Actinobacterias

As actinobacterias (Actinobacteria, sinónimo Actinomycetota) son un amplo grupo de bacterias grampositivas que presentan unha alta proporción GC (guanina-citosina) nos seus xenomas, e que son consideradas un filo.^[1] Poden vivir en ambientes terrestres e acuáticos.^[2] É un dos filos principais de bacterias.^[3] No estudo do grupo poden utilizarse análises da secuencia do seu encima glutamina sintetase.^[4]

Actinobacterias
Micrografía electrónica de varrido de Actinomyces israelii.
Clasificación científica
Dominio: Bacteria Filo: Actinobacteria Clase: Actinobacteria Stackebrandt et al. 1997
Subclases e Ordes
?Nostocoida limicola I ♠ ?Candidatus Planktophila Jezbera et al. 2009 ?Cathayosporangium ♠ Runmao et al. 1995 ?Tonsillophilus suis ♠ Azuma and Bak 1980 Acidimicrobidae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Acidimicrobiales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Coriobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Nitriliruptoridae Kurahashi et al. 2010 Nitriliruptorales Sorokin et al. 2009 Euzebyales Kurahashi et al. 2010 Rubrobacteridae Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Gaiellales Albuquerque et al. 2012 Rubrobacterales Rainey et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Solirubrobacterales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Thermoleophilales Reddy and Garcia-Pichel 2009 Actinobacteridae Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Bifidobacteriales Stackebrandt et al. 1997 emend. Zhi et al. 2009 Actinomycetales Buchanan 1917 emend. Zhi et al. 2009

A maioría das Actinobacteria de importancia médica ou económica pertencen á subclase Actinobacteridae, orde Actinomycetales. Algunhas causan enfermidades nos humanos, como a difteria, ou a tuberculose. Outras son fonte de antibióticos, como Streptomyces. Outras aprovéitanse para a produción de substancias químicas ou na produción de certos queixos (Propionibacterium). Moitas son de vida libre.

Características

Entre as Actinobacteria están algunhas das bacterias máis comúns no solo, auga doce, e vida mariña. Xogan un importante papel na descomposición de materiais orgánicos, como a celulosa e quitina, e na reciclaxe da materia orgánica e ciclo do carbono. Repoñen os nutrientes que perde o solo e son importantes na formación do humus. Outras Actinobacteria viven en plantas e animais, e algunhas son patóxenas, como Mycobacterium, Corynebacterium, Nocardia, Rhodococcus e algúns Streptomyces.

As Actinobacteria son coñecidas como produtores de metabolitos secundarios de grande interese farmacolóxico e comercial, como aminoácidos, vitaminas, saborizantes, derivados lácticos ou antibióticos. En 1940 Selman Waksman descubriu que as bacterias do solo que estaba estudando producían actinomicina, un descubrimento polo cal recibiu o premio Nobel. Desde entón, descubríronse centos de antibióticos naturais producidos por estes microorganismos terrestres, especialmente os do xénero Streptomyces.

Algunhas Actinobacteria forman filamentos ramificados, que pola súa forma lembran aos micelios dos fungos (cos cales estas bacterias non están emparentados), e por esa razón foron inicialmente clasificadas co vello nome de Actinomycetes. A maioría das Actinobacteria son aerobias, pero algunhas, como Actinomyces israelii, poden crecer en condicións anaeobias. A diferenza dos Firmicutes, que son o outro gran grupo de bacterias grampositivas, as Actinobacteria teñen un ADN con alto contido GC. Algunhas especies producen esporas externas.

Algúns tipos de Actinobacteria son responsables do peculiar cheiro que emana do chan despois da chuvia, principalmente nos climas cálidos. A substancia química que produce este cheiro denomínase xeosmina (terpenoide).^[5]

Filoxenia

Véxase tamén: Taxonomía bacteriana.

