دوره‌ای از تاریخ سرزمین‌های شرق دریای مدیترانه، از ۳۲۳ تا ۳۰ پیش از میلاد From Wikipedia, the free encyclopedia
عصر هِلِنیستی یا تمدن هِلِنیستی به دوره‌ای از تاریخ یونان باستان میان درگذشت اسکندر مقدونی در سال ۳۲۳ پیش از میلاد مسیح تا پدید آمدن امپراتوری روم گفته می‌شود. در این دوران تأثیر قدرت و فرهنگی یونان(هِلِنیسم) در اروپا و آسیا در اوج خود بود، به طوری که ادبیات، هنر، تئاتر، معماری، ریاضیات، فلسفه، موسیقی، اکتشافات و علوم در حال شکوفایی بودند. این دوران گاهی به عنوان دوره گذار و دوران فروپاشی یونان باستان در نظر گرفته می‌شود.
عصر هلنیستی به دوره پس از مرگ اسکندر مقدونی نیز شناخته می‌شود و شامل طول قرن سوم تا اوایل قرن اول قبل از میلاد می‌شود. این دوره بعد از فتح‌های الکساندر بزرگ در مناطق شرقی و غربی جهان، شکل گرفت. در این دوره، فرهنگ یونانی به عنوان فرهنگ آموزشی و فرهنگ عام مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، تأثیرات فرهنگهای شرقی نیز در این دوره به خصوص در هنر، معماری، فلسفه و علم به چشم می‌خورد. این دوره با درگذشت کلئوپاترا، آخرین پادشاهین مصری، به پایان رسید.
در عصر هلنیستی، یونان تحت تأثیر فرهنگی و سیاسی مصر و پادشاهی‌های اشکانی و سلوکی قرار گرفت. این تأثیرات باعث تغییرات فرهنگی در یونان شد که عبارت بود از:
یکی از تغییرات مذهبی بزرگ در عصر هلنیستی، پخش فرهنگ یونانی و هلنیسم بود. با پخش فرهنگ یونانی به سایر نواحی، این فرهنگ با دیگر فرهنگهای محلی ترکیب شد و نوعی از هم‌زیستی فرهنگی به‌وجود آمد. این هم‌زیستی فرهنگی، به‌طور خاص در میان جوامع یهودی و مسیحی نیز مشهود بود و در مواردی با ترکیب عناصر فرهنگی یونانی، یهودی و شرقی، مذاهب جدیدی مانند مسیحیت و اسلام به وجود آمدند.
همچنین در این دوره، ادیان پیشین نیز درگیر تحولاتی شدند. به عنوان مثال، در دوره هلنیستی، یهودیان به اطراف جهان پناه برده بودند و این تبعیضات انحصاریت مذهبی را به چالش کشید. برای مثال، در دوره هلنیستی، پیامبر یهودی موسی، به نام موسی ابن میمون، تلاش کرد تا تفسیری را برای تورات بیان کند که قابل درک برای مردم خارج از جامعه یهودی باشد. این تفسیر، با نام «میشناه تورات» شناخته می‌شود و به عنوان یکی از کتب مقدس یهودیان شناخته می‌شود.[۱]
در دوران هلنیستی، تأثیر فرهنگ یهودی بر فرهنگ محلی در بسیاری از مناطق جهان به چشم می‌خورد. یهودیان در این دوره به دلیل تبعیضات نژادی و مذهبی که در این دوره وجود داشت، به سایر نواحی جهان پناه برده بودند. این مهاجرت‌ها منجر به پخش فرهنگ یهودی شد که در بسیاری از نواحی جهان، به واسطه ترکیب با فرهنگ محلی، باعث شکل‌گیری فرهنگهای جدید شد.
یکی از نمونه‌های این تأثیرات، تأثیر فرهنگ یهودی بر فرهنگ یونانی در سرزمین‌های خودرویی یهودی بود. در این مناطق، یهودیان به عنوان یکی از اقلیت‌هایی که تحت حمایت پادشاهان یونانی قرار داشتند، زندگی می‌کردند.
این تعامل میان فرهنگ یهودی و یونانی، به واسطه ترکیب با هم، منجر به شکل‌گیری فرهنگ هلنیستی-یهودی شد که شامل عناصر فرهنگی یونانی، یهودی و شرقی بود. این فرهنگ، در نهایت به عنوان یکی از مهم‌ترین فرهنگهای تأثیرگذار در تاریخ یهودیان شناخته می‌شود.
یکی دیگر از نمونه‌های تأثیر فرهنگ یهودی در دوران هلنیستی، تأثیر آن بر فرهنگ مصری بود. در این دوره، یهودیان به عنوان یکی از اقلیت‌هایی که در مصر زندگی می‌کردند، به تدریج با فرهنگ محلی درگیر شدند. این تعامل، در نهایت منجر به شکل‌گیری فرهنگ یهودی-مصری شد که عناصری از فرهنگ یهودی و مصری را ترکیب کرده بود. این فرهنگ، بر روی مذهب یهودی تأثیرات عمیقی داشت و به عنوان یکی از مهم‌ترین فرهنگهای تأثیرگذار در تاریخ یهودیان شناخته می‌شود.
در کل، تأثیر فرهنگ یهودی در دوران هلنیستی بسیار گسترده و پویا بود و در بسیاری از نواحی جهان، به واسطه ترکیب با فرهنگهای محلی، منجر به شکل‌گیری فرهنگهای جدید شد. این تأثیرات در علوم، هنر، معماری، مذهب و سیاست قابل مشاهده بود و به‌طور کلی، منجر به تحولات چشمگیری در فرهنگ جهانی شد.[۲]
تأثیر فرهنگ یهودی در دوران هلنیستی بر فرهنگ ایرانی نیز مشاهده شده‌است. در این دوران، یهودیان در بخش‌هایی از ایران زندگی می‌کردند و تعاملات فرهنگی با مردم محلی داشتند.
در این دوره، یهودیان به عنوان یکی از اقلیت‌های مذهبی در ایران زندگی می‌کردند و با مذهب زرتشتی درگیر شده بودند. این تعاملات، به واسطه ترکیب با یکدیگر، منجر به شکل‌گیری فرهنگ یهودی-ایرانی شد که عناصری از فرهنگ یهودی و زرتشتی را ترکیب کرده بود.
همچنین، یهودیان در این دوره به عنوان یکی از اقلیت‌هایی که در ایران زندگی می‌کردند، به تدریج با فرهنگ محلی درگیر شدند و به ترکیب با آن پرداختند. این تعامل، در نهایت به شکل‌گیری فرهنگ یهودی-ایرانی که شامل عناصری از فرهنگ یهودی و فرهنگ ایرانی بود، منجر شد.[۳]
پایان دوره هلنیستی با ورود رومی‌ها به صحنه تاریخی آغاز می‌شود. در سال ۱۴۶ پیش از میلاد، رومی‌ها پس از تصرف تودهٔ یونان، به تصرف پایتخت هلنیستی، یعنی آتن، رسیدند و این به معنای پایان دوره هلنیستی بود. با تصرف رومی‌ها، فرهنگ رومی به همراه خود به مناطق فراوانی از جهان گسترش یافت و فرهنگ هلنیستی نیز تحت تأثیر آن قرار گرفت.[۴]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
