From Wikipedia, the free encyclopedia
خُرمالو میوهٔ چندین گونه از گیاهان گلدار دولپهای از سردهٔ خرمالو است که در راستهٔ خلنگسانان و خانوادهٔ خرمالوئیان قرار دارند. برخی از این گیاهان، برگریز و برخی همیشهسبز هستند. بیشتر اینگونهها بومی مناطق گرمسیر هستند و تنها تعداد کمی از آنها در اقلیم معتدل گسترش دارند. میوهٔ چندین گونه از خرمالوها خوراکی است. خرمالوی ژاپنی (Diospyros kaki) گونهای است که در میان خرمالوها بیشترین تولید جهانی را به خود اختصاص داده و در سطح وسیعی کشت میشود.[1] در سال ۲۰۱۹، چین ۷۵ درصد از کل خرمالوی جهان را تولید کرد.
خُرمالو | |
---|---|
میوهها بر درخت خرمالو | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | آستریدها |
راسته: | خلنگسانان |
تیره: | خرمالوئیان |
سرده: | خرمالو (سرده) |
گونهها | |
متن را ببینید |
پنج کشور برتر تولیدکننده خرمالو - سال ۲۰۲۰[2] | |||
---|---|---|---|
کشور | میزان تولید (تن) | ||
چین | ۳٬۲۱۰٬۰۰۰ | ||
کره جنوبی | ۳۲۰٬۰۰۰ | ||
ژاپن | ۲۱۰٬۰۰۰ | ||
جمهوری آذربایجان | ۱۷۰٬۲۱۰ | ||
برزیل | ۱۶۰٬۰۰۰ | ||
در کل دنیا | ۴٬۲۷۰٬۰۰۰ | ||
No symbol = official figure, P = official figure, F = FAOSTAT ۲۰۰۷، * = Unofficial/Semi-official/mirror data, C = Calculated figure A = Aggregate (may include official, semi-official or estimates); |
کشور چین بیش از ۷۴ درصد خرمالوی جهان را تولید میکند و پس از آن کشور های کره جنوبی ۷٫۵ درصد، ژاپن ۴٫۹۲ درصد، جمهوری آذربایجان ۴ درصد و برزیل ۳٫۷۵ درصد در ردههای دوم تا پنجم جهان قرار دارند.
میوهٔ خرمالو از نوع سته است. درخت خرمالوی ژاپنی پُرکِشتترین گونهٔ خرمالو است. بهطور معمول، از ۴٫۵ تا ۱۸ متر (۱۵ تا ۵۹ فوت) ارتفاع دارد.[3] برگها ۷–۱۵ سانتیمتر (۲٫۸–۵٫۹ اینچ) طول دارند و سطح بالایی آنها، چرمی و براق است.[4] درختان خرمالو معمولاً دوپایه هستند و در بیشتر گونهها، گلهای نر و ماده روی درختان جداگانه تولید میشوند.[5][6] برخی از درختان نیز دارای گلهای نر و ماده هستند و در موارد نادر ممکن است گل کاملی داشته باشند که شامل اندامهای تولید مثل نر و ماده در یک گل است.[7] گلهای نر، صورتی و در گروههای ۳تایی ظاهر میشوند. آنها دارای یک گلپوش ۴ قسمتی و ۲۴ پرچم در ۲ ردیف هستند. گلهای ماده بهرنگ کرمی مایل به سفید هستند و بهصورت مجزا ظاهر میشوند. آنها یک کاسه گل بزرگ، ۸ پرچم رشدنکرده و یک تخمدان گِرد دارند.[8][9]
میوه خرمالو در اواخر پاییز بالغ میشود و میتواند تا زمستان روی درخت بماند.[10] رنگ، میوههای رسیده بسته به گونه، زیرگونه و واریته، از زرد روشن براق تا نارنجی تیره و قرمز متغیر است. قطر میوههای رسیده، از ۱٫۵ تا ۹ سانتیمتر، متغیر است. شکل میوهها براساس گونه، ممکن است کروی، شبیه بلوط یا کدو تنبل باشد.[11][12] گوشت میوه تا زمان رسیدن کامل، گَس است و بهرنگ زرد، نارنجی یا قهوهای تیره است. کاسهٔ گل معمولاً پس از برداشت، به میوه چسبیده میماند اما پس از رسیدن میوه، بهراحتی جدا میشود. میوهٔ رسیده، سرشار از ساکارز، عمدتاً بهشکل فروکتوز و گلوکز است و طعمی شیرین دارد.[13]
