Suma da lóxica

A Suma da lóxica (latín: Summa Logicae) é un manual de lóxica de Guillerme de Ockham, escrito arredor do 1323.^[1]

Suma da lóxica
Bosquexo do autor
Título orixinal	Summa logicae
Autor/a	William de Ockham
Orixe	Reino Unido
Lingua	Latín
Tema(s)	lóxica
Data de pub.	c. 1323
Primeira edición galega
Tradución	Xosé Calviño Pueyo Xosé María Liñeira Reboredo
Editorial	Xunta de Galicia
Data de pub.	1999
Páxinas	235 pp.
[ editar datos en Wikidata ]

Resumo

A obra aseméllase a outros tratados de lóxica medieval, polo que está organizado seguindo o esquema básico aristotélico, típico da escolástica:

1. Termos, predicables e categorías (Libro I)
2. Proposicións (Libro II)
3. Siloxismos e falacias (Libro III)

A importancia deste texto reside na súa exposición do nominalismo ockhamiano, unha postura relativa ao problema dos universais, que dominou a filosofía medieval europea.^[2][3]

Estrutura

Libro I: o termo

Capítulos	Contidos
1-17	Os termos: que son e como se dividen. O problema dos universais.
18-25	Os cinco predicables de Porfirio.
26-62	As categorías de Aristóteles (praedicamenta, segundo a tradución latina de Boecio). Definicións e descricións, suxeito e predicado, o todo e a parte. As dez categorías: substancia, cantidade, relación, calidade, acción, paixón, tempo, lugar, posición e hábito.
63-77	Teoría da suposición (suppositum).

Libro II: as proposicións

Capítulos	Contidos
1-20	Sobre as proposicións categóricas.
21-29	Sobre a conversión entre proposicións.
30-37	Sobre as proposicións hipotéticas.

Libro III: o siloxismo

Parte I: os siloxismos

Capítulos	Contidos
1-19	Sobre os siloxismos categóricos.
20-30	Sobre os siloxismos modais.
31-63	Sobre os siloxismos mixtos.
64-68	Outros tipos de siloxismos

Parte II: a demostración

Capítulos	Contidos
1-41	Exposición sistemática da Analitika protera (Ἀναλυτικὰ Ὕστερα, "Analíticos posteriores") de Aristóteles.

Parte III: as consecuencias

Capítulos	Contidos
1-37	Exposición sistemática dos Topika (Τοπικά, "Tópicos") de Aristóetles. Definición e división das consecuencias. Distinción entre implicación material e lóxica, de xeito similar a Jean Buridan e Alberte de Saxonia.
38-45	Teoría das obligationes.
46	Paradoxo do mentireiro

Parte IV: as falacias

Capítulos	Contidos
1-18	Exposición sistemática dos tipos de falacias

Influencia

O pensamento de Ockham tería unha importancia decisiva na historia da filosofía, como culminación do período medieval.^[4] A súa proposta nominalista, desenvolvida no primeiro libro, foi a máis elaborada da época, e sería moi influente en séculos posteriores. Por outra banda, na súa argumentación en contra do realismo, aplicou implicitamente un principio metodolóxico segundo o cal non se deberían asumir máis entidades das necesarias para ofrecer unha explicación satisfactoria dos fenómenos. A día de hoxe, coñécese como navalla de Ockham no seu nome.^[5]

Traducións

• Suma da Lóxica (1999). Tradución directa ao galego de Xosé Calviño Pueyo e Xosé María Liñeira Reboredo. Xunta de Galicia.^[6]

Notas

1. "Summa Logicae (Ockham) - The Logic Museum". www.logicmuseum.com. Consultado o 2024-03-15.
2. Spade, Paul Vincent; Panaccio, Claude (2019). Zalta, Edward N., ed. William of Ockham (Spring 2019 ed.). Metaphysics Research Lab, Stanford University.
3. King, Peter (2005). Shand, John, ed. William of Ockham: Summa Logicae 1. Acumen Publishing. pp. 242–270. ISBN 978-1-84465-012-5.
4. Gilson, Étienne (2007-05). La filosofía en la Edad Media (en castelán). Gredos. ISBN 978-84-249-2861-2.
5. Miralbell, Ignacio. Guillermo de Ockham y su crítica lógico-pragmática al pensamiento realista (PDF) (en castelán). Cuadernos de Anuario Filosófico.
6. Ockham, William de (1999). Suma da Loxica. Xunta de Galicia. ISBN 978-84-453-2571-1.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Texto completo en latín e inglés (Logic Museum)