From Wikipedia, the free encyclopedia
Wilhelm Dilthey (Biebrich, Renania, Alemania, 1833ko azaroaren 19a - Seis, Tirol, 1911ko urriaren 1a) alemaniar filosofoa eta historialaria izan zen.
Wilhelm Dilthey | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Wilhelm Christian Ludwig Dilthey |
Jaiotza | Biebrich (en) , 1833ko azaroaren 19a |
Herrialdea | Prusiako Erresuma |
Heriotza | Seis am Schlern (en) , 1911ko urriaren 1a (77 urte) |
Hobiratze lekua | Biebrich (en) |
Heriotza modua | berezko heriotza |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Katharina Dilthey (en) |
Seme-alabak | |
Anai-arrebak | |
Hezkuntza | |
Heziketa | Heidelbergeko Unibertsitatea Berlingo Humboldt Unibertsitatea |
Hezkuntza-maila | zientzietan doktorea |
Doktorego ikaslea(k) | Richard Hamann (en) Leo Baeck (en) Eberhard Gothein Georg Misch (en) |
Hizkuntzak | alemana |
Jarduerak | |
Jarduerak | filosofoa, historialaria, psikologoa, teologoa, pedagogoa, soziologoa, unibertsitateko irakaslea, literatura-kritikaria eta irakaslea |
Enplegatzailea(k) | Wrocławeko Unibertsitatea Berlingo Humboldt Unibertsitatea Basileako Unibertsitatea Kielgo Unibertsitatea |
Jasotako sariak | |
Influentziak | Immanuel Kant, Friedrich Ernst Schleiermacher, Georg Wilhelm Friedrich Hegel eta John Stuart Mill |
Kidetza | Prusiako Zientzien Akademia Zientzien Bavariar Akademia |
Mugimendua | Mendebaldeko filosofia |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | Eliza ebanjelikoa |
Basilea, Kiel, Breslau eta Berlinen izan zen irakasle. Bere filosofian, arrazoiaren gainetik izpirituzko bizitza dagoela azaldu zuen: «giza-zientzien eta izadi-zientzien metodoa eta helburua desberdinak dira». Sistema filosofikoen sorkuntza aztertu eta filosofiaren historiaz arduratu zen batez ere.
Obra nagusiak: Izpirituzko zientzietarako sarrera (1883), Psikologia deskriptibo eta analitikoari buruzko ideiak (1894), Hegelen gaztaroa (1905) eta Mundu historikoaren egituraketa izpirituzko zientzietan (1910).
Euskal Herriaren ikuspuntutik esan behar da Eugenio Imaz (1900-1951) idazle eta filosofo donostiarrak Diltheyren teoriak penintsulan ezagutarazi zituela eta haren lan gehienak, Hilde Janhnke emaztearen laguntzaz, gaztelaniaz itzuli zituela.
Wilhelm Dilthey: Selected Works Rudolf A. Makkreel-ek & Frithjof RodiPrinceton-ek University Pressen argitatutakoak:
Wilhelm Dilthey, Vandenhoeck-ek & Ruprecht-ek argitaratutakoak:
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Wilhelm Dilthey |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.