Remove ads
سَده یا قَرن یکای زمان و برابر با یک‌صد (۱۰۰) سال است. یک قرن از ده دهه (۱۰ سال) تشکیل شده و هر ده قرن نیز برابر با یک هزاره (۱۰۰۰ سال) است.
Remove ads
قرن وام‌واژه‌ای عربی در فارسی است که معادل سده است. قرن در زبان فارسی بیشتر از سده به کار می‌رود. [نیازمند منبع]
Remove ads
در یک مدل سال شماری قاعده بر این است که سال یکم هر سده آغاز آن سده است؛ بنابراین سدهٔ بیستم از سال ۱۹۰۱ (۰۱/۰۱/۰۱ آغاز سده است) تا پایان سال ۲۰۰۰ ادامه داشته‌است؛ یعنی آغاز سده‌شماری با سال ۱ آغاز می‌شود. اما در یک مدل دیگر که بیشتر محبوبیت دارد و در عمل بیشتر بکار می‌رود سده را بر اساس سال‌هایی که رقم صدگان و بالاتر مشترک دارند نام‌گذاری می‌کنند و تمام مثلاً سال‌هایی به ۱۹ شروع می‌شوند (از جمله ۱۹۰۰) متعلق به سده بیستم دانسته می‌شوند.[۱]
Remove ads
فردوسی شاعر بزرگ و به نام کشور ایران نظراتی دربارهٔ جشن سده بیان کرده‌است.
شب آمد برافروخت آتش چو کوه؛ همان شاه در گرد او با گروه
یکی جشن کرد آن شب و باده خْوَرد؛ سده نام آن جشن فرخنده کرد
ز هوشنگ ماند این سده یادگار؛ بسی باد چون او دگر شهریار
کز آباد کردن جهان شاد کرد؛ جهانی به نیکی از او یاد کرد
فردوسی در شاهنامه اشاره خاصی به جشن سده داشته‌است و معتقد است که، جشن سده به خاطر پدید آمدن آتش از سوی هوشنگ پدید آمده‌است.
Remove ads
Remove ads
| هزاره | سده | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۹ پ‌م: | ۹۰ پ‌م | ۸۹ پ‌م | ۸۸ پ‌م | ۸۷ پ‌م | ۸۶ پ‌م | ۸۵ پ‌م | ۸۴ پ‌م | ۸۳ پ‌م | ۸۲ پ‌م | ۸۱ پ‌م |
| ۸ پ‌م: | ۸۰ پ‌م | ۷۹ پ‌م | ۷۸ پ‌م | ۷۷ پ‌م | ۷۶ پ‌م | ۷۵ پ‌م | ۷۴ پ‌م | ۷۳ پ‌م | ۷۲ پ‌م | ۷۱ پ‌م |
| ۷ پ‌م: | ۷۰ پ‌م | ۶۹ پ‌م | ۶۸ پ‌م | ۶۷ پ‌م | ۶۶ پ‌م | ۶۵ پ‌م | ۶۴ پ‌م | ۶۳ پ‌م | ۶۲ پ‌م | ۶۱ پ‌م |
| ۶ پ‌م: | ۶۰ پ‌م | ۵۹ پ‌م | ۵۸ پ‌م | ۵۷ پ‌م | ۵۶ پ‌م | ۵۵ پ‌م | ۵۴ پ‌م | ۵۳ پ‌م | ۵۲ پ‌م | ۵۱ پ‌م |
| ۵ پ‌م: | ۵۰ پ‌م | ۴۹ پ‌م | ۴۸ پ‌م | ۴۷ پ‌م | ۴۶ پ‌م | ۴۵ پ‌م | ۴۴ پ‌م | ۴۳ پ‌م | ۴۲ پ‌م | ۴۱ پ‌م |
| ۴ پ‌م: | ۴۰ پ‌م | ۳۹ پ‌م | ۳۸ پ‌م | ۳۷ پ‌م | ۳۶ پ‌م | ۳۵ پ‌م | ۳۴ پ‌م | ۳۳ پ‌م | ۳۲ پ‌م | ۳۱ پ‌م |
| ۳ پ‌م: | ۳۰ پ‌م | ۲۹ پ‌م | ۲۸ پ‌م | ۲۷ پ‌م | ۲۶ پ‌م | ۲۵ پ‌م | ۲۴ پ‌م | ۲۳ پ‌م | ۲۲ پ‌م | ۲۱ پ‌م |
