En ecoloxía, oceanografía e limnoloxía denomínase neusto ou neuston[1] ao conxunto dos organismos de pequeno tamaño (algúns microscópicos) que se encontran ligados á capa superficial das augas, é dicir, á interface auga/atmosfera.[2][3]

Dúas pitas cegas, organismos comúns no neusto.

Primeiro uso, tipos e derivados

Thumb
Os copépodos son uns dos microorganismos neustónicos máis abundantes.
Lámina de Ernst Haeckel en Kunstformen der Natur (1904)..
Thumb
A carabela portuguesa (Physalia physalis).

O termo neusto (neuston), derivado do adxectivo grego νευστόν neuston, "o que nada", "nadador" (tamén "flotante"), foi introducido en 1917 polo limnólogo E. Naumann (1891–1934).[4]

Na definición orixinal non se tiñan en conta máis que os organismos en contacto coa tensión superficial da película da superficie e que se encontraban por riba ou por debaixo dela. Pero posteriormente o significado do termo ampliouse e diversificouse.[5].

Denomínase epineusto aos organismos que viven na fase aérea (sobre a película de auga), e hiponeusto aos da fase acuosa (por debaixo dela).[2][3]

O adxectivo para cualificar ao relacionado con neusto é neustónico.[6]

Categorías

Esta categoría de organismos acuáticos foi dividida en varias subcategorías,[7] cuxas definicións poden variar segundo os autores e as disciplinas; en particular, os usos a miúdo difiren entre a limnoloxía (augas doces) e a oceanografía.

A primeira subdivisión foi a antecitada, referida á posición dos organismos en relación á superficie da película: epineusto, os que viven por riba da superficie, e hiponeusto, referido a aqueles que ocupan a capa superficial do líquido elemento inmediatamente por debaixo da superficie.[7] O termo supraneusto, moito máis raro, utilízase frecuentemente como sinónimo de epineusto, en particular en hidrobioloxía; pero entre os biólogos mariños, e especialmente os microbiólogos, pode referirse ás comunidades de microorganismos que viven na película superficial.[8] O seu antónimo é infraneusto.

Outra categoría importante é o pleusto ou pleuston, aínda que non hai unanimidade para a súa definición. O termo construíuse co radical pleust-, do grego τό ρλευστόν to pleuston, "navegante", "flotante".[9] No medio mariño aplícase case sempre aos seres vivos que flotan na superficie e cuxos desprazamentos son pasivos, é dicir, que se rexen polas correntes da auga ou polo vento.[10] Os animais acuáticos perfectamente adaptados a esta forma de vida teñen flotadores que poden superar a superficie e servir como unha vela, como ocorre na carabela portuguesa (Physalia physalis).

Mais para moitos limnólogos, o neusto non representaría máis que a fracción dos organismos de pequeno tamaño, incluso microscópicos, relacionados coa superficie, mentres que o pleusto correspondería aos organismos de gran tamaño.[11] Outra clasificación baseada no talle distingue o piconeusto, onde o tamaño pode ser inferior a 2 μm, do microneusto e do macroneusto, cuxos representante poden medir un metro ou máis.[12]

O neusto pode tamén categorizarse en función dos tipos de organismos que o compoñen. Pódese así falar de bacterioneusto, a fracción bacteriana do neuston, do fitotoneusto (a vexetal), ou do zooneusto (a dos animais) e mesmo do ictioneusto (a constituída só polos peixes).

Especies concernidas

A partir dos anos 1960 comezou a estudarse en profundidade esta capa e o medio que a compón.[13].

Xa que corresponde á superficie de todos os océanos e augas continentais, o dominio do neusto ocupa máis do 70% da superficie do mundo, e a súa biodiversidade conta probabelmente con milleiros de especies.[12] A maior parte dos taxons de seres vivos están representados, polo menos en certas etapas do seu ciclo biolóxico. Non é necesario forzosamente que un organismo viva permanentemente na veciñanza da superficie das augas para que sexa considerado como integrante deste ecosistema.[14] Numerosos organismos peláxicos son, en efecto, susceptíbeis de faceren desprazamentos entre a auga e a superficie, e o desenvolvemento dun número considerábel de especies peláxicas e bentónicas pasa por fases (ovos, larvas) que se desenvolven nas capas superficiais das masas de auga.

Entre os organismos máis comúns que compoñen o medio neustónico encóntranse as bacterias, os copépodoss e as algas diatomeas, crisoficeas e xantoficeas.[3] Entre os depredadores destaca o zooplancto.[15]

Cómpre sinalar que en ocasións fórmanse na superficie unhas finas películas azuladas constituídas por fitoplancto e bacterias que teñen unha actividade moi elevada, aínda que a súa duración non exceda dunhas poucas horas. Estas formacións esporádicas denomínanse slicks, e poden degradar o petróleo cru en augas contaminadas.[2]

Notas

Véxase tamén

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.