‘S e baile beag dùthchasail faisg air Dùn Phrìs, air an àirde an iar-dheas na h-Alba a th’ ann an Tynron (neo Dunron agus Kirk of Tynron o shean).[1] Tha e suidhichte aig 141m os cionn ìre na mara,[2] air an àirde an ear-dheas Dhùin Phris is Gall-Ghaidhealaibh (Siorrachd Dhùn Phrìs ro 1975), eadar Penpont agus Am Mòine Naomh, ri taobh na h-aibhne Shinnel.[3] Tha e 241km air falbh bho Obar Dheathain, 76km bho Ghlaschu, 46km bho Inbhir Anainn agus 92km bho Dhùn Èideann, prìomh-bhaile na dùthcha.[4] 'S e Beurla agus Beurla Ghallda th' ann an dà chànan aig a’ mhòr-chuid dhuibh ann an Tynron. Tha Eaconomaidh a' bhaile gu math crochte air àiteachas, coilltearachd agus turasachd. A bharrachd air sin, tha trì tuathanasan agus talla a' bhaile ann. Taobh fhoghlaim, chan eil sgoil ann agus le sin feumar a dhol dhan bhun sgoil ann am Penpont agus dhan àrd-sgoil ann am Bàrr na Dris.[5]
| Tynron | |
 | |
 | |
| Suidheachadh | |
| Dùthaich |  Alba |
| Ceàrn | Dùn Phris is Gall-Ghaidhealaibh |
| Co-chomharran | 55° 12' 58″ Tuath 03° 52' 42″ Iar |
| Feartan fiosaigeach | |
| Àireamh fòn | 01848 |
| Duilleag oifigeil | Tynron aig Visit Scotland |
Freumhan an Ainm
A rèir eòlaichean fhreumh-fhaclachd, tha e coltach gur ann à Dyn Rhòn (Gàidhlig: Dùn na Lannsa) ann an seann chuimris a tha an t-ainm.[6] 'S ann gu math pailt a tha ainmean-àite ann an Cuimris ann an ceann a deas na h-Alba. Gu h-inntinneach, tha Dùn ro-eachdraidheil ann, air a bheil Tynron Doon neo Auchengibbert Hill.
Eachdraidh
Tha tobhtaichean structar neo dhà bho Linn an Airgid ann shuas air a' dhùn cuideachd.[7] Chleachd na Ròmanaich agus na Breatannaich e. Thogadh tùr dìona air bàrr a' dhùin san 16mh Linn ach leagadh mu 1750 e.[8] Thogadh drochaid air an abhainn Shinnel ann an 1786 is an uair sin thogadh a' mhòr-chuid dhe na taighean a chithear nar làithean. Chaidh an eaglais ùr a thogail ann an 1837,[9] san aon àite far an robh sean eaglais bhon 17mh Linn agus tha fiù 's clach-uaighe neo dhà bho 1683 ann.[10] Dhùnadh an eaglais ann an 1997.[11] A-rèir carragh-chuimhne san sgìre, fhuair sianar às a' pharraist bàs sa Chogadh Mòr.[12] Ghoideadh a' phrais chuimhneachaidh nuair a dhùnadh an eaglais ach chunnaic tè à Tynron ann am bùth an Glaschu i is thugadh air ais dhachaidh leis a' phoilis i. Tha a' phràis ga cumail ann an talla a' bhaile a-nis.
Iomraidhean
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
