آتورپاتکان
From Wikipedia, the free encyclopedia
آتروپاتَکان یا آتورپاتَکان (به پارسی میانه: آتورپاتکان) (به یونانی: Ατροπατήνη، آتروپاتینی) یا مادِ آتورپاتَکان یا به پارسی نو آذَرآبادَگان به پارسی میانه: آدُرآبادَگان)، نام باستانی منطقهای است که امروزه آذربایجان نامیده میشود.
آتروپاتَکان | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۳۲۳ پیش از میلاد–۲۲۶ پس از میلاد | |||||||||||
نقشه آتروپاتکان در سال ۲۲۱ پیش از میلاد | |||||||||||
پایتخت | گنزک | ||||||||||
دین(ها) | مزدیسنا[1] | ||||||||||
حکومت | سلطنت | ||||||||||
دوره تاریخی | تاریخ باستان | ||||||||||
• بنیانگذاری | ۳۲۳ پیش از میلاد | ||||||||||
• فروپاشی | ۲۲۶ پس از میلاد | ||||||||||
| |||||||||||
امروز بخشی از | ایران |
این منطقه در آغاز فرمانروائی هخامنشیان بخشی از ساتراپی ماد بود و بعدها تبدیل به یک ساتراپی جداگانه که یونانیان آن را ماد کوچک یا ماد شمالی مینامیدند شد. پس از فروپاشی امپراتوری هخامنشی، آتروپات، ساتراپ ماد کوچک، تسلیم اسکندر شد.[2] اسکندر پس از مدتی، حکومت ساتراپی را به وی بازگرداند. پس از مرگ اسکندر در سال ۳۲۳ پیش از میلاد، آتروپات از پیوستن به سلوکوس یکم سر باز زد و بدین ترتیب دولت مستقل آتروپاتکان تشکیل شد. از آن پس تاریخنویسان لاتینی و یونانی «ماد کوچک» را «ماد آتروپاتکان» یا به اختصار «آتروپاتکان» نیز نامیدند. نام این سرزمین به پارسی میانه «آتورپاتَکان» و بعدتر «آدوربادَگان» بود و در فارسی نو «آذَرآبادگان» نامیده شد که در زبان عربی به «آذربایجان» تبدیل شد که امروزه در زبان فارسی از آن استفاده میشود.[3]
آتروپاتکان تا اوایل قرن یکم میلادی توسط خاندان آتروپات اداره میشد و در مقاطعی تبعه امپراتوری سلوکی و در زمان حکومت تیگران دوم تبعه پادشاهی ارمنستان بود. پس از شکست سلوکیان از اشکانیان، از اوایل قرن یکم به بعد، اداره آتروپاتکان بهدست خاندان اشکانی افتاد.[4][3]