O cladograma representa a taxonomía aceptada actualmente das Actinobacteria, baseada na LPSN ( List of Prokaryotic names with Standing in Nomenclature) ^[6] e no NCBI (National Center for Biotechnology Information) ^[7] e a filoxenia está baseada nas secuencias do ARNr 16S do LTP 106 do proxecto The All-Species Living Tree.^[8]

?Nostocoida limicola I ♠     ?Candidatus Planktophila limnetica Jezbera et al. 2009     ?Cathayosporangium alboflavum ♠ Runmao et al. 1995     ?Tonsillophilus suis ♠ Azuma e Bak 1980     Rubrobacter Suzuki et al. 1989       Thermoleophilidae   ?Gaiella occulta Albuquerque et al. 2012     Thermoleophilum Zarilla e Perry 1986     Solirubrobacterales         Coriobacteriaceae       Acidimicrobiales      Nitriliruptoridae   Euzebya tangerina Kurahashi et al. 2010     Nitriliruptor alkaliphilus Sorokin et al. 2009       Actinomycetales   ?Boyliae praeputiale ♠ Yates et al. 2002     ?Frankia alni ♪ (Woronin 1866) Von Tubeuf 1895     ?Motilibacter peucedani Lee 2012     Acidothermus cellulolyticus Mohagheghi et al. 1986           Jiangellaceae       Micromonosporaceae       Propionibacterineae         Actinocatenispora Thawai et al. 2006 emend. Seo e Lee 2009     Glycomycetaceae       Streptosporangineae               Pseudonocardiaceae [incl. Actinopolyspora]     Corynebacterineae           Catenulisporineae       Streptomyces Waksman e Henrici 1943 emend. Witt e Stackebrandt 1991 [incl. Kitasatospora & Streptacidiphilus]         Sporichthya Lechevalier et al. 1968     Cryptosporangiaceae         Geodermatophilaceae       Nakamurellaceae       Kineosporiaceae       Kineococcus Yokota et al. 1993       Angustibacter luteus Tamura et al. 2010     Micrococcineae [incl. Actinomycetaceae & Bifidobacteriaceae]

Notas:
♪ Procariotas dos que non hai cultivos puros (axénicos) illados ou dispoñibles, porque non poden ser cultivados ou duran pouco.
♠ Cepas atopadas no NCBI (National Center for Biotechnology Information) pero non na LPSN.

Notas

1. Ventura M, Canchaya C, Tauch A; et al. (2007). "Genomics of Actinobacteria: tracing the evolutionary history of an ancient phylum". Microbiol. Mol. Biol. Rev. 71 (3): 495–548. PMC 2168647. PMID 17804669. doi:10.1128/MMBR.00005-07.
2. Servin JA, Herbold CW, Skophammer RG, Lake JA (2008). "Evidence excluding the root of the tree of life from the actinobacteria". Mol. Biol. Evol. 25 (1): 1–4. PMID 18003601. doi:10.1093/molbev/msm249.
3. C.Michael Hogan. 2010. Bacteria. Encyclopedia of Earth. eds. Sidney Draggan and C.J.Cleveland, National Council for Science and the Environment, Washington DC
4. Hayward D, van Helden PD, Wiid IJ (2009). "Glutamine synthetase sequence evolution in the mycobacteria and their use as molecular markers for Actinobacteria speciation". BMC Evol. Biol. 9: 48. PMC 2667176. PMID 19245690. doi:10.1186/1471-2148-9-48.
5. http://science.howstuffworks.com/question479.htm
6. J.P. Euzéby. "Actinobacteria". List of Prokaryotic names with Standing in Nomenclature (LPSN). Arquivado dende o orixinal o 27 de xaneiro de 2013. Consultado o 6 xullo 2012.
7. Sayers; et al. "Actinobacteria". National Center for Biotechnology Information (NCBI). Consultado o 6 xullo 2012.
8. All-Species Living Tree Project."16S rRNA-based LTP release 106 (full tree)" (PDF). Silva Comprehensive Ribosomal RNA Database. Arquivado dende o orixinal (PDF) o 07 de maio de 2012. Consultado o 6 xullo 2012.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Actinomycetes genome database