عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر
From Wikipedia, the free encyclopedia
عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر، قراردادی میان کشورهای ایران و عراق با وساطت الجزایر بود که خط مرزی ایران و عراق در آبهای اروند رود را تعیین کردهاست.[4] به دلیل انتشار اعلامیه مشترک دو کشور در ۱۵ اسفند ۱۳۵۳ (۶ مارس ۱۹۷۵) در الجزیره پایتخت الجزایر که پیشزمینهٔ امضای پیماننامه شد به «پیمان الجزایر» معروف شد، محل امضای تمام پیمانها و پیوستها و موافقتنامههای مرتبط در الجزایر بودهاست.
عهدنامه ۱۹۷۵ الجزایر | |
---|---|
گونه | قرارداد مرزی |
تاریخ امضا | ۱۳ ژوئن ۱۹۷۵ (برابر با ۲۳ خرداد ۱۳۵۴)[1] |
مکان امضا | الجزیره، الجزایر |
تاریخ اجرا | ۲۲ ژوئن ۱۹۷۶ (برابر با ۱ تیر ۱۳۵۵)[2][3] |
مذاکرهکنندگان | هواری بومدین عبدالعزیز بوتفلیقه |
امضاکنندگان | محمدرضا پهلوی صدام حسین |
زبانها | فارسی و عربی |
این قرارداد در اوج اختلافات مرزی میان ایران و عراق بر سر مالکیت آبهای اروندرود با میانجیگری هواری بومدین رئیسجمهور وقت الجزایر بین عباسعلی خلعتبری و سعدون حمادی، وزیران خارجه وقت ایران و عراق و در حضور عبدالعزیز بوتفلیقه از جمهوری الجزایر و محمد داوندیه عضو هیئت مجلس ایران و عضو شورای انقلاب و وزیر امور خارجه وقت الجزایر امضا شد.[5] این پیمان در زمان حکومت محمدرضاشاه و احمد حسن البکر بسته شد. مقامات وقت ایران از قرارداد الجزایر به عنوان «پیروزی ملی» و «موفقیت بزرگ سیاست خارجی ایران» نام بردند.[6] نسخه اصلی این پیمان هماکنون به عنوان یکی از اسناد سازمان ملل متحد در مقر آن نگهداری میشود.[7] در این معاهده مرز دو کشور اروند رود، بر پایه خطالقعر تعیین شد. دو کشور موافقت کردند که از «رخنه اخلالگران» در مرزهای دو کشور جلوگیری کنند و قرار شد ارتفاعات میمک به عراق داده شوند. حکومت ایران تا سال ۱۹۸۰ از تحویل ارتفاعات میمک به عراق خودداری کرده بود و نیر حکومت جدید انقلابی از ۱۹۷۹ شروع به حمایت از شیعیان عراق و کردهای عراقی کرده بود این دو مورد نقض پیمان از بهانههای عراق برای جنگ شدند.