قدرتسپاری
From Wikipedia, the free encyclopedia
در علوم سیاسی به واگذاری قانونی بخشی از اختیارات حکومت مرکزی یک کشور به حکومتهای محلی و منطقهای نظیر فرمانداریها و استانداریها، اصطلاحاً قدرتسپاری[1] (به انگلیسی: Devolution) گفته میشود. قدرتسپاری معمولاً در حوزه مالی صورت میگیرد به این معنی که اداره بخشهایی از بودجه که پیش از آن از سوی دولت مرکزی انجام میشد به گردانندگان منطقهای واگذار میگردد. قدرتسپاری همچنین گاه در حوزه قانونگذاری صورت میگیرد و در پی آن به فرمانداریها یا استانداریها و غیره اختیارات بیشتری برای وضع قوانین مربوط به منطقه خود داده میشود.
انجام قدرتسپاری در راستای تمرکززدایی از حکومت متمرکز صورت میگیرد و معمولاً پاسخی است به درخواستهای حکومتهای محلی برای دریافت خودگردانی بیشتر.
قدرتسپاری با فدرالیسم تفاوت دارد زیرا اختیارات مضاعفی که از طریق قدرتسپاری قانونی به فرمانداران محلی اعطا شده ممکن است موقتی و مقطعی باشد و دولت مرکزی میتواند این قدرتهای واگذاریشده را بازپس بگیرد. اما در فدرالیسم اختیارات و قدرتهای واحدهای سیاسی خودگردان محلی در قانون اساسی ثبت شده و در صورت عدم تغییر قانون اساسی شکل دائمی دارد. ایالات متحده، کانادا، استرالیا، مکزیک و هند از نمونه کشورهای فدرال هستند.