شیرین عبادی
حقوقدان، قاضی سابق، فعال حقوق بشر، مدرس دانشگاه و نویسندهٔ ایرانی / From Wikipedia, the free encyclopedia
شیرین عبادی (زادهٔ ۳۰ خرداد ۱۳۲۶)[1] حقوقدان، قاضی سابق دادگاه، فعال حقوق بشر، مدرس دانشگاه، نویسندهٔ ایرانی و از بنیانگذاران کانون مدافعان حقوق بشر و انجمن حمایت از حقوق کودکان است. او نخستین قاضی زن در ایران است که رئیس دادگاه بوده[1] و نخستین ایرانی است که جایزه صلح نوبل گرفتهاست.[2][3] عبادی در سال ۱۳۴۴ در مقطع کارشناسی حقوق در دانشگاه تهران آغاز به تحصیل کرد. او در سال ۱۳۴۸ در آزمون قضاوت وزارت دادگستری قبول شد و فعالیتش را به عنوان قاضی در تهران آغاز کرد. همزمان تحصیلات خود را ادامه داده و در سال ۱۳۵۰ خورشیدی فوق لیسانس حقوق خصوصی را از دانشگاه تهران کسب کرد.[4]
شیرین عبادی | |
---|---|
زادهٔ | ۳۰ خرداد ۱۳۲۶ (۷۷ سال) همدان، ایران |
محل تحصیل | دانشگاه تهران |
پیشه |
|
سالهای فعالیت | دههٔ ۱۳۴۰–اکنون |
همسر(ها) | جواد توسلیان (جداشده) |
فرزندان | ۲ |
عبادی دفاع بسیاری از پروندههای مخالفان سیاسی و چهرههای فرهنگی و مطبوعاتی را در ایران برعهده داشتهاست که وکالت داریوش فروهر و همسرش پروانه اسکندری[5] و نیز عزتالله ابراهیمنژاد از جمله آنها هستند.[6] او در ۱۳۷۸ به همراه محسن رهامی مدارکی را نشان داد که برخی مقامات حکومتی در قتل و شکنجه دانشجویان در حمله به کوی دانشگاه تهران دست داشتهاند، و موجب تشکیل یکی از بزرگترین پروندههای قضایی دهه ۱۳۷۰ به نام پرونده نوارسازان شد. این موضوع باعث شد که او و امیر فرشاد ابراهیمی بازداشت شوند.[1] او همچنین وکالت حبیبالله پیمان، عبّاس معروفی و فرج سرکوهی را در کارنامه دارد. او در سال ۱۳۸۱ خورشیدی در تدوین پیشنویس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان که بعداً به تصویب مجلس رسید همکاری داشت.
کمیتهٔ جایزهٔ صلحِ نوبل در سالِ ۲۰۰۳ میلادی جایزهاش را به دلیل تلاش عبادی برای ترویج مردمسالاری و رعایت حقوق بشر در ایران به ویژه در مورد حقوق زنان و کودکان به او اهدا کرد. او نخستین ایرانی است که این جایزه را دریافت میکند.[1] محمد خاتمی، رئیسجمهور وقت ایران، در واکنش به این جایزه ضمن ابراز خشنودی گفت «جایزه صلح نوبل چندان مهم نیست» و ملاکهای این جایزه سیاسیاند.[7] در سال ۲۰۰۴ میلادی فوربز او را یکی از «صد زن قدرتمند جهان» دانست.[8] عبادی در سال ۱۳۸۵ یکی از حامیان اولیه و مشاوران کمپین یک میلیون امضا علیه حجاب اجباری در ایران بود. او از خردادِ ۱۳۸۸ خارج از ایران زندگی میکند.[9]