محمد بن عبدالوهاب
مجتهد و حق پرست بزرگ اسلام / From Wikipedia, the free encyclopedia
محمد ابن عبدالوهاب بن سلیمان التمیمی (۱۱۱۵–۱۲۰۶ ه.ق) (۱۷۰۳–۱۷۹۲ م) محقق اسلامی، متکلم، واعظ، فعال و رهبر مذهبی عرب[1] اهل نجد در عربستان مرکزی، که به عنوان بنیانگذار جنبش وهابیت و یکی از متفکرین جنبش احیای اسلام شناخته میشود.[2][3][4][5]
محمد بن عبدالوهاب محمد بن عبد الوهّاب بن سلیمان التمیمی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۱۱۵هـ. ق ۱۷۰۳م. عُیَینه در نزدیکی ریاض |
درگذشت | ۲۳ مه ۱۷۹۲ ۱ شوال ۱۲۰۶ درعیه، در نزدیکی ریاض |
نژاد | عرب |
شناختهشده برای | سلفیگری |
کارهای برجسته | جنگ با بدعت - همکاری با خاندان آل سعود |
عنوان | شیخ |
مکتب | سلفیگری |
فرزندان | حسین بن محمد بن عبد الوهّاب، إبراهیم بن محمد بن عبد الوهّاب، عبدالله بن محمد بن عبد الوهّاب، علی بن محمد بن عبد الوهّاب. فاطمة بنت محمد بن عبد الوهّاب، عبد العزیز بن محمد بن عبد الوهّاب |
پیروان او خود را موحد (در حال جمع : موحدین) مینامند و اصطلاح «وهابی» یک برچسب نسبتا توهین آمیز است که توسط پیروان او استفاده نمیشود، بلکه توسط دانشمندان غربی و برخی از منتقدان او از بین مسلمانان استفاده میشود.[6][7][8][9]
او پیروی دقیق از قوانین سنتی اسلامی را ترویج میکرد و ضرورت بازگشت مستقیم به قرآن و حدیث را به جای تکیه بر تفاسیر قرون وسطی اعلام میکرد و اصرار داشت که هر مسلمان اعم از زن و مرد، شخصاً قرآن را بخواند و مطالعه کند.[10]
تقلید از مجتهدین را رد کرد و گفت هرکسی باید خودش در امر دین صاحب نظر شده اجتهاد کند[11][12]
زیارت قبور مقدسین و دعا کردن به آنها را مردود شمرد و آنرا مترادف با پرستش غیر خدا دانست[13][14][15][16][17]
برخی از علمای مهم سنی در زمان خودش با نظرات او مخالف بودند که از جمله آنان پدر و برادر خودش بودند[18][19][20]
او شرط مشروعیت حکومت را (قدرت - انصاف - بیعت) میدانست[21]
دعوت او برای اصلاحات اجتماعی در جامعه مبتنی بر آموزه کلیدی توحید بود و به شدت از رسالههای علمای کلاسیک ابن تیمیه (متوفی ۷۲۸ ه.ق/ ۱۳۲۸ م) و ابن قیم (متوفی ۷۵۱ ه. /۱۳۵۰م ) اثر پذیرفته بود.[22][23][24][25]
وی اتحادی دینی-سیاسی را با محمد بن سعود ایجاد کرد و به تأسیس حکومت دیریه (حکومت سعودی) کمک کرد و این اتحاد تا به امروز ادامه دارد[26][27][28]
نوادگان او که آل شیخ نامیده میشوند همواره نقش جلوداری علما را در عربستان دارا بودهاند و بر نظرات علمای سعودی نفوذ کامل دارند.[29][30][31]