From Wikipedia, the free encyclopedia
Geri e Freki son na mitoloxía nórdica os dous lobos que acompañan ao deus Odín e figuran na Edda poética, na Edda prosaica —ámbalas dúas escritas e compiladas no século xiii por Snorri Sturluson—, así como na poesía escáldica.[1] Ámbolos dous personaxes foron comparados con outras figuras da mitoloxía grega, romana e védica; tamén foron asociados coas crenzas en torno ao mito xermánico dos «lobos guerreiros» ou Úlfheðinn, tamén coñecidos como berserker.[2]
De forma xeral, o significado dos nomes Geri e Freki en nórdico antigo, interpretouse como «voraz» ou «codicioso».[3] O nome Geri pode ter a súa orixe no adxectivo protoxermánico geraz, relacionado co burgundio girs, o nórdico antigo gerr e o alto alemán antigo ger ou giri; en todos estes idiomas o significado é o de «codicioso».[4] Para Bruce Lincoln, a orixe do nome atópase na raíz protoindoeuropea gher-, cuxa orixe é similar ao de Garm, nome do can que custodia o reino de Hela e que está intimamente relacionado cos eventos do Ragnarök.[5] Freki pode remontarse ao adxectivo protoxermánico frekaz, ligado co gótico faihu-friks, o frec anglosaxón e o alto alemán antigo freh; o significado de todos pode ser «ambicioso», «avarento», «desexoso», «cobizoso», «larpeiro» e «audaz». John Lindow interpretou os dous nomes como adxectivos nominalizados do nórdico antigo.[6]
No poema Grímnismál da Edda Poética, Odín —disfrazado de Grímnir—proporciónalle ao mozo Agnarr Geirröðsson os mundos nórdicos, sobre Yggdrasil e sobre os compañeiros do propio. Nunha sección, Agnarr di que Odín alimenta a Geri e Freki cando o deus consome un tipo de viño específico.
Orixinal | Tradución de Benjamin Thorpe | Tradución de Henry Adams Bellows | Tradución en galego |
Gera ok Freka seðr gunntamiðr hróðigr Herjaföður; en við vín eitt vápngöfugr Óðinn æ lifir.[7] |
Geri and Freki the war-wont sates, the triumphant sire of hosts; but on wine only the famed in arms, Odin, ever lives[8] |
Freki and Geri does Heerfather feed, The far-famed fighter of old: But on wine alone does the weapon-decked god, Othin, forever live.[9] |
O señor das hostes, glorioso e belicoso, sacia a Geri e Freki; Mais só de viño, fero na súa armadura, Odín vive. |
Alúdese tamén aos lobos a través do kenning Os cans de Vinðrir, no verso 13 da Helgakviða Hundingsbana I,[10] onde se informa que eles andan no campo "ávidos dos corpos daqueles que caeran no campo de batalla"
Orixinal | Tradución de Benjamin Thorpe | Tradución de Henry Adams Bellows | Tradución en galego |
Fara hildingar hiorstefno til þeirrar er la/gdo at Logafiollom; sleit Froþa friþ fianda a milli, fara Viþriss grey valgiorn vm ey[11] |
The warriors went to the trysting place of swords, which they had appointed at Logafiöll. Broken was Frodi's peace between the foes: Vidrir’s hounds went about the isle slaughter-greedy[12] |
The warriors forth to the battle went, The field they chose at Logafjoll; Frothi's peace midst foes they broke, Through the isle went hungrily Vithrir's hounds.[13] |
Os guerreiros marcharon ao campo de batalla que escolleran en Logafiöll. A paz de Frodi entre os rivais foi quebrada: os cans de Vidri chegaran á illa ávidos de sangue |
No capítulo 38 do libro Gylfaginning da Edda prosaica, a figura exaltada de Hár explica que Odín entrega, aos seus lobos, toda a comida da mesa. Para o deus, o viño substitúe a bebida e a comida, polo que non a necesita. No capítulo 75 do libro Skáldskaparmál hai unha lista de nomes de huargos e lobos, onde aparecen Geri e Freki.[14]
Na poesía escáldica, Geri e Freki úsanse como nomes comúns para «lobo», especificamente no capítulo 58 do Skáldskaparmál —citados nalgúns traballos de Þjóðólfur úr Hvini e Egill Skallagrímsson—. Geri utilízase como sinónimo de lobo no capítulo 64 do Hattatal.[15][16] No capítulo 58 do Skáldskaparmál, Geri é empregado en kennings para «sangue», e para «prea» no capítulo 60 dese texto. Esas acepcións aparecen nas obras As cervexas de Geri e Pedazo de Geri, escritas polos escaldos Þórðr Sjáreksson e Einarr Skúlason respectivamente.[17] Freki forma parte dun kenning para «prea» no capítulo 58 do Skáldskaparmál.[18]
O nome Freki tamén se aplica ao lobo Fenrir no poema Völuspá, dentro da Edda poética. O folclorista John Lindow viu isto como unha ironía, xa que segundo a mitoloxía nórdica Fenrir mataría e devoraría a Odín durante o Ragnarok.[19] O historiador Michael Spiedel relacionou a Geri e Freki con restos arqueolóxicos que representan figuras vestidas con peles de lobos, e frecuentemente atopados xunto a nomes relacionados con «lobo» entre os pobos xermánicos, incluíndo: Wulfhroc, Wolfhetan, Isangrim, Scrutolf, Wolfgang, Wolfdregil e Vulfolaic. Tamén poden estar ligados aos mitos sobre guerreiros-lobos da mitoloxía nórdica, como os berserker. Spiedel cre que isto apunta ao culto pan-xermánico dos guerreiros lobos, relacionado con Odín, e que diminuíu logo da cristianización.[20]
Crese, tamén, que os lobos poderían ser deidades das relixións protoindoeuropeas. O especialista Jacob Grimm atopou unha suposta conexión entre Odin e o deus grego Apolo, para quen os lobos e os corvos eran sagrados.[21] O filólogo Maurice Bloomfield relacionou a Geri e Freki cos dous cans de Iama pertencentes á mitoloxía védica temperá, que se interpretearon como unha adaptación xermánica do grego Cerberus.[22] Michael Spiedel comentou a conexión entre os lobos e as figuras dun gran poderío: "Por iso Geri e Freki, os lobos que están ao lado de Odin, tamén estaban a carón dos tronos dos reis anglosaxóns. Os lobos guerreiros como Geri e Freki non eran simples animais, senón seres míticos; como compañeiros de Odin, eles forman parte do seu poder, e el fíxoos lobos guerreiros".[23]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.