همگی گیاهان سردهٔ خرمالو، دارای میوههای خوراکی نیستند. چند گونهٔ مهم خوراکی خرمالو شامل موارد زیر هستند:
خرمالوی ژاپنی در مقایسه با سیب، دارای سطوح بالاتر فیبر خوراکی و برخی مواد مغذی معدنی است[17] اما بهطور کلی منبع مهمی از ریزمغذیها نیست. این میوه حاوی منگنز (۱۷٪ از نیاز روزانه در ۱۰۰ گرم) و بتا-کاروتن (۱۰٪ از نیاز روزانه در هر ۱۰۰ گرم) است. خرمالوی آمریکایی منبعی غنی از ویتامین ث (۸۰٪ از نیاز روزانه در هر ۱۰۰ گرم) و آهن (۱۹٪ از نیاز روزانه در هر ۱۰۰ گرم) است. میوههای خرمالو همچنین حاوی مواد شیمیایی گیاهی مانند کاتچین، گالوکاتچین و بتولینیک اسید هستند.[18][19]
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
---|---|
انرژی | ۲۹۳ کیلوژول (۷۰ کیلوکالری) |
۱۸٫۵۹ گرم | |
قند | ۱۲٫۵۳ گرم |
فیبر خوراکی | ۳٫۶ گرم |
۰٫۱۹ گرم | |
۰٫۵۸ گرم | |
ویتامینها | درصد ارزش روزانه |
برابر ویتامین آ | ۱۰٪ 81 میکروگرم۲٪ 253 میکروگرم834 میکروگرم |
ویتامین (B۱) | ۳٪ 0.03 میلیگرم |
(B۲) | ۲٪ 0.02 میلیگرم |
نیاسین (B۳) | ۱٪ 0.1 میلیگرم |
ویتامین ب۶ | ۸٪ 0.1 میلیگرم |
فولیک (B۹) | ۲٪ 8 میکروگرم |
کولین | ۲٪ 7.6 میلیگرم |
ویتامین ث | ۹٪ 7.5 میلیگرم |
ویتامین ئی | ۵٪ 0.73 میلیگرم |
ویتامین کا | ۲٪ 2.6 میکروگرم |
مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
کلسیم | ۱٪ 8 میلیگرم |
آهن | ۱٪ 0.15 میلیگرم |
منیزیم | ۳٪ 9 میلیگرم |
منگنز | ۱۷٪ 0.355 میلیگرم |
فسفر | ۲٪ 17 میلیگرم |
پتاسیم | ۳٪ 161 میلیگرم |
سدیم | ۰٪ 1 میلیگرم |
روی | ۱٪ 0.11 میلیگرم |
| |
†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا |
ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
---|---|
انرژی | ۵۳۱ کیلوژول (۱۲۷ کیلوکالری) |
۳۳٫۵ گرم | |
قند | n/a |
فیبر خوراکی | n/a |
۰٫۴ گرم | |
۰٫۸ گرم | |
ویتامینها | درصد ارزش روزانه |
ویتامین ث | ۸۰٪ 66 میلیگرم |
مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
کلسیم | ۳٪ 27 میلیگرم |
آهن | ۱۹٪ 2.5 میلیگرم |
فسفر | ۴٪ 26 میلیگرم |
پتاسیم | ۷٪ 310 میلیگرم |
سدیم | ۰٪ 1 میلیگرم |
| |
†درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. منبع: مرکز داده غذای وزارت کشاورزی آمریکا |
چوب گونهای از درخت خرمالو بهعنوان چوب آبنوس مورد استفاده است که سنگین و محکم است و مغز چوب آن به رنگ سیاه براق است (عمدتاً گونه Diospyros ebenum). گونههایی که مغز چوب سیاهرنگ دارند بیشتر از نظر چوبشان اهمیت دارند تا میوه آنها.
در سال ۲۰۱۹، تولید جهانی خرمالو ۴٫۲۷ میلیون تن بود که چین با ۷۵ درصد از کل تولید جهانی، در رتبهٔ نخست قرار داشت.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.