سده ۱۰ میلادی یا قرن دهم (میلادی) در تقویم گریگوری به فاصله سال‌های ۹۰۱ تا ۱۰۰۰ میلادی گفته می‌شود.
|
رویدادها
- آغاز سده‌های میانه گرم.
- شماری از وایکینگ‌ها در شمال فرانسه جاگیرشدند.
- پیدایش کلونی، نخستین سامان هم‌پیمان دینی.
- ۹۱۰ (میلادی)؛ پارانتاکای یکم از دودمان چولا پاندایاها را از هندوستان به سری‌لانکا بیرون‌راند.
- ۹۱۴ (میلادی)؛ در روز ۱۲ ژانویه، امیر احمد بن اسماعیل سامانی کشته می‌شود. فرزند او امیر نصر دوم سامانی در سن هشت سالگی به حکومت می‌رسد.
- ۹۱۷ (میلادی)؛ بلغاری‌ها ارتش بیزانس را در جنگ آنخیالوس درهم‌شکستند.
- ۹۲۷ (میلادی)؛ استقلال نخستین کلیسای ملی در اروپا، کلیسای پدرشاهی بلغارستان.
- تاخت‌وتاز سواران مجار در اروپای باختری.
- ۹۶۵ (میلادی)؛ روس‌های کیفی به خزرستان تاختند و آنان را شکست‌دادند.
- ۹۶۶ (میلادی)؛ میژکوی یکم نخستین دوک لهستان به کیش مسیحی درآمد.
- ۹۸۸ (میلادی)؛ ولادیمیر یکم شاهزاده روس‌های کیفی مسیحی‌شد.
- فروپاشی بخش مرکزی پایین تمدن مایا.
- برآمدن تولتک در مکزیک.
- عصر طلایی پوئبلوهای باستان.
- فروپاشی موراویای بزرگ.
- آغاز ساخت نیایشگاه بودایی در باگان میانمار.
- ۹۳۲ (میلادی)؛ نخستین بهره‌بری جنگی از باروت در چین.
- برپایی پادشاهی همبسته کروات به رهبری تومیسلاو.
- پادشاهی‌هایی در شهرهای بندری شبه‌جزیره مالایا
- برآمدن فاطمیان در خاور الجزایر.
- نفوذ سوئد به دریای سیاه رسید.
- نوبه مسیحی به کامیابی و نیروی جنگی توانمند رسید.
- آغاز فرهنگ می‌سی‌سی‌پی
- بیزانس به بالاترین اندازه توانمندی جنگی و اقتصادی رسید.
- ۹۸۸ (میلادی)؛ پدیدآمدن دوبلین.
- گوزن شمالی در سوئد از میان رفت.
- شیرها در قفقاز از میان‌رفتند.
- مهاجرت اقوام مائوری پلی نزی تبار به نیوزلند امروزی.
چهره‌های برجسته
- توپیلتسین سه آکتال کتسالکوآتل فرمانروای نیمه‌افسانه‌ای تولتک.
- عبدالرحمان سوم فرمانروای کوردوبا
- آدیکاوی پامپا شاعر کاننادازبان.
- سیمئون بزرگ امپراتور بلغارستان.
- نیکه‌فوروس دوم امپراتور روم شرقی.
- اوتوی بزرگ امپراتور مقدس روم.
- ادموند یکم پادشاه انگلستان
- یوانیس یکم امپراتور روم شرقی.
- راننا شاعر کاننادازبان.
- هوگو کاپه.
- هویان تسان.
- گزا فرمانروای مجارها.
- اوتوی دوم امپراتور مقدس روم.
- تئوفانو همسر اوتوی دوم.
- تایلاپای دوم هندی.
- تزار ساموئیل فرمانروای بلغارستان.
- ژانگ سیژون ستاره‌شناس و مهندس مکانیک چینی.
- ولادیمیر یکم.
- باسیل دوم امپراتور روم شرقی.
- اوتوی سوم امپراتور مقدس روم.
- فردوسی.
- محمد بن جریر طبری.
- لی فانگ پژوهشگر و دانشنامه‌نویس چینی.
- اریک سرخ یابنده گرینلند.
