ابوالحسن بنیصدر
نخستین رئیسجمهور ایران (۱۳۵۸–۱۳۶۰) / From Wikipedia, the free encyclopedia
سید ابوالحسن بنیصدر (۲ فروردین ۱۳۱۲ – ۱۷ مهر ۱۴۰۰) سیاستمدار و اقتصاددان ایرانی بود که بهعنوان نخستین رئیسجمهور ایران فعالیت کرد. او همچنین رئیس شورای انقلاب و مدیر مسئول روزنامهٔ انقلاب اسلامی بود. بنیصدر با انحصار قدرت توسط حزب جمهوری اسلامی و نهادهای انقلابی زیر نظر آنان مخالف بود. دوران ریاست جمهوری او با تنش و رویدادهای مهمی چون انقلاب فرهنگی و حمله عراق به ایران همراه بود. وی در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ مورد استیضاح و در ۱ تیر عزل گردید.[5] او به همراه مسعود رجوی از ایران خارج شد و در فرانسه بهعنوان «رئیسجمهور منتخب شورای ملی مقاومت» به فعالیت سیاسی پرداخت.[6][7][8]
این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسبها بیشتر بدانید)
|
ابوالحسن بنیصدر | |
---|---|
نخستین رئیسجمهور ایران | |
دوره مسئولیت ۱۵ بهمن ۱۳۵۸ – ۱ تیر ۱۳۶۰ | |
نخستوزیر | محمدعلی رجایی |
رهبر | سید روحالله خمینی |
پس از | ایجاد جایگاه |
پیش از | محمدعلی رجایی |
رئیس شورای انقلاب اسلامی ایران | |
دوره مسئولیت ۱۸ بهمن ۱۳۵۸[1] – ۲۰ مرداد ۱۳۵۹ | |
پس از | سید محمد بهشتی |
پیش از | انحلال شورا |
ششمین وزیر امور اقتصادی و دارایی | |
دوره مسئولیت ۲۱ آبان ۱۳۵۸ – ۲۰ بهمن ۱۳۵۸ | |
گمارنده | شورای انقلاب |
پس از | علی اردلان |
پیش از | رضا سلیمی (سرپرست)[2] |
وزیر امور خارجهسرپرست | |
دوره مسئولیت ۱۸ آبان ۱۳۵۸ – ۸ آذر ۱۳۵۸ | |
گمارنده | شورای انقلاب |
پس از | ابراهیم یزدی |
پیش از | صادق قطبزاده |
نمایندهٔ مجلس خبرگان قانون اساسی | |
دوره مسئولیت ۲۸ مرداد ۱۳۵۸ – ۲۴ آبان ۱۳۵۸ | |
حوزه انتخاباتی | استان تهران |
اکثریت | ۱٬۷۵۲٬۸۱۶ (۶۹٫۴٪)[3] |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۲ فروردین ۱۳۱۲ باغچه، کبودرآهنگ، ایران |
درگذشته | ۱۷ مهر ۱۴۰۰ (۸۸ سال) پاریس، فرانسه |
حزب سیاسی | بدون عضویت حزبی |
دیگر عضویتهای سیاسی |
|
همسر(ان) | عذرا حسینی (ا. ۱۳۴۰–۱۴۰۰) |
فرزندان | ۳ |
خویشاوندان | سید نصرالله (پدر) سید فتحالله (برادر) |
محل تحصیل | دانشگاه تهران دانشگاه سوربن |
هیئت دولت | کابینه شورای انقلابدولت نخست |
امضا | |
وبگاه | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | ایران |
سالهای خدمت | ۱۳۶۰–۱۳۵۸ |
فرمانده | نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران |
جنگها/عملیات | جنگ ایران و عراق |
بنیصدر در نوفل لوشاتو بر گفتههای خمینی در مصاحبهها نظارت میکرد تا همدلی افکار عمومی اروپا را جلب کند و حساسیتی در مورد حکومت آینده برنیانگیزد. او (احتمالا بهخاطر اینکه تنها شخصی بود که تحصیلات عالی در علوم اجتماعی داشت) با خمینی با لحن آمرانهای صحبت میکرد؛ مثلاً در نوفل لوشاتو به او امر کرده بود که نباید در اروپا راجع به ولایت فقیه در مصاحبهها یا سخنرانیهای خود سخنی بگوید زیرا اروپاییان ولایت پاپ را قرنها تجربه کردهاند و او با اینکار بیاعتبار خواهد شد.[9] بنیصدر با دیدن کتاب ولایت فقیه خمینی در سال ۱۳۴۸ در مورد بیارزش بودن کتاب به او سرزنش کرده بود.[10] خمینی نیز برای بنی صدر ارزش زیادی قائل بود تا جایی که در اوائل سال ۱۳۶۷ که در جنگ ایران و عراق به مشکل خورده بود دو بار علی اصغر مروارید را به پاریس فرستاد و از بنی صدر تقاضا کرد برگردد و در تصمیم گیریها شرکت کند.[11]
بنیصدر در سالهای تحصیل اقتصاد در فرانسه با برداشت خود از مفهوم توحید یک تز اقتصادی مطرح کرد بنام «اقتصاد توحیدی» که پس از انقلاب آن را در کتابی منتشر و توزیع کرد. برمبنای این ایده تنها مالکیت فردفرد مردم میتواند باعث شکوفایی اقتصاد شود و حکومت باید اموال سرمایهداران را مصادره کرده بهعنوان سرمایه در اختیار فردفرد مردم قرار دهد تا همه تولیدکننده بشوند. بنیصدر بههمراه سید محمد بهشتی این ایده را با تغییراتی در مجلس خبرگان قانون اساسی در اصل ۴۳ قانون اساسی گنجانیدند. در عمل پس از دهها سال به تجربه معلوم شد که این ایده انتزاعی بوده و فقط بخش اول آن که مصادره اموال سرمایه داران بود انجام شد. موسسات تولیدی بسیاری مصادره شده در اختیار بنیادها قرار گرفتند و در نتیجه کیفیت و کمیت محصولات کاهش پیدا کرد و بسیاری از برندهای موفق ایران مثل ارج و آزمایش و کفش ملی نابود شدند.[12]