Quitosano

O quitosano é un polisacárido catiónico producido mediante a desacetilación da quitina, un polisacárido que se atopa no exoesqueleto dos crustáceos e de algúns outros invertebrados e fungos, mediante un proceso de alcalinización a altas temperaturas.^[1]

Quitosana
Estrutura do quirosano completamente desacetilado
Outros nomes Poliglusam; Deacetilquitina; Poli-(D)glicosamina; BC; Chitopearl; Chitopharm; Flonac; Kytex
Identificadores
Número CAS	9012-76-4
ChemSpider	64870
UNII	23R93M6Y64
Imaxes 3D Jmol	Image 1
SMILES COC(=O)N[C@@H]1[C@H]([C@@H]([C@H](O[C@H]1O[C@@H]2[C@H](O[C@H]([C@@H]([C@H]2O)N)O[C@@H]3[C@H](O[C@H]([C@@H]([C@H]3O)N)O)CO)CO)CO)O[C@H]4[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O4)CO)O[C@H]5[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O5)CO)O[C@H]6[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O6)CO)O[C@H]7[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O7)CO)O[C@H]8[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O8)CO)O[C@H]9[C@@H]([C@H]([C@@H]([C@H](O9)CO)O)O)N)O)N)O)N)O)N)O)N)O)N)O
InChI InChI=1S/C56H103N9O39/c1-87-56(86)65-28-38(84)46(19(10-74)96-55(28)104-45-18(9-73)95-49(27(64)37(45)83)97-39-12(3-67)88-47(85)20(57)31(39)77)103-54-26(63)36(82)44(17(8-72)94-54)102-53-25(62)35(81)43(16(7-71)93-53)101-52-24(61)34(80)42(15(6-70)92-52)100-51-23(60)33(79)41(14(5-69)91-51)99-50-22(59)32(78)40(13(4-68)90-50)98-48-21(58)30(76)29(75)11(2-66)89-48/h11-55,66-85H,2-10,57-64H2,1H3,(H,65,86)/t11-,12-,13-,14-,15-,16-,17-,18-,19-,20-,21-,22-,23-,24-,25-,26-,27-,28-,29-,30-,31-,32-,33-,34-,35-,36-,37-,38-,39-,40-,41-,42-,43-,44-,45-,46-,47-,48+,49+,50+,51+,52+,53+,54+,55+/m1/s1 Key: FLASNYPZGWUPSU-SICDJOISSA-N InChI=1/C56H103N9O39/c1-87-56(86)65-28-38(84)46(19(10-74)96-55(28)104-45-18(9-73)95-49(27(64)37(45)83)97-39-12(3-67)88-47(85)20(57)31(39)77)103-54-26(63)36(82)44(17(8-72)94-54)102-53-25(62)35(81)43(16(7-71)93-53)101-52-24(61)34(80)42(15(6-70)92-52)100-51-23(60)33(79)41(14(5-69)91-51)99-50-22(59)32(78)40(13(4-68)90-50)98-48-21(58)30(76)29(75)11(2-66)89-48/h11-55,66-85H,2-10,57-64H2,1H3,(H,65,86)/t11-,12-,13-,14-,15-,16-,17-,18-,19-,20-,21-,22-,23-,24-,25-,26-,27-,28-,29-,30-,31-,32-,33-,34-,35-,36-,37-,38-,39-,40-,41-,42-,43-,44-,45-,46-,47-,48+,49+,50+,51+,52+,53+,54+,55+/m1/s1 Key: FLASNYPZGWUPSU-SICDJOISBY
Compostos relacionados
Compostos relacionados	D-glicosamina e N-acetilglicosamina (monómeros)
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

Nomes

O quitosano, tamén é chamado quitosana, e en inglés e castelán é comercializado como chitosan e chitosán.^[2] O termo provén do grego χιτών, chiton, que significa 'túnica' ou 'envoltura', referíndose á súa estrutura envolvente dos organismos dos que se extrae.^[3]

Tamén é coñecido cientificamente como poliglusam, de poli-(1,4)-β-D-glucosamina,^[4] sendo un polímero de glicosamina.

Usos

O quitosano é apreciado nas industrias farmacéutica, médica e ambiental debido ás súas propiedades biodegradables, biocompatibles e antimicrobianas, que o fan adecuado para múltiples aplicacións, dende tratamentos médicos até a purificación de auga.^[5]

É utilizado na cicatrización de feridas, na eliminación de proteínas alérxicas dos alimentos, na liberación controlada de fármacos (nanopartículas) e como complemento alimenticio con efecto hipocolesterolémico.

A súa acción contra a obesidade aínda se discute na literatura e pode actuar de dúas formas:

1. Complexación con lípidos no tracto intestinal, sendo eliminado a través das feces.
2. Retraso na acción das lipases dixestivas.

Notas

1. Dias, Francisco S.; Queiroz, Danilo C.; Nascimento, Ronaldo F.; Lima, Mario Bastos (2008). "Um sistema simples para preparação de microesferas de quitosana". Química Nova (en portugués) 31: 160–163. ISSN 0100-4042. doi:10.1590/S0100-40422008000100028.
2. "Chitosan Suplemento ¿Qué es y para qué sirve?". Granafarma (en castelán). 2023-01-09. Consultado o 2024-08-09.
3. "ℹ ¿Qué es un chiton en Grecia? Historia y Significado ✔️" (en castelán). 2024-06-26. Consultado o 2024-08-09.
4. "NCATS Inxight Drugs — POLIGLUSAM". drugs.ncats.io (en inglés). Consultado o 2024-08-09.
5. Jiang, Tao; James, Roshan; Kumbar, Sangamesh G.; Laurencin, Cato T. (2014-01-01). Kumbar, Sangamesh G.; Laurencin, Cato T.; Deng, Meng, eds. Chapter 5 - Chitosan as a Biomaterial: Structure, Properties, and Applications in Tissue Engineering and Drug Delivery. Oxford: Elsevier. pp. 91–113. ISBN 978-0-12-396983-5.

Véxase tamén

• Biomímese

Ligazóns externas

• Folha Ciência: Xaponeses crean unha membrana ultrafina para cubrir os órganos lesionados

---

Este artigo sobre química é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.  Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.

---