Remove ads
Manuel María Fernández Teixeiro, ezagunagoa Manuel María izenaz (Outeiro de Rei, 1929ko urriaren 6a - Coruña, Galizia, 2004ko irailaren 8a) galizierazko olerkaria izan zen, Espainiako Gerra Zibilaren ostean Galizian izan den olerkari handienetako bat, Uxío Novoneyrarekin batera.
| Manuel María | |
|---|---|
 (2014) | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Manuel María Fernández Teixeiro |
| Jaiotza | Outeiro de Rei, 1929ko urriaren 6a |
| Herrialdea |  Galizia |
| Heriotza | A Coruña, 2004ko irailaren 8a (74 urte) |
| Hobiratze lekua | Outeiro de Rei, Outeiro de Rei (en)  |
| Familia | |
| Ezkontidea(k) | Saleta Goy García (en) (1959ko maiatzaren 9a - |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | gaztelania galiziera |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | idazlea, liburu-saltzailea eta politikaria |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Kidetza | Real Academia Galega Real Academia Galega |
| Izengoitia(k) | Manuel María |
  | |
 | |
Manuel Maríaren poesiagintzan, hasieran existentzialismoa eta ondoren gizarteko arazoen salaketa dira gaiak. Harreman estua izan zuen Euskal Herriarekin, Gabriel Arestiren bidez. Kontakizunak eta antzerki-lanak ere idatzi zituen.
Remove ads
Lan azpimarragarriak: Muñeiro de bretemas (1950, Laino errotaria), Advento (1954), Terra Cha, Morrendo a cada intre (1952), Documentos personaes (1958) Mar maior (1963, Itsaso nagusia), Proba documental (1968), Versos pra un país de minifúndios (1969), Remol (1970, Hauspea), Brétemas de muiñeiro (2000), Camiños de luz e sombra (2000).
1985ean, Koldo Izagirrek Manuel Maríaren bi antzerki-lan argitaratu zituen euskaraz Berengela izeneko otarantza baten ibilketak eta biribilketak eta Maiatza zorabiatuaren pastorala izenburuekin, Antzerti aldizkarian argitaratuta.[1][2]
2005ean Koldo Izagirrek Manuel Maríaren 32 poema itzuli zituen euskarara, eta hizkuntza bietan argitaratu zituzten Pasaiako udalak, Gipuzkoako Galiziako etxeek eta Fato Cultural Daniel Castelao elkarteak Antoloxía homenaxe 32 poemas galegos coa sua traducción ao éuscaro liburuan.[3]
| « | O POVO que deixa perder a súa palabra creada, herdada, usada, revelada, aquela que lle é propia e singular, a que é unicamente súa, está empobrecendo ó mundo e perpetrando o seu propio xenocidio. |
» |
—OS LONXES DO SOLPOR, 1993 Manuel María. | ||
Remove ads
Galegozko idazlanak
Lan poetikoak
- Muiñeiro de brétemas (1950, Colección Benito Soto).[4][5][nota 1]
- Morrendo a cada intre (1952, La Voz de la Verdad, Lugo).
- Advento (1954, Ediciones Galicia, Centro Galego de Buenos Aires).
- Terra Chá (1954).[6]
- Libro de cantigas (1955, Lugo).
- Documentos personaes (1958, Celta).
- Libro de pregos (1962, Celta).
- Mar Maior (1963, Colección Salnés, Galaxia).[7]
- Versos frolecidos en louvanza de Foz (1967).
- Proba documental (1968, Xistral).
- Manuel María. Poemas ditos coa súa voz (1969, Edigsa/Xistral, Barcelona). Disco de vinilo de 45 r.p.m..[8][9]
- Versos pra un país de minifundios (1969, Editorial Nós, Buenos Aires).
- Versos pra cantar en feiras e romaxes (1969, Patronato da Cultura Galega de Montevideo.
- Remol (1970 Nós, Buenos Aires).
- Canciós do lusco ao fusco (1970, Xistral, Monforte de Lemos).[10] Edicións bilingües en francés,[11] neerlandés[12] e bretón.[13]
- 99 poemas de Manuel María (1972, Razão Actual, Porto).[14]
- Odas nun tempo de paz e de ledicia (1972, Razão Actual, Porto).[15]
- Aldraxe contra a xistra (1973, Roi Xordo).
- Informe pra axudar a alcender unha cerilla (1973, Patronato da Cultura Galega, Montevideo).
- Laio e clamor pola Bretaña (1973, Roi Xordo).
