto, marchando en 2002. Nese ano, Wikipedia abarcaba 26 linguas que se converteron en 46 en 2003, e, a finais de 2004, xa eran 161. Ambas as dúas enciclopedias, Wikipedia e Nupedia, coexistiron ata a extinción da segunda, no ano 2003[21]. En 2007, a Wikipedia en inglés superou os 2 millóns de artigos, converténdose na maior enciclopedia da historia, superando a Yongle Dadian do ano 1407, que sostivo a marca durante varios séculos.[22]
Existen tres características esenciais que representan o proxecto que é a Wikipedia. Estas son as que definen, conxuntamente, a función que ten a Wikipedia na web:
Os participantes da Wikipedia habitualmente acordan e manteñen un número reducido de políticas básicas para o correcto funcionamento e mantemento do wiki. Para redactar as devanditas políticas, estas deben basearse nas normas básicas dos cinco piares. Entre as políticas máis destacadas atópanse as seguintes:
Un dos problemas grandes e constantes da Wikipedia é o vandalismo. Dado que o lema de todas as wikipedias é «a enciclopedia libre que calquera pode editar» («the free encyclopedia that anyone can edit») os vándalos aos que lles gusta estragar o traballo dos demais poden facelo libremente. Estes vandalismos son modificacións parvas ou ofensivas que se fan de artigos da enciclopedia.
Malia os graves problemas que isto semella presentar a simple vista, o vandalismo en xeral non prospera na Wikipedia. Dado que a maior parte do público da Wikipedia ten boas intencións e, daquela, os vandalismos son minoritarios nas edicións diarias, as desfeitas rara vez conseguen permanecer por moito tempo sen seren borradas ou revertidas.
A maioría dos vándalos son anónimos, pois Wikipedia permite a edición dos seus artigos sen rexistrarse previamente. Algúns casos extremadamente raros teñen pasado nos que un usuario rexistrado comete actos de vandalismo reiteradas veces. Estes últimos casos adoitan corresponder coa expresión de motivacións ideolóxicas, culturais ou relixiosas que empurran o vándalo a continuar editando e tentar impoñer as súas crenzas.
Na edición da Wikipedia participan miles de persoas en todo o mundo que son coñecidas como wikipedistas. No ano 2007, segundo un estudo realizado por investigadores da Universidade Rei Xoán Carlos de Madrid chamado Wikipedia: A quantitative analysis,[23] constatouse que o número de editores nas 10 maiores wikipedias en número de artigos[24] fora decrecendo ao superar o número de wikipedistas que abandonaban o proxecto o número dos que se incorporaban. Ademais, a tese predí que isto irá a peor xa que, en palabras de Felipe Ortega, "o número de abandonos tende a medrar cada vez máis rapidamente."[25].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
