سقز
شهری در استان کردستان، ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
سَقِّز( تلفظ راهنما·اطلاعات) شهری واقع در استان کردستان، مرکز شهرستان سقز و یکی از مناطق باستانی خاورمیانه است که گنجینهها، آثار و اشیاء تاریخی فراوانی در آن کشف شدهاست که هماکنون در موزههای مختلف ایران و جهان نگهداری میشوند.[9][10][11][12][13][14]
سقز | |
---|---|
از بالا به پایین:نمایی از شهر در سال ۱۳۹۹، پارک کوثر در سال ۱۳۹۲، پارک مولوی کرد، مسجد دو مناره، حمام تاریخی حاج صالح | |
نشان شهرداری سقز | |
کشور | ایران |
استان | کردستان |
شهرستان | سقز |
بخش | مرکزی |
نام(های) پیشین | ایزیرتا، اسکیت و ساکز پایتخت سکاها[1] |
مردم | |
جمعیت | ۱۶۵٬۲۵۸ نفر (۱۳۹۵)[2] |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱٬۴۷۶ متر[3] |
آبوهوا | |
میانگین بارش سالانه | ۵۰۰ میلیمتر |
روزهای یخبندان سالانه | ۱۲۳ |
اطلاعات شهری | |
شهردار | ارسطو گویلی (شهردار)[4] |
تأسیس شهرداری | سال ۱۳۱۴ خورشیدی[5][6] |
رهآورد | لبنیات محلی مانند پنیر کوپه، تخمه آفتابگردان، عسل کوهستان، شیرینیجات مانند نان شکری، کلانه، صنایع دستی مانند فرش، کلاش و پارچههای مرخز برای لباسهای کردی[7] |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۸۷[8] |
وبگاه | |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران۶۱ ب، م |
کد آماری | ۱۴۵۶ |
شهر سقز همانطور که از نامش پیداست، باقیمانده شهر ساکز از شهرهای روزگاران باستان بوده و از زمان حکومتهای قبل و بعد از مادها و سکاها محل سکونت مردم و تمدنهای مختلف بوده و فراز و فرودهای زیادی را پشت سر نهادهاست و در سدههای قبل از میلاد پایتخت حکومت سکاها در فلات ایران و قبلتر مرکز حکومت ماناییها بودهاست.[15][16][17]
این شهر بر روی دشتها و تپههای طویلی بنا شدهاست که سر شاخه اصلی رودخانههایی همچون قزلاوزن، زرینهرود و سیمینهرود از کنار آن میگذرد. پستی و بلندیهای داخل شهر و چشمانداز رودخانهٔ چم سقز که از وسط این شهر میگذرد، از ویژگیهای خاص آن است. سقز در ناحیهای کوهستانی و مرتفع بین ارتفاعات نامنظم رشتهکوههای زاگرس واقع شده و این خصوصیت ژئومورفولوژیکی خاص، منجر به ایجاد آب و هوایی نسبتاً سرد و زمستانهای طولانی و گاهی یخبندان شدهاست.[18][19][20]
در این شهر، زبان کردی گویش سقزی[21] بهعنوان زبان مادری و همچنین یکی از زبان های آموزش , و زبان فارسی بهعنوان زبان آموزش و مکاتبات رسمی، توسط اهالی شهر مورد استفاده قرار میگیرد.
در طول سدههای اخیر و در مقاطع مختلف تاریخی، سقز کانون بسیاری از تحولات و تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی همانند دیدار نادرشاه با شیخ حسن[22] بوده و اثرات عمیقی بر جامعه و تاریخ منطقه گذاشته و در بسیاری از حرکتهای سیاسی و اجتماعی مانند انقلاب مشروطه،[23] انقلاب ۵۷ ایران،[24] تحولات مخصوص منطقه کردستان[25][26] و خیزش ۱۴۰۱ ایران[27][28] که بزرگترین قیام مردمی ایران بعد از انقلاب ۵۷ است، مرکز تحول و تغییر بودهاست به گونه ای که جنبش زنان ایران با خیزش مذکور به تکامل فلسفی رسید.[29][30][31]