Desoxitimidina monofosfato

A desoxitimidina monofosfato, tamén chamada monofosfato de desoxitimidina ou ácido desoxitimidílico (ou desoxitimidilato), abreviada como dTMP, ou tamén timidina monofosfato ou TMP, é un nucleótido formado polo nucleósido desoxitimidina esterificado cun fosfato^[1]. A molécula consta do azucre desoxirribosa unido á base nitroxenada timina por enlace N-glicosídico entre o carbono 1' do azucre e o nitróxeno en posición 1 da base, e un grupo fosfato esterificado no carbono 5'.

Desoxitimidina monofosfato
Fórmula esquelética co fosfato ionizado
Nome IUPAC [(2R,3S,5R)-3-hidroxi-5-(5-metil-2, 4- dioxopirimidin-1-il)oxolan-2-il]metil fosfato
Outros nomes timidina monofosfato, desoxitimidilato, timidina-fosfato, timidina 5'-fosfato, 5'-O-fosfonato timidina
Identificadores
Abreviaturas	TMP
PubChem	16755631
ChemSpider	10239189
ChEBI	CHEBI:26999
ChEMBL	CHEMBL394429
Referencia Beilstein	3916216
Imaxes 3D Jmol	Image 1
SMILES Cc1cn(C2CC(O)C(COP([O-])([O-])=O)O2)c(:o)[nH]c1:o
InChI InChI=1S/C10H15N2O8P/c1-5-3-12(10(15)11-9(5)14)8-2-6(13)7(20-8)4-19-21(16,17)18/h3,6-8,13H,2,4H2,1H3,(H,11,14,15)(H2,16,17,18)/p-2 Key: GYOZYWVXFNDGLU-UHFFFAOYSA-L
Propiedades
Fórmula molecular	C10H13N2O8P1-
Masa molecular	322,2085 g mol-1
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

O nome da molécula con frecuencia abréviase coas siglas TMP, pero é máis exacto denominala dTMP, xa que realmente é un desoxirribonucleótido. O feito de que con frecuencia se use por economía TMP en vez de dTMP é porque non hai confusión con outros nucleótidos, xa que só aparece na forma desoxi formando parte do ADN e non hai un nucleótido similar con ribosa na célula, a diferenza do que ocorre cos outros nucleótidos nos que si hai que distinguir.

A principal función do dTMP é a de ser un dos nucleótidos que forman parte do ADN, xunto co dAMP, dCMP e dGMP. É característico do ADN ter un nucleótido con timina, xa que o ARN no seu lugar ten un nucleótido con uracilo. Os nucleótidos chegan á zona de replicación do ADN en forma de nucleótidos trifosfato, perden dous fosfatos en forma de pirofosfato e enlázanse á cadea do ADN en forma de nucleótidos monofosfato.

O dTMP orixínase a partir do dUMP por metilación polo N⁵N¹⁰-metilentetrahidrofolato catalizada polo encima timidilato sintetase^[1]:

dUMP + N⁵N¹⁰-metilentetrahidrofolato → dTMP + dihidrofolato

O fluorouracilo (5-FU) é un inhibidor moi potente da timidilato sintetase, que se utiliza no tratamento do cáncer^[2].^[3]

A partir do dTMP orixínase o dTDP por fosforilación cun fosfato procedente do ATP.

dTMP + ATP → dTDP + ADP

Notas

1. Lehninger A. Principios de Bioquímica. (1988). Omega. Barcelona. ISBN 84-282-0738-0
2. "Polimorfismos de la timidilato sintasa y cáncer. UAM". Arquivado dende o orixinal o 19 de novembro de 2011. Consultado o 27 de agosto de 2011.
3. Gustavsson, Bengt; Carlsson, Göran; Machover, David; Petrelli, Nicholas; Roth, Arnaud; Schmoll, Hans-Joachim; Tveit, Kjell-Magne; Gibson, Fernando (2015-3). "A Review of the Evolution of Systemic Chemotherapy in the Management of Colorectal Cancer". Clinical Colorectal Cancer (en inglés) 14 (1): 1–10. doi:10.1016/j.clcc.2014.11.002.