Txolarreak (Passeridae ) txori familia bat da, passeriformes ordenakoak. Hainbat espezie hartzen ditu bere baitan, hala nola etxe-txolarrea eta harkaitz-txolarrea .
Datu azkarrak Sailkapen zientifikoa ...
Itxi
Familia honek genero eta espezie hauek ditu bere baitan:
Plocepasser generoaA. Smith, 1836
Histurgops generoaReichenow, 1887
Pseudonigrita generoaReichenow, 1903
Philetairus generoaA. Smith, 1837
Passer generoaBrisson, 1760
Passer ammodendri Gould, 1872
Passer domesticus Linnaeus 1758 - etxe-txolarrea
Passer hispaniolensis Temminck 1820 - txolarre iluna
Passer pyrrhonotus Blyth, 1845
Passer castanopterus Blyth, 1855
Passer rutilans (Temminck, 1836)
Passer flaveolus Blyth, 1845
Passer moabiticus Tristram, 1864
Passer iagoensis (Gould, 1838) - txolarre handia
Passer motitensis (A.Smith, 1836)
Passer insularis P.L.Sclater & Hartlaub, 1881
Passer hemileucus Ogilvie-Grant & H.O.Forbes, 1899
Passer rufocinctus Finsch & Reichenow, 1884
Passer shelleyi Sharpe, 1891
Passer cordofanicus Heuglin, 1871
Passer melanurus (Statius Müller, 1776)
Passer griseus (Vieillot, 1817)
Passer swainsonii (Rüppell, 1840)
Passer gongonensis (Oustalet, 1890)
Passer suahelicus Reichenow, 1904
Passer diffusus (A.Smith, 1836)
Passer simplex (Lichtenstein, 1823) - basamortuko txolarrea
Passer montanus (Linnaeus, 1758) - landa-txolarrea
Passer luteus (Lichtenstein, 1823) - urre-txolarrea
Passer euchlorus (Bonaparte, 1850) - arabiar urre-txolarrea
Passer eminibey (Hartlaub, 1880)
Passer italiae (Vieillot, 1817) - italiar txolarrea (aditu batzuen ustez, etxe-txolarrearen azpiespeziea da (Passer domesticus italiae )
Carpospiza generoa von Muller, 1854
Bederatzi txolarre.
Euskaraz , erdaretan bezala, izen asko erabili dira honen arrunta dugun txori honentzat;[1] hona hemen euskal izen batzuk:
artatxori: bizkaieraren ia eremu guztian (Durangaldean, Mungialdean, Busturialdean, Legution...), Eibar ingururaino. Hedaduraz, hauxe da Hego Euskal Herriko usadioko euskal izenik zabalena segur aski, baina eskualderik gehienetan beste sinonimoren batekin batera darabilte.
burgoi, burrigoi, burgoitxori: Beasain.
elizatxori (eleitxori, eliztxori...): Arratian, Otxandion, Aretxabaletan, Getarian, Errezilen, Gizaburuaga-Ea-Aulesti inguruan, Lapurdin, Zuberoan.
erretxori: Nafarroa Garaia.[2]
errota-txori: Nafarroa Garaia.[2]
etxetxori: Nafarroa Garaiko eskualde askotan (Leitza, Baztan, Oitz, Imotz,...) eta Gipuzkoako mugako herri batzuetan (Berastegi, Ataun...).
galartxori: Etxarri-Aranatz.
galtxori: Gipuzkoa eta Nafarroa Garaia.[2]
garaitxori: Aezkoa.
gorrilloi, gorrillota: Bergara-Antzuola.[3]
hormatxori: Ermua-Eibar-Elgeta-Soraluze... Urola kosta eta Urola erdia (Zumaia-Azpeitia-Errezil-Aia...)
kaletxori: Aretxabaleta-Eskoriatza... Zerain.
karatxori: Nafarroa Garaia.[2]
karrato: Nafarroa Garaia.[2]
kurloe, kurrilloe: Lea-Artibai (Munitibar, Berriatua, Markina,...), Durangaldea (Elorrio, Abadiño, Berriz, Mallabia...), eta Debagoiena (Arrasate, Oñati, Antzuola...), eta eskualde horien alboko zenbait herritan (Muxika, Mendata, Azkoitia...). Bizkaieraren eremu guztian.
lapurtxori (txorilapur): Beasain, Olaberri... Errezil.
larratxori: Mutriku.
lastatxori: Bizkaia.[2]
mokomotz (txorimotz): Azpeitia, Beizama, Aia, Zestoa, Errezil, Beasain...
metatxori: Zuberoa.
murrutxori: Bizkaia.[2]
murruxori: Baigorri.
ormatxori: Bizkaia.[2]
pardel: Ondarroa.
paretatxori: Oiartzun, Errenteria, Hondarribia, Bera...
pareta-xori: Lapurdi.[2]
parra-txori, parra-xori: Lapurdi.[2]
patxizar: Urola kosta (Zumaia, Aizarnazabal...), Urola Erdia (Zestoa...) eta Debabarrena (Deba...)
teilatxori: Ubidea.
torretxori, torrotxori, torrutxori: Mendexa, Amoroto, Ispaster, Ea, Lekeitio, Nabarniz... Zerain. Legutio.
txau, ttau, txantxau...: Pasaia, Hondarribia.
txo(l)arre: Urola kosta (Zarautz, Zumaia...) Arano.
txorrotxori: Orio.
txuerra: Elgoibar-Mendaro-Deba.
Gaztelaniazko gorrion izen arruntaren etimologia ez da ziurra. Teoria batek euskal gorri hitzarekin lotzen du (Zamora, Elena; Ruiz, Guadalupe; y Mejía, Teresa (1983): «Los nombres del 'gorrión común' y del 'campestre' en los atlas lingüísticos españoles», in Archivo de filología aragonesa, 32–33: 325–366. ISSN 0210-5624).