زبان مالتی
زبانی در مالت / From Wikipedia, the free encyclopedia
مالتی (مالتی: Malti) یک زبان سامی است که مردم مالتی بدان سخن میگویند. این زبان، زبان ملی و رسمی مالت[3] و تنها زبان سامی رسمی اتحادیه اروپا است. مالتی گونهٔ رومیشده گویش عربی سیسیلی است که در میان سالهای ۸۳۱ و ۱۰۹۱ میلادی در امارت سیسیل گفتگو میشدهاست.[4] در پی تهاجم نورمنها به مالت و بازمسیحیسازی جزیره، مالتی مستقل از عربی کلاسیک وارد یک روند تدریجی لاتینسازی شد.[5][6] بنابراین مالتی به عنوان گونهای از عربی تاریخی که رابطه دوزبانگونگی با عربی کلاسیک یا نوین معیار ندارد، شناخته میشود.[7] این زبان همچنین به دلیل صرف متفاوت آن که تحت تأثیر زبانهای رومی (به ویژه ایتالیایی و سیسیلی) بوده، از عربی و دیگر زبانهای سامی متمایز است.[8]
مالتی | |
---|---|
Malti | |
زبان بومی در | مالت |
قومیت | مالتیها |
شمار گویشوران | ۵۲۲٬۰۰۰ (۲۰۱۲)[1] |
لاتین (الفبای مالتی) بریل مالتی | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | مالت اتحادیه اروپا |
تنظیمشده توسط | شورای ملی زبان مالتی Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti |
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | mt |
ایزو ۲–۶۳۹ | mlt |
ایزو ۳–۶۳۹ | mlt |
گلاتولوگ | malt1254 [2] |
زبانشناسی | 12-AAC-c |
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آیپیای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامتهای سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسههای یونیکد ببینید. |
امروزه واژگان اصیل عربی فقط حدود یکسوم دایره واژگان مالتی را میسازند، که بیشتر واژگان پایهای و کاری این زبان هستند.[9] نیمی از واژگان این زبان از ایتالیایی معیار و سیسیلی هستند؛[10] و واژگان انگلیسی نیز میان ۶٪ تا ۲۰٪ را تشکیل میدهند.[11] پژوهشی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که در زبان روزمره مالتی، گویشوران میتوانند حدود یکسوم از چیزهایی که به آنها به عربی تونسی گفته شده را بفهمند،[12] در حالی که گویشوران عربی تونسی حدود ۴۰٪ از واژگان مالتی را متوجه میشدند.[13] این میزان فهم متقابل گزارششده بسیار از میزان فهم متقابل میان گویشهای مختلف عربی کمتر است.[14]
مالتی همواره به خط لاتین نوشته میشده و کهنترین متون به آن به قرون وسطای متأخر بازمیگردند.[15] این زبان تنها زبان معیار سامی است که به الفبای لاتین نوشته میشود.[16] شمار مالتیزبانان در سال ۲۰۱۲ برابر با ۵۲۰ هزار نفر اعلام شد.[17] مالتیزبانان افزون بر مالت، در استرالیا، آمریکا، کانادا و جبلالطارق نیز میزیند و بدین زبان گفتگو میکنند.