نشانههای زیروزبری
From Wikipedia, the free encyclopedia
نشانههای زیروزِبَری[1][2] نوعی از علائم نگارشی هستند که بالای، زیر یا کنار یک حرف قرار میگیرد تا نحوه تلفظ آن را مشخص کند.
کاربردهای نشانههای زیروزبری:
- تغییر کامل تلفظ حرف: مانند ‹ä› ،‹ö› و ‹ü› در زبان آلمانی
- تعیین طولِ تلفظ: مانند اکسانِ تیز و اکسانِ کند در زبان فرانسوی
- تعیین طولِ مصوت: مانند خطوط کوتاه و بلند بالای Ó، Ő، Ú، Ű و دیگر مصوتها در زبان مجاری
- تعیین محلِ تأکیدِ کلمه: مانند اکسانِ تیز در زبانهای رومیتبار (نمونه از اسپانیایی: Gaudí، Álvarez, Cádiz, Martínez, García Márquez)
- تعیینِ نواخت صدا در زبانهایِ نواختبَر: مانند زبان ماندارینِ استاندارد و ویتنامی
- جداگانه تلفظ کردنِ حروف: مانند ترِما در زبانهای هلندی، آفریقایی، فرانسوی، اسپانیایی و یونانی
گاه نشانههای زیروزبری برای تلفظ ضروری نیست و فقط به دلایلِ ریشهشناسی استفاده میشود، مانند اکسانِ خمیده در کلمه فرانسویِ maître. گاه برای تشخیصِ همنگاشتها از نشانههای زیروزبری استفاده میشود، مانند اکسانِ کند در کلماتِ فرانسویِ ou (یا) و où (کجا).
در خط عربی از حرکات کسره و فتحه و ضمه و تنوین و سکون (ــَـ، ــِـ، ــُـ، ...) و مانند آنها استفاده میشود که به این امر، اِعرابگذاری[3] در نحو عربی به تغییر حرکت آخرین حرف کلمه گفته میشود[4] میگویند و از نظر تعریف و کاربرد با تعریف نشانههای زیروزبری در زبانشناسی تفاوت دارد. و در الفبای عبری از نقطهگذاری.
پارهای از نشانههای زیروزبری الفبای لاتین عبارت هستند از: