فهرست مسلمانان برنده جایزه نوبل
فهرستی ازمسلمانان برنده جایزه نوبل / From Wikipedia, the free encyclopedia
جایزه نوبل مجموعه جوایز سالانهای است که از سوی کمیتههایی در اسکاندیناوی در زمینههای پیشرفتهای علمی و فرهنگی اعطا میشود. این جوایز بر مبنای وصیت شیمیدان سوئدی آلفرد نوبل در سال ۱۸۹۵ میلادی ایجاد شدند.
جوایز فیزیک، شیمی، فیزیولوژی و پزشکی، ادبیات و صلح برای اولین بار در سال ۱۹۰۱ اعطا گردیدند.[1] جایزه نوبل اقتصاد در سال ۱۹۶۹ پایهگذاری گردید.[2][3] کمیته نروژی نوبل هر ساله جایزه صلح نوبل (به نروژی و سوئدی: Nobels fredspris) را به شخصی اهدا میکند که «بیشترین یا بهترین کار را برای دوستی بین ملتها، لغو یا کاهش رویاروییهای نظامی یا تشکیل و ترغیب همایشهای صلح انجام داده باشد.»[4] جایزهٔ نوبل در ادبیات را آکادمی سلطنتی علوم سوئد هرساله برای مشارکتهای برجسته در زمینهٔ ادبیات به نویسندگان آثار ادبی اهدا میکند.[5] این جوایز توسط بنیاد نوبل اداره میشود و آن را یک کمیتهٔ متشکل از پنج عضو منتخب آکادمی علوم سلطنتی سوئد به برندگان اعطا میکند.[6] هر جایزه شامل یک مدال، یک دیپلم افتخار و جایزهٔ نقدی است که مبلغ آن در هر سال متفاوت است.[7]
مسلمانان در حدود ۲۳٪ از جمعیت جهان را تشکیل میدهند.[8][9][10] تا سال ۲۰۱۵، از مجموع ۸۸۱ جایزه اعطا شده دوازده نفر (۱٫۳٪) از برندگان جوایز نوبل مسلمان بودهاند. هفت نفر (۰٫۸٪) جایزه صلح، دو نفر (۰٫۲٪) ادبیات و سه نفر (۰٫۳٪) در علوم پایه (فیزیک و شیمی) این جایزه را دریافت نمودهاند.[11] اولین مسلمانی که موفق به کسب جایزه نوبل شد، انور سادات -رئیس جمهور وقت مصر- بود که توانست جایزه صلح نوبل را در سال ۱۹۷۸ کسب کند.[12][13] پس از او در سال ۱۹۷۹، محمد عبدالسلام توانست اولین جایزه علمی نوبل را از آن مسلمانان کند و جایزه نوبل در فیزیک را کسب کند.[14][15] آخرین جایزه نوبل که مسلمانان موفق به کسبش شدند، مربوط به سال ۲۰۱۵ است که طی آن، عزیز سنجر توانست جایزه شیمی نوبل را از آن خود کند. اولین زن برنده جایزه نوبل از میان مسلمانان، شیرین عبادی است که توانست در سال ۲۰۰۳ برنده جایزه صلح نوبل شود.[16] ملاله یوسفزی دیگر زن مسلمان، با ۱۷ سال سن در هنگام دریافت جایزه، جوانترین فرد برنده جایزه نوبل محسوب میشود.[17]