![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/SubarachnoidP.png/640px-SubarachnoidP.png&w=640&q=50)
خونریزی زیر عنکبوتیه
نوعی خونریزی مغزی است که معمولاً به علت آسیبهای مغزی ایجاد میشود. / From Wikipedia, the free encyclopedia
خونریزی زیر عنکبوتیه یا خونریزی ساب آراکنوئید (به انگلیسی: Subarachnoid hemorrhage) (به اختصار: SAH) نوعی خونریزی مغزی در فضای زیر عنکبوتیه، ناحیهٔ بین غشای عنکبوتیه و نرمشامه اطراف مغز، است که معمولاً به علت آسیبهای مغزی ایجاد میشود.[1] در مواردی میتواند علت آن، پارگی آنوریسمهای مغزی یا اختلالات مادرزادی وریدی-شریانی در مغز باشد. علائم بیماری شامل سردرد شدید با شروع سریع، استفراغ، کاهش سطح هوشیاری، تب، گاهی تشنج و سفتی گردن یا گردن درد است. در حدود یک چهارم افراد خونریزی کوچکی با علائم برطرف شده در عرض یک ماه پس از خونریزی بزرگتر رخ میدهد.[1] افزایش فشار خون، وضعیتهای افزایش دهنده استروژن، مصرف مواد مخدر، سابقه خانوادگی، اعتیاد به الکل و سیگار کشیدن میتواند از فاکتورهای خطر این نوع خونریزی باشد.[1]
خونریزی زیر عنکلوتیه | |
---|---|
نامهای دیگر | خونریزی ساب آراکنوئید |
![]() | |
یک سیتی اسکن از خونریزی زیر عنکبوتیه که در آن به صورت ناحیه سفید رنگ در مرکز که به سمت سولکوسهای در طرفین گسترده شده مشاهده میشود. | |
طرز تلفظ | |
تخصص | طب اورژانس، نورولوژی، جراحی مغز و اعصاب |
نشانهها | سردرد شدید با شروع سریع، استفراغ، کاهش سطح هوشیاری[1] |
عوارض | ایسکمی مغزی، وازواسپاسم مغزی، تشنج[1] |
گونهها | تروماتیک، خود به خود (آنوریسمال، غیر آنوریسمال، پریمسفالیک)[1] |
علت | آسیب به سر، آنوریسم مغزی[1] |
عوامل خطر | فشار خون بالا، سیگار کشیدن، الکلیسم، کوکائین[1] |
روش تشخیص | سیتی اسکن، پونکسیون کمری[2] |
تشخیص افتراقی | مننژیت، میگرن، ترومبوز سینوس ورید مغزی[3] |
درمان | جراحی مغز و اعصاب یا مداخلات هدایت شده توسط رادیولوژی[1] |
دارو | لابتالول، نیمودیپین[1] |
پیشآگهی | ۴۵٪ خطر مرگ در ۳۰ روز (نوع آنوریسمال بیمار)[1] |
فراوانی | ۱ نفر از هر ۱۰٬۰۰۰ در سال[1] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
وقوع خونریزی را میتوان با استفاده از سیتی اسکن سر در صورتی که ظرف شش ساعت پس از شروع علائم انجام شود، تعیین کرد.[2] گاهی اوقات، پونکسیون کمری (استخراج مایع نخاع از کمر) نیز لازم است. پس از تأیید، معمولاً آزمایشهای بیشتری برای تعیین علت زمینهای انجام میشود.[2]
درمان عموماً جراحی سریع مغز و اعصاب یا کوئیلینگ اندوواسکولار است. داروهایی نیز مانند لابتالول گاهی برای کاهش فشار خون تا زمانی که ترمیم انجام شود و نیمودیپین، یک مسدود کننده کانال کلسیمی، برای جلوگیری از اسپاسم عروق مورد استفاده قرار میگیرد.[1] تلاش برای درمان تب نیز توصیه میشود. استفاده روتین از داروها برای جلوگیری از تشنجِ بیشتر، همچنان نیاز به بررسی بیشتر دارد. تقریباً نیمی از افراد مبتلا به SAH به دلیل آنوریسم زمینهای در عرض ۳۰ روز میمیرند، حدود یک سوم افرادی که زنده میمانند مشکلات مداوم دارند و بین ده تا پانزده درصد قبل از رسیدن به بیمارستان جان خود را از دست میدهند.[4]
خونریزی زیر عنکبوتیه بهطور خود به خود در حدود یک نفر در هر ۱۰۰۰۰ نفر در سال رخ میدهد و زنان بیشتر از مردان به این نوع خونریزی مبتلا میشوند. در حالی که معمولاً SAH با افزایش سن شایعتر میشود، حدود ۵۰ درصد موارد، افرادِ زیر ۵۵ هستند.[1] خونریزی ساب آراکنوئید نوعی سکته بهشمار میآید و حدود ۵ درصد از سکتههای مغزی را شامل میشود. جراحی برای آنوریسم در دهه ۱۹۳۰ معرفی شد[5] و از دهه ۱۹۹۰، بسیاری از آنوریسمها با روشی کمتر تهاجمی به نام کوئیلینگ اندوواسکولار یا پیچش اندوواسکولار، که از طریق یک رگ خونی بزرگ صورت میگیرد، درمان میشوند.[6]