From Wikipedia, the free encyclopedia
سدهٔ هجدهم میلادی به فاصلهٔ بین سالهای ۱۷۰۱ تا ۱۸۰۰ در گاهشماری گریگوری گفته میشود.
|
گاهی مورخان اروپایی، اصطلاح سدهٔ هجدهم میلادی را برای اشاره به دورههای دیگری استفاده میکنند. برای مثال سده ۱۸ کوتاه به سالهای بین ۱۷۸۹–۱۷۱۵ یعنی از مرگ لویی چهاردهم فرانسه تا آغاز انقلاب فرانسه گفته میشود تا بتوان به دو رویدادی که با هم ارتباط تنگاتنگی دارند اشاره کرد. انقلاب فرانسه با ارائه تعریفی از ملت، آن را بهطور مستقیم وارد معادلات بینالمللی کرد.
از سوی دیگر مورخینی هستند که از اصطلاح سده ۱۸ طولانی برای اشاره به دورانی که از انقلاب باشکوه انگلستان در سال ۱۶۸۸ شروع و تا جنگ واترلو در سال ۱۸۱۵ یا حتی کمی بعد از آن طول میکشد استفاده میکنند.
در طول سده ۱۸ میلادی روشنگری در انقلابهای فرانسه، هائیتی و آمریکا به حد اعلای خود رسید. فلسفه و علم با سرعت زیادی پیشرفت کردند.
فیلسوفان، زمانی را تصور میکردند که دیگر بنیادگرایی مسیحی وجود نداشته باشد. این رؤیا با وقوع انقلاب فرانسه به واقعیت تبدیل شد اما چیزی نگذشت که دورهٔ وحشت به رهبری ماکسیمیلیان روبسپیر فرا رسید و این آرزو را به چالش کشید. سلاطین اروپایی در آغاز با آغوشی باز به استقبال عصر روشنگری رفتند اما پس از آن که شعلههای انقلاب فرانسه درگرفت از ترس این که قدرتشان را از دست ندهند به ائتلافهای گستردهٔ ضدانقلابی پیوستند.
امپراتوری عثمانی پس از پذیرفتن معاهده کارلویتز، با شیبی آرام به سمت زوال حرکت میکرد زیرا نتوانسته بود با پیشرفتهای اروپاییها در فناوری همگام شود. عصر لاله نماد دورهٔ صلح و رویکرد به اروپا پس از پیروزی در مقابل روسیه جوان در سال ۱۷۱۱ بود. در طول این سده تلاشهای زیادی برای اصلاحات انجام گرفت که موفقیتهای محدودی داشتند. همچنین امپراتوری سوئد پس از شکست خوردن از روسیه در جنگ بزرگ شمالی، روند افول خود را آغاز کرد و روسیه به قدرت مطلق حوزه بالتیک تبدیل شد.
سده ۱۸، پایانی بر کار کشور مشترکالمنافع لهستان - لیتوانی بود. این پادشاهی که زمانی قدرتمند و گسترده بود و میتوانست مسکو را شکست بدهد و لشکریان عثمانی را مغلوب سازد، تحت حملات متعدد در هم شکست. نظام حکومتی نیمهدموکراتیک این کشور آن قدر مؤثر نبود که بتواند از پس قدرت رژیمهای سلطنتی همسایه نظیر پروس، روسیه و اتریش برآید. این کشورها سرزمینهای این اتحادیه را بین خود تقسیم کردند و دورنمای سیاسی اروپای مرکزی را برای صد سال آینده دستخوش تغییر قرار دادند.
در آسیا نیز امپراتوریهای چین و هند رو به افول گذاشتند و در ایران، سلسله صفویه سقوط کرد.
امپراتوری بریتانیا با شکست دادن فرانسه در آمریکا در دهه ۱۷۶۰ و تسلط بر بخشهای زیادی از هندوستان تبدیل به ابرقدرتی جهانی شد. با این حال بریتانیاییها بخش اعظم مستعمرات خود در شمال آمریکا را در پی انقلاب آمریکا که فعالانه توسط فرانسویها حمایت میشد از دست دادند. با ثبت اختراع موتور بخار در بریتانیا در دهه ۱۷۵۰ انقلاب صنعتی در این کشور آغاز شد. هر چند این انقلاب شروع آرامی داشت اما بعدها تأثیر عظیمی بر جوامع انسانی و محیط زیست گذاشت.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.