زیارت عاشورا

زیارت عاشورا (به عربی: زیارة عاشوراء‎) یک دعای شیعی است. این دعا بخشی از مراسم عبادی است که در زیارت حرم حسین در کربلا استفاده می‌شود. اکثر محتوای دعا را نفرین علیه مخالفان خاندان محمد تشکیل می‌دهد. بر اساس گفتهٔ منابع شیعه، محمد باقر، پنجمین امام شیعیان، خواندن زیارت عاشورا در روز عاشورا هنگام روبه روی کربلا را به عنوان بازدید نمادین از حرم توصیه کرده‌است.^[۱]

شیعه

درگاه تشیع
عقاید
اصول	توحید • نبوت • معاد یا قیامت • عدل • امامت
فروع	نماز • روزه • خمس • زکات • حج • جهاد • امر به معروف • نهی از منکر • تولی • تبری
عقاید برجسته	مهدویت: غیبت (غیبت صغرا، غیبت کبرا)، انتظار، ظهور و رجعت • بدا • شفاعت و توسل • تقیه • عصمت • مرجعیت، حوزه علمیه و تقلید • ولایت فقیه • متعه • شهادت ثالثه • جانشینی محمد • نظام حقوقی
شخصیت‌ها
چهارده معصوم	محمد • علی • فاطمه • حسن • حسین • سجاد • باقر • صادق • کاظم • رضا • جواد (تقی) • هادی (نقی) • حسن (عسکری) • مهدی
صحابه محترم نزد شیعه	مردان: سلمان فارسی • مقداد بن اسود • میثم تمار • ابوذر غفاری • عمار یاسر • بلال حبشی • جعفر بن ابی‌طالب • مالک اشتر • محمد بن ابوبکر • عقیل • عثمان بن حنیف • کمیل بن زیاد • اویس قرنی • ابوایوب انصاری • جابر بن عبدالله انصاری • ابن‌عباس • ابن مسعود • ابوطالب • حمزه • یاسر • هانی بن عروه • عثمان بن مظعون • عبدالله بن جعفر • خباب بن ارت • اسامة بن زید • خزیمة بن ثابت • مصعب بن عمیر • مالک بن نویره • زید بن حارثه زنان: فاطمه بنت اسد • حلیمه • زینب • ام کلثوم بنت علی • اسماء بنت عمیس • ام ایمن • صفیه بنت عبدالمطلب • سمیه
رجال و علما	کشته‌شدگان کربلا • فهرست رجال حدیث شیعه • اصحاب اجماع • روحانیان شیعه • عالمان شیعه • مراجع تقلید
مکان‌های متبرک
مکه و مسجدالحرام • مدینه، مسجد النبی و بقیع • بیت‌المقدس و مسجدالاقصی • نجف، حرم علی بن ابی‌طالب و مسجد کوفه • کربلا و حرم حسین بن علی • کاظمین و حرم کاظمین • سامرا و حرم عسکریین • مشهد و حرم علی بن موسی الرضا دمشق و زینبیه • قم، حرم فاطمه معصومه و مسجد جمکران • شیراز و حرم شاهچراغ • کاشمر و حمزه بن حمزه بن موسی بن جعفر امامزاده سید مرتضی و آرامگاه سید حسن مدرس • آستانه اشرفیه و سید جلال‌الدین اشرف • ری و حرم شاه عبدالعظیم مسجد • امامزاده • حسینیه
روزهای مقدس
عید فطر • عید قربان (عید اضحی) • عید غدیر خم • محرّم (سوگواری محرم)، تاسوعا، عاشورا و اربعین) • عید مبعث • میلاد پیامبر • تولد ائمه • ایام فاطمیه
رویدادها
رویداد مباهله • رویداد غدیر خم • سقیفه بنی‌ساعده • فدک • رویداد خانه فاطمه زهرا • قتل عثمان • جنگ جمل • نبرد صفین • نبرد نهروان • واقعه کربلا • مؤتمر علماء بغداد • حدیث ثقلین • اصحاب کسا • آیه تطهیر •
کتاب‌ها
قرآن • نهج‌البلاغه • صحیفه سجادیه کتب اربعه: الاستبصار • اصول کافی • تهذیب الاحکام • من لایحضره الفقیه مصحف فاطمه • مصحف علی • رساله حقوق • اسرار آل محمد وسائل‌الشیعه • بحارالانوار • الغدیر • مفاتیح‌الجنان تفسیر مجمع‌البیان • تفسیر المیزان • کتب شیعه
شاخه‌ها
دوازده‌امامی (اثنی‌عشری) • اسماعیلیه • زیدیه • غلاه • واقفیه
منابع اجتهاد
کتاب (قرآن) • سنت (روایات پیامبر و ائمه) • عقل • اجماع
ن ب و

لغت‌شناسی

در اسلام، زیارت (به عربی: زیارة) دیدار از قبر یک قدیس یا شخص مقدس دیگر، مانند محمد یا حسین بن علی است.^[۲]

عاشورا (به عربی: عاشوراء)، به معنای «دهم»، یک روز تعطیلات و روز غم و اندوه برای شیعیان است که در ۱۰ محرم تقویم اسلامی قرار دارد. در این روز از کشته شدن حسین بن علی و اعضای خانواده و ۷۲ همراهش در نبرد کربلا یاد می‌شود.^[۳][۴]

منابع

زیارت عاشورا منسوب به محمد باقر، پنجمین امام شیعه است که آن را به پیروان خود منتقل کرد.^[۳] این دعا در حدیث قدسی وجود دارد که به ویژه شیخ طوسی در مصباح المجتهد و ابن قولویه در کامل الزیارات روایت کرده‌است:^[۵][۶] این دعا نیز در بحار الانوار توسط علامه مجلسی و مفاتیح الجنان توسط عباس قمی یافت شده‌است.^[۳]

محتوا

اکثر محتوای، نفرین علیه مخالفان شیعه می‌باشد. زیارت عاشورا شامل مفاهیمی مانند تبری (جدا شدن از کسانی است که با خدا و پیامبر اسلام مخالفند، یا با خانواده او مخالفند)، تولی (محبت به اهل بیت)، ایثار برای جامعه و هرگز تسلیم ظلم و ستم نشدن است.^[۷]