پیشدادیان
نخستین دودمان پادشاهی ایران اساطیری / From Wikipedia, the free encyclopedia
پیشدادیان (به اوستایی: ت.ت. 'پَرَداتَ'؛ از سال ۰ تا ۲۴۳۲ پس از کیومرث) نخستین دودمان پادشاهی ایران در اوستا، شاهنامه و اسطورهشناسی ایرانی پیش از کیانیان میباشند. پادشاهی پیشدادی بهدست کیومرث بنیاننهاده شد، پادشاهان پیشدادی نُه تن بودند و نامورترین آنها، جمشید، ضحاک و فریدون هستند و با مرگ زَوْ این پادشاهی ۲۴۳۲ ساله سرنگون میشود و جایش را به پادشاهی کیانی میدهد. پایتختهای پیشدادیان شهرهای آمل و تمیشه گزارش شده است. پادشاهی پیشدادی به دو بخش اساطیری (از آغاز پادشاهی کیومرث تا پایان پادشاهی فریدون) و پهلوانی (از خیزش کاوهٔ آهنگر) بخشبندی میشود.
پادشاهی پیشدادی پَرَداتَ پیشدادیان | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
۰–۲۴۳۲ (پس از کیومرث) | |||||||
وضعیت | پادشاهی | ||||||
پایتخت | |||||||
دین(ها) |
| ||||||
حکومت | پادشاهی موروثی | ||||||
پادشاه | |||||||
• ۳۰ سال (۰–۳۰) | کیومرث | ||||||
• ۴۰ سال (۳۰–۷۰ پس از کیومرث) | هوشنگ | ||||||
• ۳۰ سال (۷۰–۱۰۰ پس از کیومرث) | طهمورث | ||||||
• ۷۰۰ سال (۱۰۰–۸۰۰ پس از کیومرث) | جمشید | ||||||
• ۱۰۰۰ سال (۸۰۰–۱۸۰۰ پس از کیومرث) | ضحاک | ||||||
• ۵۰۰ سال (۱۸۰۰–۲۳۰۰ پس از کیومرث) | فریدون | ||||||
• ۱۲۰ سال (۲۳۰۰–۲۴۲۰ پس از کیومرث) | منوچهر | ||||||
• ۷ سال (۲۴۲۰–۲۴۲۷ پس از کیومرث) | نوذر | ||||||
• ۵ سال (۲۴۲۷–۲۴۳۲ پس از کیومرث) | زَوْ | ||||||
دوره تاریخی | دوران اساطیری ایران | ||||||
• بنیانگذاری | ۰ | ||||||
• فروپاشی | ۲۴۳۲ (پس از کیومرث) | ||||||
|
کیومرث که این پادشاهی را بنیاد گذاشت، در شاهنامه نخستین پادشاه و در نوشتههای اوستایی نخستین کسی بوده است که از فرمان اهورامزدا پیروی کرده و اهورامزدا همهٔ تباران آریایی را از او آفریده است. ولی برخی از تاریخنگاران که از نوشتههای پهلوی بهره بردهاند، کیومرث را نخستین انسان و هوشنگ را نخستین پادشاه میدانند.[1] در اساطیر ایران از کیومرث (گَیومَرَتَنْ، بهمعنای نخستین انسان) بهعنوان نخستین انسان یاد شده، و کمتر بر پادشاهی او تکیه میشود. ولی در شاهنامه او نیز جزو پادشاهی پیشدادی بهحساب میآید.[2] در نوشتههای پهلوی، هوشنگ کسی است که دارای لقب پیشداد میباشد؛ و چنین گمان میرود که او را نخستین پادشاهی میدانستهاند که بر هفت کشور فرمان رانده است.[3] پایان پیشدادیان با پادشاهی زَوْ است و سپس پادشاهی کیانی آغاز میشود.