- لیف اریکسون، پسر اریک سرخ و یابندهٔ آمریکا.
- عبیدالله المهدی بالله بنیادگذار دودمان فاطمی مصر.
- امپراتور تایتسو بنیادگذار دودمان سونگ در چین.
- پارانتاکای یکم فرمانروای دودمان چولا در هندوستان.
- ابن سینا فیلسوف و دانشمند ایرانی.
- هارالد یکم، پادشاه نروژ.
- ابوریحان بیرونی
- زکریای رازی
یافته‌ها و نوآوری‌ها
- کاربرد رازک در آبجوسازی.
- کاربرد پیکان‌های آتشین و کاربرد باروت در آن به دست چینیان.
- ساخت نیایشگاه بریهادیسوارار در هندوستان.
دهه‌ها و سال‌ها
منبع
- نویسندگان ویکی‌پدیای انگلیسی، 10th century. (نسخه ۱۲ ژوئیه ۲۰۰۷)
| هزاره | سده | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹ پ‌م: | ۹۰ پ‌م | ۸۹ پ‌م | ۸۸ پ‌م | ۸۷ پ‌م | ۸۶ پ‌م | ۸۵ پ‌م | ۸۴ پ‌م | ۸۳ پ‌م | ۸۲ پ‌م | ۸۱ پ‌م |
| ۸ پ‌م: | ۸۰ پ‌م | ۷۹ پ‌م | ۷۸ پ‌م | ۷۷ پ‌م | ۷۶ پ‌م | ۷۵ پ‌م | ۷۴ پ‌م | ۷۳ پ‌م | ۷۲ پ‌م | ۷۱ پ‌م |
| ۷ پ‌م: | ۷۰ پ‌م | ۶۹ پ‌م | ۶۸ پ‌م | ۶۷ پ‌م | ۶۶ پ‌م | ۶۵ پ‌م | ۶۴ پ‌م | ۶۳ پ‌م | ۶۲ پ‌م | ۶۱ پ‌م |
| ۶ پ‌م: | ۶۰ پ‌م | ۵۹ پ‌م | ۵۸ پ‌م | ۵۷ پ‌م | ۵۶ پ‌م | ۵۵ پ‌م | ۵۴ پ‌م | ۵۳ پ‌م | ۵۲ پ‌م | ۵۱ پ‌م |
| ۵ پ‌م: | ۵۰ پ‌م | ۴۹ پ‌م | ۴۸ پ‌م | ۴۷ پ‌م | ۴۶ پ‌م | ۴۵ پ‌م | ۴۴ پ‌م | ۴۳ پ‌م | ۴۲ پ‌م | ۴۱ پ‌م |
| ۴ پ‌م: | ۴۰ پ‌م | ۳۹ پ‌م | ۳۸ پ‌م | ۳۷ پ‌م | ۳۶ پ‌م | ۳۵ پ‌م | ۳۴ پ‌م | ۳۳ پ‌م | ۳۲ پ‌م | ۳۱ پ‌م |
| ۳ پ‌م: | ۳۰ پ‌م | ۲۹ پ‌م | ۲۸ پ‌م | ۲۷ پ‌م | ۲۶ پ‌م | ۲۵ پ‌م | ۲۴ پ‌م | ۲۳ پ‌م | ۲۲ پ‌م | ۲۱ پ‌م |
| ۲ پ‌م: | ۲۰ پ‌م | ۱۹ پ‌م | ۱۸ پ‌م | ۱۷ پ‌م | ۱۶ پ‌م | ۱۵ پ‌م | ۱۴ پ‌م | ۱۳ پ‌م | ۱۲ پ‌م | ۱۱ پ‌م |
| ۱ پ‌م: | ۱۰ پ‌م | ۹ پ‌م | ۸ پ‌م | ۷ پ‌م | ۶ پ‌م | ۵ پ‌م | ۴ پ‌م | ۳ پ‌م | ۲ پ‌م | ۱ پ‌م |
| ۱: | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| ۲: | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ |
| ۳: | ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ |
| ۴: | ۳۱ | ۳۲ | ۳۳ | ۳۴ | ۳۵ | ۳۶ | ۳۷ | ۳۸ | ۳۹ | ۴۰ |
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
