Puy de Dôme sumendia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Puy de Dôme Frantzia hegoaldean, Erdialdeko Mendigunean dagoen sumendi bat da. Chaîne des Puysko sumendirik gazteenetako bat da. Sumendi honen azken erupzioa, K.a. 5760. urtean gertatu zen.
Puy de Dôme | |
---|---|
Datu orokorrak | |
Garaiera | 1.465 m |
Prominentzia | 485 m |
Mota | mendi, Sumendi, Laba domo, free flight site (en) eta begiratoki |
Geografia | |
Koordenatuak | 45°46′19″N 2°57′45″E |
UTC ordua | UTC+01:00 |
Mendikatea | Chaîne des Puys |
Kokapena | Erdialdeko Mendigunea (Frantzia) |
Estatu burujabe | Frantzia |
Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia |
Eskualdea | Auvernia-Rodano-Alpeak |
Departamendua | Puy-de-Dôme |
Frantziako udalerri | Orcines |
Geologia | |
Material nagusia | domite (en) |
Historia
Kristautasunaren aurreko Europan, Puy de Dôme sumendia zeremonia izpiritual gisa erabili izan zen. Bere oinean hainbat tenplu eraiki ziren, horien artean, Merkurio jainkoaren omenezko galiar-erromatar tenplu bat. Tenplu honen hondakinak 1873an aurkitu ziren.
1648an Florin Perierrek, Blaise Pascalen enkarguz, neurketa barometrikoak airearen pisuak eraginda zeuden Evangelista Torricelliren teoria frogatu zuen, merkuriozko zutabe baten garaieran hiru altitude ezberdinetan neurtuz.
1875ean, meteorologia laborategi bat eraiki zen. 1956tik TDFren (Télédiffusion de France) antena bat ere, toki berean dago, telebista eta irrati saioak emateko.
Berrikiago, Puy de Dôme Frantziako Tourraren etapa amaiera ere izan da. 1964an, Jacques Anquetil eta Raymond Poulidorren arteko norgehiagoka ikusi ahal izan zen, tontor honetako gogoratuenetako bat. 11 urte geroago, 1975ean, tontor honetan bertan eta Tourrean, ikusle batek Eddy Merckx txirrindulari belgikarra sabelean jo zuen. 2023ko Frantziako Tourrean berriro igo zen, Michael Woodsen garaipenarekin.
Dena dela, errepidea ez dago zaletu mailako txirrindularientzako irekia, jaitsiera oso arriskutsua baitu.
Kanpo estekak
- (Frantsesez) Puy de Dôme Frantziako Tourrean
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.