- Seis pétalos de rosa en xeito de retrato (1973, edición do autor). Asinado co pseudónimo Xohán Carneiro.
- Cantos rodados para alleados e colonizados (1976, Xistral).[16]
- Poemas ó outono (1977, Xistral).
- Poemas para construír unha patria (1977, AN-PG).
- O libro das baladas (1978, Follas Novas).
- Catavento de neutrós domesticados (1979, Alvarellos).[17]
- Brétemas do muiñeiro e poema da neboa aferrollada (1980, Xistral).[10]
- Versos de trinta outonos: (escolma 1950-1979) (1980, Xistral). Escolma de Camilo Gómez Torres.
- Escolma de poetas de Outeiro de Rei (1982, Xerais).
- Versos do lume e do vagalume (1982, Galiza Editora).[18]
- Cantigueiro do Orcellón (1984, A. C. Avantar, O Carballiño).
- A luz ressuscitada (1984, AGAL).
- O camiño é unha nostalxia (1985, Arracada Galería de Artes).[19]
- Poemas da labarada estremecida (1985, Xistral).
- Oráculos para cavalinhos-do-demo (1986, Caixa Ourense).
- Ritual para unha tribu capital do concello (1986, Follas secas).
- As lúcidas lúas do outono (1988, Vía Láctea).[20]
- Sonetos ao Val de Quiroga (1988, Concello de Quiroga).
- Saturno (1989, Asociación Cultural Rosalía Castro de Barakaldo). Edición bilíngüe galego-éuscaro.
- Cancioneiro de Monforte de Lemos (1990, Concello de Monforte).
- Homenaxe ao regato do Cepelo (1990, edición do autor).
- Compendio de orballos e incertezas (1991, El Correo Gallego).
- Hinos pra celebrar ao século futuro (1991, Editorial Compostela).
- Panxoliñas (1992, Asociación Cultural Xermolos).
- Antoloxía poética (1993, Espiral Maior).
- Os lonxes do solpor (1993, publicado póstumamente en 2012).[21]
- Poemas a Compostela (1993, El Correo Gallego).
- A primavera de Venus (1993, Espiral Maior).
- Cantigas e cantos de Pantón (1994, Concello de Pantón).[22]
- Poemas para dicirlle a dúas lagoas (1994, Espiral Maior).
- O Miño, canle de luz e néboa (1996, Espiral Maior).
- Antoloxía poética (1997, AS-PG/A Nosa Terra).
- Sonetos á casa de Hortas (1997, Espiral Maior).
- MiniEscolma (1998, edición do autor).
- Camiños de luz e sombra (2000).
- Obra poética completa I (1950-1979) e II (1981-2000) (2001, Espiral Maior).
- Elexías á miña vida pequeniña (2004, Instituto de Estudos Chairegos).
- Cecais hai unha luz (2010, Fundación Manuel María).[23]
Lan narratiboak
- Contos en cuarto crecente e outras prosas (1952, Celta).
- O xornaleiro e sete testemuñas máis (1971, Ediciones Galicia. Centro Galego de Buenos Aires).
- Kricoi, Fanoi e Don Lobonis (1973, Editorial Castrelos).
- Os ontes do silencio (1990, Nova Galicia).
- Novena a Santa Isabel, por un devoto de Outeiro de Rei (1995, Asociación Cultural Xermolos).
- Historias do empardecer (2003, Laiovento).
Lan dramatikoak
- Auto do taberneiro. 4 ventos (1957. 2ª edición no 1970, en Xistral).
- Auto do labrego. Céltiga nº 4 (1961).
- Barriga Verde (1968, Castrelos. Edición do 1996 a cargo de Santiago Esteban Radío).
- Auto do mariñeiro (brevísima farsa dramática en tres tempos) (1970, Xistral).
- Abril de lume e ferro (1974).[24]
- Unha vez foi o trebón (1976).[25]
- Auto trascendental do ensino tradicional (1979).
- Aventuras e desventuras dunha espiña de toxo chamada Berenguela (1979, Cadernos da Escola Dramática Galega, 1981, Xistral).[26] Traducida ao éuscaro.[27]
- Auto do Maio esmaiolado (1985, Cadernos da Escola Dramática Galega). Traducida ao éuscaro.[28]
- Auto do Castromil ou a revolución dos baúles (1992, Contos do Castromil).
- Unha vez foi o trebón e Farsa de Bululú (1992, Biblioteca 114, El Correo Gallego).
- A lúa vai encoberta (1992, Biblioteca de Autores Galegos, Diario 16 de Galicia).
- Edipo (2003, Universidade da Coruña). Edición de Miguel Anxo Mato.
.jpg)
Haur eta gazte literatura
- Os soños na gaiola (1968, atuoedición. Reeditado en Xerais).[29] Traducida ao portugués.[30]
- As rúas do vento ceibe (1979, Xistral).
- A tribo ten catro ríos (1991, S. M.).
- Unha sombra vai polo camiño; Como desapareceu a Atlántida e apareceron os lagartos (1991, Xerais).[31]
- Cando o mar foi polo río (1992, S. M.).
- Viaxes e vagancias de M. P. (1994, S. M.).
- As ribeiras son escuras (1997, Everest Galicia).
- O bigote de Mimí (2003, Everest Galicia).
Entsaioak
- Notas en col da poesía de Fermín Bouza-Brei (1958, separata da Real Academia Galega).
- Noticia da vida e da poesía de Xosé Crecente Vega (1968, Universidade de Coimbra).
- Noticia da poesía galega de posguerra (1972, Sociedade da Língua Portuguesa).
- Andando a Terra (1990, A Nosa Terra). Co pseudónimo de Manuel Hortas Vilanova.
- A Terra Chá: poesía e paisaxe (2003, Real Academia Galega).[32]
- Galiza (2010, Fundación Manuel María).[33]
Epistolarioak
- Correspondencia entre Manuel María e Ramón Otero Pedrayo (1951-1974) (2014, Fundación Manuel María). Edición de Xosé Manuel Sánchez Rei e Estefanía Mosquera Castro.[34]
Edizioak
- Sursum corda. Poesía galego-portuguesa ao Viño (2000, Laiovento).[35]
Obra kolektiboa
- Rosalia de Castro. Antologia poética. Cancioneiro rosaliano, poema A Rosalía. (1963).[36]
- A nova canción galega a altura do ano 70 en (1971) Galicia ano 70. Ediciones Celta, Lugo. Canda Díaz Pardo, Ánxel Fole et al.[37]
- II Festival da Poesía do Condado (1982, S. C. D. Condado).[38]
- III Festival da Poesía no Condado (1983, S. C. D. Condado).[39]
- IV Festival da Poesía no Condado (1984, S. C. D. Condado).
- VI Festival da Poesía no Condado (1986, S. C. D. Condado).
- VII Festival da Poesia no Condado (1987, S. C. D. Condado).
- VIII Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1988, S. C. D. Condado).
- IX Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1989, S. C. D. Condado).
- X Festival da Poesia no Condado. Escolma Poética (1990, S. C. D. Condado).
- 12 anos na búsqueda da nosa identidade (1990, Xermolos).[40]
- XI Festival da Poesia no Condado (1991, S. C. D. Condado).
- XIII Festival da Poesia no Condado (1993, S. C. D. Condado).
- Desde mil novecentos trinta e seis: homenaxe da poesía e da plástica galega aos que loitaron pola liberdade (1995, Ediciós do Castro).
- Construír a paz (1996, Xerais).
- Novo do trinque (1997, BNG).
- Poetas entre a tradición e a modernidade: antoloxía (1997, AS-PG/A Nosa Terra). Coeditor con Anxo Gómez Sánchez.
- 16 poemas galegos para Ernesto Che Guevara contra a súa morte (1967-1973) (1997, Universidade de Santiago de Compostela).
- Neste silencio: Arredor de Uxío Novoneyra (2000, Noitarenga).
- Poemas e contos da muralla (2001, A Nosa Terra).
- Poetas e narradores nas súas voces. I (2001, Consello da Cultura Galega).
- Alma de beiramar (2003, Asociación de Escritores en Lingua Galega).
- Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000 (2003, Tris Tram). Por Arturo Casas.
- Homenaxe poética ao trobador Xohan de Requeixo (2003).
- Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina (2003, Fundación Araguaney).
- Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra (2003, Espiral Maior).
- 23 poetas galegos cantan a don Antonio Machado (2004, Hipocampo).
- Xela Arias, quedas en nós (2004, Xerais).
- Cartafol poético para Alexandre Bóveda (2006, Espiral Maior).
- Do máis fondo do silencio saen voces (2006, Asociación Cultural Panda de Relacións Laborais, A Coruña).
- Poemas pola memoria (1936-2006) (2006, Xunta de Galicia).
- Tamén navegar (2011, Toxosoutos).
Kolaborazioak Grial aldizkariarekin
Gaztelaniazko idazlanak
Obra poetikoa
Itzulpenak
- Los viejos no deben de enamorarse (Os vellos non deben de namorarse), Castelaorena [42]
Remove ads
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads