زبان ترکمنی
زبانی در ترکمنستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
تُرکمَنی (لاتین: Türkmençe، سیریلیک: түркменче، عربی: تۆرکمنچه) زبان مردم ترکمن و زبان رسمی کشور ترکمنستان است. ترکمنی از زبانهای ترکیتبار و از شاخهٔ اغوز است. حدود ۶٫۷ میلیون گویشور این زبان بیشتر در ترکمنستان، شمال شرقی ایران و نواحی شمالی افغانستان ساکن هستند.
ترکمنی | |
---|---|
türkmençe, türkmen dili, түркменче, түркмен дили, تۆرکمن دیلی، تۆرکمنچه | |
زبان بومی در | ترکمنستان، روسیه، ایران، ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان[1][2] |
قومیت | ترکمنها |
شمار گویشوران | ۶٫۷ میلیون (۲۰۰۹–۲۰۱۵)[3] |
ترکی
| |
لاتین (الفبای ترکمنی)، سیریلیک، عربی بریل ترکمنی | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در | ترکمنستان |
زبان اقلیت شناختهشده در | |
کدهای زبان | |
ایزو ۱–۶۳۹ | tk |
ایزو ۲–۶۳۹ | tuk |
ایزو ۳–۶۳۹ | tuk |
گلاتولوگ | turk1304 [5] |
زبانشناسی | بخشی از 44-AAB-a |
پراکندگی زبان ترکمنی در آسیای میانه | |
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آیپیای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامتهای سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسههای یونیکد ببینید. |
زبان معیار ترکمنی ترکمنستان بر پایه گویش ایل تکه است؛ درحالی که در ایران گویش ایل یموت و در افغانستان گویش ایل ارساری پایههای گویش معیار را تشکیل میدهند.[6] نزدیکترین خویشاوند ترکمنی ترکی آذربایجانی است[7] و از دیگر زبانهای نزدیک به آن میتوان گاگائوزی، قشقایی، تاتاری کریمه و ترکی استانبولی را نام برد.[8]
زبان ترکمنی، برخلاف سایر زبانهای شاخه اوغوز، بسیاری از ویژگیهای منحصر به فرد و باستانی زبان ترکهای اوغوز نخستین را، مانند تلفظ واکههای بلندتر یا کوتاهتر با توجه به واژگان متناظر یا ویژگیهای واژگان، حفظ کردهاست.[9] ترکمنی همچنین به دلیل داشتن همخوانهای سایشی دندانی (همانند th در انگلیسی) مشهور است؛ باشقیری تنها زبان ترکی دیگر است که از این ویژگی برخوردار است.