| ۲ پ‌م: | ۲۰ پ‌م | ۱۹ پ‌م | ۱۸ پ‌م | ۱۷ پ‌م | ۱۶ پ‌م | ۱۵ پ‌م | ۱۴ پ‌م | ۱۳ پ‌م | ۱۲ پ‌م | ۱۱ پ‌م |
| ۱ پ‌م: | ۱۰ پ‌م | ۹ پ‌م | ۸ پ‌م | ۷ پ‌م | ۶ پ‌م | ۵ پ‌م | ۴ پ‌م | ۳ پ‌م | ۲ پ‌م | ۱ پ‌م |
| ۱: | ۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| ۲: | ۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | ۱۸ | ۱۹ | ۲۰ |
| ۳: | ۲۱ | ۲۲ | ۲۳ | ۲۴ | ۲۵ | ۲۶ | ۲۷ | ۲۸ | ۲۹ | ۳۰ |
| ۴: | ۳۱ | ۳۲ | ۳۳ | ۳۴ | ۳۵ | ۳۶ | ۳۷ | ۳۸ | ۳۹ | ۴۰ |
Remove ads
| هزاره | سده | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هزاره ۳ (پیش از هجری خورشیدی): | ۳۰ پ‌ه | ۲۹ پ‌ه | ۲۸ پ‌ه | ۲۷ پ‌ه | ۲۶ پ‌ه | ۲۵ پ‌ه | ۲۴ پ‌ه | ۲۳ پ‌ه | ۲۲ پ‌ه | ۲۱ پ‌ه |
| هزاره ۲ (پیش از هجری خورشیدی): | ۲۰ پ‌ه | ۱۹ پ‌ه | ۱۸ پ‌ه | ۱۷ پ‌ه | ۱۶ پ‌ه | ۱۵ پ‌ه | ۱۴ پ‌ه | ۱۳ پ‌ه | ۱۲ پ‌ه | ۱۱ پ‌ه |
| هزاره ۱ (پیش از هجری خورشیدی): | ۱۰ پ‌ه | ۹ پ‌ه | ۸ پ‌ه | ۷ پ‌ه | ۶ پ‌ه | ۵ پ‌ه | ۴ پ‌ه | ۳ پ‌ه | ۲ پ‌ه | ۱ پ‌ه |
| هزاره ۱ (خورشیدی)
: |
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| هزاره ۲ (خورشیدی)
: |
۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | ۱۷ | 18 | 19 | 20 |
Remove ads
| هزاره | سده | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| هزاره ۴ (پیش از هجری قمری): | ۴۰ پ‌ه | ۳۹ پ‌ه | ۳۸ پ‌ه | ۳۷ پ‌ه | ۳۶ پ‌ه | ۳۵ پ‌ه | ۳۴ پ‌ه | ۳۳ پ‌ه | ۳۲ پ‌ه | ۳۱ پ‌ه |
| هزاره ۳ (پیش از هجری قمری): | ۳۰ پ‌ه | ۲۹ پ‌ه | ۲۸ پ‌ه | ۲۷ پ‌ه | ۲۶ پ‌ه | ۲۵ پ‌ه | ۲۴ پ‌ه | ۲۳ پ‌ه | ۲۲ پ‌ه | ۲۱ پ‌ه |
| هزاره 2 (پیش از هجری قمری): | ۲۰ پ‌ه | ۱۹ پ‌ه | ۱۸ پ‌ه | ۱۷ پ‌ه | ۱۶ پ‌ه | ۱۵ پ‌ه | ۱۴ پ‌ه | ۱۳ پ‌ه | ۱۲ پ‌ه | ۱۱ پ‌ه |
| هزاره ۱ (پیش از هجری قمری): | ۱۰ پ‌ه | 9 پ‌ه | 8 پ‌ه | 7 پ‌ه | 6 پ‌ه | 5 پ‌ه | 4 پ‌ه | 3 پ‌ه | 2 پ‌ه | 1 پ‌ه |
| هزاره ۱ (قمری)
: |
۱ | ۲ | ۳ | ۴ | ۵ | ۶ | ۷ | ۸ | ۹ | ۱۰ |
| هزاره ۲ (قمری)
: |
۱۱ | ۱۲ | ۱۳ | ۱۴ | ۱۵ | ۱۶ | 17 | 18 | 19 | 20 |
| هزاره 3 (قمری)
: |
21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| هزاره 4 (قمری)
: |
31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 |
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads