ترابری در ایران
From Wikipedia, the free encyclopedia
ترابری در ایران به شکل سیستمی، به دوران باستان و شاهنشاهی هخامنشی میرسد. کانونهای جمعیتی ایران، در سراسر این کشور گسترش یافتهاند و این پراکندگی، ترابری در ایران را دشوار ساختهاست.
بودجه و نگهداری کم، کارایی بزرگراههای این کشور را کاهش دادهاست. با این وجود، وسایل نقلیهٔ موتوری به ویژه اتوبوس و کامیون، مهمترین وسایل برای حمل مسافر و کالا هستند. اکنون، تقریباً نیمی از جادهها آسفالت شدهاند. استانداردهای ایمنی جادههای این کشور بهروز نیستند و نبود نشانهگذاری و دیگر مشکلات راههای زمینی آن، باعث افزایش تصادفها شدهاست.
خط اصلی سیستم ریلی کشوری، دریای خزر را به خلیج فارس متصل و بسیاری از مراکز استانها را پشتیبانی میکند. در سال ۱۳۵۰، راهآهن ایران از راه ترکیه، به راهآهن اروپا متصل شد؛ این پیوند مهم، بازرگانی و گردشگری را به طرز چشمگیری تقویت میکند و نیاز به راه آبی و هوایی را در مسیر از بین میبرد. راهآهن ایران گسترش و موقعیت قابل توجهی دارد و این کشور به یک مسیر عبور کارا و کمهزینه برای کشورهای منطقه تبدیل شدهاست. هواپیمایی ملی ایران، ایران ایر، شهرهای بزرگ و مراکز استانهای این کشور را پوشش دادهاست. برخی خطوط هوایی بزرگ اروپایی، آسیایی و آفریقایی نیز در ایران حضور دارند. در مرداد ۱۳۸۹ اعلام شد که از میان ۵۴ فرودگاه مسافری ایران، ۹ فرودگاه بینالمللی هستند و تنها سه فرودگاه توجیه اقتصادی دارند. فرودگاه بینالمللی مهرآباد، فرودگاه بینالمللی شهید هاشمینژاد مشهد و فرودگاه بینالمللی امام خمینی، پررفتوآمدترین فرودگاهها در ایران هستند.
کارون تنها رودخانهٔ دارای قابلیت کشتیرانی در ایران است و از آن برای حمل مسافر و بارهای گوناگون استفاده میشود. دریاچه ارومیه نیز برای حمل مسافر و بار استفاده شدهاست. ایران از پنج بندر بزرگ در خلیج فارس، که بزرگترین آنان در بندرعباس است، بهره میبرد. پایانههای نفتی مهمی در آبادان و خارگ قرار گرفتهاند که در جنگ با عراق ویران شده یا آسیب دیدند اما از آن زمان، بازسازی شدهاند. همچنین امکانات بندری قابل توجهی در خرمشهر و بندر امام خمینی وجود دارد. ایران امکانات خود را در بندر بوشهر گسترش داده و بندر جدیدی را در چابهار در دریای عمان ساختهاست. همچنین بندرهای دریای خزر، همانند بندر انزلی و بندر ترکمان در درجهٔ نخست برای بازرگانی با ملل شمالی مورد استفاده قرار میگیرند.