Alfonso Rodríguez Castelao

Alfonso Daniel Manuel Rodríguez Castelao edo Castelao besterik gabe (Rianxo, A Coruña, 1886ko urtarrilaren 30a - Buenos Aires, Argentina, 1950eko urtarrilaren 7a) galizierazko idazle handia, politikaria eta marrazkigilea izan zen. Partido Galeguista alderdiko kidea izan zen.

Alfonso Rodríguez Castelao
Irudi gehiago
1. Galiziako Xuntako Presidentea 1944 - 1950 - Antonio Rosón Pérez → 1. Galiziako Kontseiluko Presidentea 1944 - 1950 - Antonio Alonso Ríos → Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1936ko otsailaren 24a - 1939ko otsailaren 2a Barrutia: Pontevedra (en) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 3. legegintzaldia Espainiako Errepublikako Gorteetako diputatua 1931ko uztailaren 13a - 1933ko urriaren 9a Barrutia: Pontevedra (en) Hautetsia: Espainiako Bigarren Errepublikako 1. legegintzaldia
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Alfonso Daniel Manuel Rodríguez Castelao
Jaiotza	Rianxo, 1886ko urtarrilaren 30a
Herrialdea	Galizia
Heriotza	Buenos Aires, 1950eko urtarrilaren 7a (63 urte)
Hobiratze lekua	Panteón de Galegos Ilustres (en) La Chacarita hilerria
Heriotza modua	: birikako minbizia
Familia
Aita	Mariano Rodríguez Dios
Ama	Joaquina Castelao Genme
Ezkontidea(k)	Virxinia Pereira Renda
Hezkuntza
Heziketa	Santiago de Compostelako Unibertsitatea
Hizkuntzak	galiziera gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	karikaturagilea, margolaria, idazlea, politikaria eta medikua
Lantokia(k)	Buenos Aires
Lan nabarmenak	ikusi Q12401575 Q3313743 Q11689612 Q12398962 Agureok maitemindu behar ez Q20534320 Q12383847 Beti Galizian Q12383848 Álbum Nós (en) Q12386186 Q20533778 Q12389901 Q20534127 Militiamen (en) Q12386981 Q12385871
Jasotako sariak	ikusi Galiziako Urrezko Domina  (1984) Día das Letras Galegas  (1964)
Kidetza	Real Academia Galega
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Partido Galeguista

Bizitza

Medikuntza ikasi zuen Santiago de Compostelako Unibertsitatean. Haatik, ez zen hori bere pasioa: "Fixenme médico por amor a meu pai; non exerzo a profesión por amor á humanidade". Lur jabe handiak salatzen zituen El barbero municipal astekaria sortu zuen 1909an.

Nazionalismo galiziarraren aitzindarietakoa izan zen. Galiziako nekazarien klase kontzientzia piztu nahi zuen Acción gallega mugimenduari atxiki zitzaion 1912an. 1916an Irmandades da Fala talde politikoa sortu zuen. 1926an Real Academia Galegako kide izendatu zuten, eta 1931n diputatu hautatu Organización republicana gallega autónoma erakundearen eskutik.

Lerrouxen gobernuak Badajozera erbesteratu zuen (1934), baina diputatu hautatu zuten berriro ere Frente Popular koalizioaren eskutik (1936). Gerra zibila amaitu zenean atzerrira jo behar izan zuen eta erbesteko gobernu errepublikarreko kide izan zen.

Literaturari dagokionez, galegoz idatzi zuen batez ere. Kontakizun liburuak, saiakerak, politikari buruzko obrak eta antzerki lanak idatzi zituen. Marrazki horietatik euskaraz Cousas da vida argitaratu da, G. Arestik euskarara itzulita.

Castelaoren oroigarria Donostian, Castelao parkean. Galiziaren perfila duen harrian, Castelaoren silueta eta autoerretratua.

Dia das Letras Galegas ekitaldia bere omenez ospatu zuten 1964an.

Bibliografia

Cousas (1926, , Os dous de sempre (1934, , Retrincos Os vellos no deben de namorarse, Siempre en Galicia eta Las cruces de piedra en Galicia (; .

1. Cego da romería (1913),
2. Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete (1922),
3. As cruces de pedra na Galiza (Harrizko gurutzeak Galizian), hil ondoren argitaratua,
4. Cousas (1926, 1929), (Gauzak, Ramon Etxezarretak euskarara itzulia)
5. Cincoenta homes por dez reás (1930),
6. As Cruces de Pedra na Bretaña (1930),
7. Os dous de sempre (1934), (Betiko biak , Ramon Etxezarretak euskarara itzulia),
8. Retrincos (1934), (1934, Zirtzilak, Koldo Izagirrek euskarara itzulia, Kristalezko begia idazki bildumarekin batera),
9. Galicia Mártir (1937),
10. Atila en Galicia (1937),
11. Milicianos (1938),
12. Sempre en Galiza (1944), (1944, Beti Galizian , Bego Montoriok euskarara itzulia),
13. Os vellos non deben de namorarse (1953), (1941, Zaharrek ez dute maitemindu behar, Antonio M. Labaienek euskarara itzulia).

Ikus, gainera

• Sempre en Galiza
• Galizierazko literatura
• Rexurdimento

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Alfonso Rodríguez Castelao

• Castelao Museoa
• Castelao Fundazioa
• Castelao na Rede
• Castelaoren marrazkiak eta karikaturak

• Datuak: Q736924
• Multimedia: Alfonso Daniel Rodríguez Castelao / Q736924