República Popular da China
estado situado na Asia oriental / From Wikipedia, the free encyclopedia
A China[1] (en chinés: 中国; pinyin: Zhōngguó), oficialmente a República Popular da China (en chinés: 中华人民共和国; pinyin: Zhōnghuá rénmín gònghéguó), é un estado situado en Asia oriental. Trátase do país máis poboado do mundo, xa que conta cunha poboación que supera os 1.300 millóns de habitantes. A República Popular é un Estado unipartidista gobernado polo Partido Comunista da China, estando a súa sede goberno na cidade de Pequín. Esta, exerce xurisdición sobre vinte e dúas provincias, cinco rexións autónomas (Guangxi, Mongolia Interior, Ningxia, Tíbet e Xinjiang), catro municipalidades directamente controladas (Pequín, Tianjin, Shanghai e Chongqing) e dúas rexións administrativas especiais practicamente autónomas, Hong Kong e Macau. A República Popular da China, amais, reclama Taiwán como a súa provincia número vinte e tres. Na práctica, a illa é independente, administrada polo réxime da República da China dende a fin da guerra civil de 1949.
中华人民共和国 (zh-cn) | |||||
Himno | Marcha dos Voluntarios | ||||
---|---|---|---|---|---|
Localización | |||||
| |||||
Territorio reivindicado por | Taiwán | ||||
Capital | Pequín (1949–) | ||||
Contén a división administrativa | |||||
Poboación | |||||
Poboación | 1.442.965.000 (2021) (150,36 hab./km²) | ||||
Lingua oficial | mandarín estándar lingua chinesa Línguas da China (pt) | ||||
Xeografía | |||||
Parte de | |||||
Superficie | 9.596.961 km² | ||||
Auga | 2,8 | ||||
Punto máis alto | Everest (8.848 m) | ||||
Punto máis baixo | Lago Ayding (pt) (−154 m) | ||||
Comparte fronteira con | |||||
Datos históricos | |||||
Precedido por | |||||
Fundador | Partido Comunista de China | ||||
Creación | 1 de outubro de 1949 | ||||
Día festivo | Aninovo (1 de xaneiro) Ano Novo Chinés (Lunar/Lunisolar New Year's Day (en) ) Día da Muller Traballadora (8 de marzo) Festival Qingming (pt) (5 de abril) Día Internacional dos Traballadores (1 de maio) Dia da Juventude (pt) (4 de maio) Dia das Crianças (pt) (1 de xuño) Festival Chinês de Meio de Outono (pt) (15th day of the 8th month of the Chinese lunar calendar (en) ) Dia Nacional da República Popular da China (pt) (1 de outubro) | ||||
Organización política | |||||
Forma de goberno | unipartidismo centralismo democrático República parlamentaria Estado unitario república constitucional ditadura comunista república | ||||
• Presidente da República Popular da China | Xi Jinping (2013–) | ||||
Órgano executivo | Conselho de Estado da República Popular da China (pt) | ||||
• Primeiro ministro da República Popular da China | Li Qiang (2023–) | ||||
Órgano lexislativo | Assembleia Popular Nacional (pt) , (Escano: 2.987) | ||||
Máxima autoridade xudicial | Corte Popular Suprema Chinesa (pt) | ||||
Membro de | |||||
PIB nominal | 17.820.459.342.451 $ (2021) | ||||
Moeda | Renminbi | ||||
Identificador descritivo | |||||
Fuso horario | |||||
Dominio de primeiro nivel | .cn, .中国 (pt) , .中國 e .公司 (en) | ||||
Prefixo telefónico | +86 | ||||
Teléfono de emerxencia | 119, 110 e 120 (pt) | ||||
Código de país | CN | ||||
Páxina web | gov.cn | ||||
Este artigo amosa escritos chineses. Sen o soporte axeitado, o texto pode mostrar símbolos sen sentido, coma caixas, marcas e outros. |
Cunha superficie aproximada de 9,6 millóns de quilómetros cadrados, a China é o segundo país maior en relación á súa superficie terrestre e o terceiro ou cuarto maior pola súa superficie total. A paisaxe da China é vasta e diversa. Os áridos norte e noroeste, nas proximidades de Mongolia e Asia Central, están ocupados por estepas forestais e os desertos do Gobi e Taklamakan. O sur, lindando coa rexión do Sueste asiático, é máis húmido e está ocupado por bosques subtropicais. A zona máis occidental é accidentada e moi elevada, coas cordilleiras do Himalaias, Karakorum, Pamir e Tian Shan facendo de fronteira natural entre a China e Asia Central e do Sur. A nivel fluvial destacan os ríos Yangtzé e Amarelo, o terceiro e o sexto máis longos do mundo. Ambos nacen na meseta do Tíbet, e flúen para a densamente poboada costa leste. A liña costeira da China ao longo do océano Pacífico é de 14.500 quilómetros e está limitada polos mares de Bohai, Amarelo, Oriental e o Meridional.
A antiga civilización chinesa, unha das máis antigas do mundo, floreceu na fértil conca do río Amarelo. Durante miles de anos o seu sistema político baseouse en monarquías hereditarias, coñecidas como dinastías, sendo a primeira a semimitolóxica dinastía Xia (aprox. 2.000 a.C.). Dende o ano 221 a.C., cando a dinastía Qin conquistou varios estados para formar un grande Imperio chinés, o país expandiuse, fracturouse e reformouse en varias ocasións. A última dinastía foi derrocada no ano 1911 coa chegada da República da China. En 1945, a República conquistou Taiwán ao Imperio do Xapón trala fin da segunda guerra mundial. Nos anos 1946 a 1949 o Partido Comunista derrotou ao nacionalista Kuomintang na China continental e estableceu en Pequín a República Popular da China o 1 de outubro de 1949, mentres que o Kuomintang trasladou o goberno da República da China a Taipei. A xurisdición da República da China limítase agora a Taiwán e varias illas próximas, incluíndo Penghu, Kinmen e Matsu.
A lingua chinesa é a lingua máis falada no mundo: arredor dun quinto da poboación mundial fala algunha forma de chinés como lingua nai. A lingua chinesa, na forma de chinés mandarín, é a lingua oficial da República Popular da China, así como de Taiwán. É ademais unha das linguas oficiais de Singapur e mais unha das seis linguas oficiais das Nacións Unidas.
A China ten fronteiras con 14 países: Afganistán, Bután, Myanmar, India, Casaquistán, Kirguizistán, Laos, Mongolia, Nepal, Corea do Norte, Paquistán, Rusia, Taxiquistán e Vietnam. As cidades máis importantes son Pequín, Shanghai, e Hong Kong. Desde a súa fundación en 1949, a RPCh está gobernada polo Partido Comunista Chinés. Aínda que oficialmente segue a ser un estado comunista, a súa economía vén sendo liberalizada desde hai tres décadas.