Harri-jasotze

Harri-jasotzea^[1] harri bat lurretik hartu eta sorbaldaraino jasotzean datzan herri kirola da. Jarduera horretan dabilen kirolariari harri-jasotzaile^[1] deritzo.

Inaxio Perurena harria jasotzeko prestatzen; haren atzean, Iñaki Perurena aita.

Harri-jasotzailea Atotxako futbol zelaian (1920).

Harri-jasotzailea.

Txapelketak

Harri handien txapelketa

Euskal Herriko Harri Handien Txapelketa urtero jokatzen da^[2]. Modalitate horretan harriok erabiltzen dira:

• zilindroa: 200 edo 175 kilo
• laukizuzena: 175 edo 200 kilo
• kuboa: 150 kilo
• biribila: 125 kilo

Harri txikien txapelketa

Euskal Herriko Harri Txikien Txapelketa urtero jokatzen da. Honako harri hauek erabiltzen dira^[3]:

• zilindrikoa: 125 kilo
• laukizuzena: 125 kilo
• kuboa: 112,5 kilo
• biribila: 100 kilo

Harri irregularren txapelketak

Hainbat harri irregular badira Euskal Herrian eta haiekin ere harri-jasotze txapelketak antolatzen dira. Ezagunenak honako hauek dira:

• Igeldoko harria^[4]
• Albitzuri Aundi Harria^[5]
• Etxauriko harria^[4]
• Gorostidi harria^[6]
• Barrikako bi harriak
• Zarauzko bi harriak (Jai Txiki eta Mollarri)
• Andoaingo Santakrutz harri txikiyak

Arautegi orokorra

• Jasotzen den harriak lurrean egon behar du eta sorbaldaraino jaso. Epaile batek txandari hasiera eta amaiera ematen dio, eta beste batek erabakitzen du jasoaldiak legezkoak izan diren edo ez.
• Kilo gehien bizkarreratzen dituenak irabazten du.

Markak

Gizonezkoak

• Mieltxo Saralegi izan da orain arte harririk pisutsuena jaso duena: 329 kiloko errektangeluarra.
• Aurretik, Iñaki Perurenak izan zuen markarik onena urte askoan, 322 kilorekin.

Emakumezkoak

• Idoia Etxeberria, 163'4 kiloko harri errektangularra
• Lucia Orbe, 100 kiloko bola (sei jasoaldi bost minutuko txanda bakarrean)
• Karmele Gisasola, 100 kiloko zilindro zaharra (sei jasoaldi bost minutuko txanda bakarrean)
• Karmele Gisasola, 112'5 kiloko zilindro zaharra, bueltan (bi jasoaldi hiru minutuko txanda bakarrean)
• Maddi Gesalaga, 100 kiloko harri errektangularrari jasoaldi bat eta 100 kiloko kabiladun zilindro zaharrari jasoaldi bi, bost minutuko txanda bakarrean.
• Maddi Gesalaga, 100 kiloko harri kubikoari jasoaldi bat eta 112,5 kiloko zilindro zaharrari lau jasoaldi, bost minutuko txanda bakarrean.
• Maddi Gesalaga, 125 kiloko errektangular zaharrari jasoaldi bat 5 minutuan.^[7]
• Olaia Esnaola, 16 urterekin 125 kiloko harri errektangularra birritan bizkarreratu zuena hiru minutuko txandan.
• Udane Ostolaza, bere pisuaren bikoitza jaso duen lehen emakumea (59,6 kilo zela 120 kiloko harria altxatu zuen)^[8]

Harri jasotzaile ezagunak

• Santos Iriarte "Errekartetxo"
• Jose Manuel Ibar "Urtain"
• Agustin Ostolaza
• Jose Manuel Agirre "Endañeta"
• Iñaki Perurena
• Iñaki Otaegi "Gibitegi"
• Jesus Mari Unanue "Goenatxo I"
• Juan Jose Unanue "Goenatxo II"
• Mieltxo Saralegi
• Jose Antonio Gisasola "Zelai"
• Joxerramon Iruretagoiena "Izeta II"
• Joseba "Ostolaza II"
• Aimar Irigoien
• Jokin Eizmendi
• Inhar Urruzuno
• Mikel Lopetegi "Urra"

Erreferentziak

1. Euskaltzaindia: Hiztegi Batua.
2. (Gaztelaniaz) Doncel Recas, Lucio. (2008). DEPORTES TRADICIONALES DE FUERZA EN ESPAÑA. Visión Libros, 401 or. ISBN 978-84-9886-337-6..
3. «Euskal Herriko harri txikien txapela seigarren urtez jantzi du Aimar Irigoienek Labaienen» https://erran.eus (Noiz kontsultatua: 2018-08-16).
4. (Gaztelaniaz) Doncel Recas, Lucio. (2008). DEPORTES TRADICIONALES DE FUERZA EN ESPAÑA. Visión Libros, 394 or. ISBN 978-84-9886-337-6..
5. «Albizuri Handi harria: biharkoa ez da azkeneko aldia izango plazan» Argia (Noiz kontsultatua: 2018-11-12).
6. «Aimar Irigoienek irabazi du Adunako XI. Gorostidi Harria Txapelketa» urolakosta.hitza.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-16).
7. «Pentatloia;» EITB (Noiz kontsultatua: 2024-06-22).
8. Anbune. (2024-06-07). Harri-jasotzea - Errekor saiakerak (Aia, 2024-05-25) (28'05). (Noiz kontsultatua: 2024-06-22).

Ikus, gainera

• Herri kirol
• Halterofilia

Kanpo estekak

• (Gaztelaniaz)"Harri-jasotzaileak: harria baino gogorragoak"
• Iñaki Azkune Mendia: Harrijasotzearen fisika, Zientzia.net, 1994-01-01.^{[Betiko hautsitako esteka]}

• Datuak: Q627165
• Multimedia: Harrijasotzaileak / Q627165