Amil, Moraña

San Mamede de Amil é unha parroquia que se localiza no concello de Moraña. Segundo o padrón municipal de 2004 tiña 472 habitantes (253 mulleres e 219 homes), distribuídos en 16 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 1999 cando tiña 522 habitantes. Segundo o IGE, no 2014 a súa poboación descendera ata os 414 habitantes, sendo 197 homes e 217 mulleres.

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Amil.

Amil
Solpor en Amil
Concello	Moraña[1]
Provincia	Pontevedra
Coordenadas	42°32′25″N 8°35′01″O
Poboación	414 hab. (2014)
Entidades de poboación	14[1]
[ editar datos en Wikidata ]

Patrimonio histórico-artístico

A igrexa parroquial foi construída en 1781.

En 1892 rematouse de construír o Santuario da Virxe dos Milagres, onde se celebra o primeiro domingo despois do 8 de setembro a Romaría dos Milagres de Amil, á que asisten milleiros de peregrinos de toda Galicia.

A tradición popular conta que todo naceu dun milagre acontecido no século XVIII. Había un labrego chamado Sebastián, que debía percorrer un longo camiño ata unha fonte afastada para conseguir a auga necesaria para regar a súa horta e a dar de beber ó seu gando, polo que rezaba con devoción á Virxe. Un día, despois de rezar pedindo axuda, púxose a cavar na terra e milagrosamente comezou a brotar un manancial. A auga era tan abondosa que mesmo lle permitiu construír un muíño que movía a auga deste manancial.

De aí a cantiga popular:

"Miña Virxe dos Milagres/ que fas milagres na terra,/ fixeches nace-la auga/ na fonte da Rozavella" ^[2].

Ademais, na parroquia hai varios cruceiros dos séculos XVIII e XIX,

A Virxe dos Milagres na cultura popular galega

• Miña Virxe dos Milagros,/ os milagros vanse vendo,/ ás rapaciñas de agora/ vaille a barriga crecendo ^[3].
• Miña Virxe dos Milagros/ vive no alto do Chan,/ para ver os mariñeiros/ como bogan polo mar ^[4].

Festas

Nesta parroquia celébrase desde 1970 a festa gastronómica do porquiño á brasa.

Galería de imaxes

• 
  Santuario da Virxe dos Milagres.
• 
  Santuario da Virxe dos Milagres.
• 
  Santuario da Virxe dos Milagres.
• 
  Santuario da Virxe dos Milagres.

Lugares e parroquias

Lugares de Amil

Lugares da parroquia de Amil no concello de Moraña (Pontevedra)
O Apedrado | Barro | Cartamil | O Castriño | A Chan | O Outeiro | A Picota | Piñeiro | Pumardatán | A Rozavella | Ruibal | Torre de Abaixo | Torre de Arriba | Vilacova

Parroquias de Moraña

Galicia | Provincia de Pontevedra | Parroquias de Moraña
Amil (San Mamede) | Cosoirado (Santa María) | Gargantáns (San Martiño) | Lamas (Santa Cruz) | Laxe (San Martiño) | Rebón (San Pedro) | Saiáns (San Salvador) | San Lourenzo de Moraña (San Lourenzo) | Santa Xusta de Moraña (Santa Xusta)

Notas

1. Decreto 219/1998, do 2 de xullo, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da provincia de Pontevedra.
2. Gran Enciclopedia Galega, 2003, s. v. Amil
3. Gran Enciclopedia Galega II, s. v. Amil. Fermín Bouza Brey: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204 [en facsímile II], 189. No texto: âs rapaciñas. Refírese á Virxe dos Milagres de Amil, que Bouza Brey sitúa no concello de Cuntis, cando en realidade se atopa en Moraña, concello lindeiro con aquel.
4. A Chan é un lugar da mesma parroquia de Amil.

Véxase tamén

Outros artigos

• Lugares de Moraña

Bibliografía

• BOUZA BREY, Fermín: "Cantigas populares da Arousa", en Arquivos do Seminario de Estudos Galegos III, 1929, 153-204.
• VAQUEIRO, Vítor: Mitoloxía de Galiza. Lendas, tradicións, maxias, santos e milagres, ed. Galaxia, Vigo 2011.