Ornogabe kolonial eta itsastarren taldea, Graptolithina klasea osatzen duena. Gehienak pelagikoak izan ziren, eta kopa- edo hodi-formako eta adar bakar bateko edo gehiagoko exoeskeleto organikoko koloniak eratzen zituzten. From Wikipedia, the free encyclopedia
Graptolithina klasea, hizkuntza arruntean graptolitino edo graptozoo deitzen diren izaki fosilez osatua dago, eta hemichordata filumaren barruan kokatzen da. Graptolitinoak Kanbriarrean sortu ziren eta Karboniferoan desagertu. Izena grekeratik dator; graptos hitzak "idatzia" esan nahi du eta lithos hitzak, berriz, "harria". Hain zuzen ere, graptolitino fosilek hieroglifiko antza dutelako jarri zieten izen hori. Izaki kolonialak ziren, hau da, taldeka bizi ziren.
Graptolitinoak Kanbriarrean sortu ziren eta Karboniferoan desagertu, baina haien balio bioestratigrafikoa Ordoviziarretik Siluriarrerakoa da.
Dendroidea (Erdi-Kanbriar/Karbonifero) eta Graptoloidea (Behe-Ordoviziar/Goi-Devoniar) ordenak dira gehien agertzen direnak. Dendroideoak bentonikoak ziren hasieran eta plantoniko izatera eboluzionatu zuten (estratu batean itsatsita bizitzetik uretan flotatzen bizitzera), 4 familia ezberdinek erakusten duten bezala. Eboluzio honek haien bizi-ingurunearen hedadura handitu zuen bioestratigrafikoki interesgarriak bihurtuz. Ber gisan, graptoloinoak ere plantonikoak ziren. Gorputz organikoa zutenez, baldintza berezietan fosilizatu dira.
Graptolitinoek tutu itxura dute; gaur egungo zizareen antzekoak zirela esan daiteke. Eskeletoari errabdosoma deitzen zaio. Sikula, eskeleto honen luzakina da, kono itxurakoa. Sikularen gainaldean nema izeneko luzakina dugu eta behaldean, berriz, birgela izenekoa. Sikula, duen apainduraren arabera, prosikula (ildo luzexkak baditu) edo metasikula (eraztun itxurako ildoak baditu; hazkuntza eraztunak) dei daiteke.
Esan bezala, graptolitinoak izaki kolonialak dira, eta taldeak sortzen duen egiturari teka deritzo. Tekak bi zati ditu, proteka (sikulatik eta nematik hurbilen dagoen zatia) eta metateka (kanpoaldeko zatia, arantzan bukatu liteke). Tekek morfologia ezberdinak erakusten dituzte.
Teka multzo bat baino gehiago badago, multzo bakoitzari estipe deitzen zaio. Hainbat morfologia ezberdin daude:
Dendroidea ordenak forma oso adarkatuak eta teka txiki ugari ditu. Graptoloideak, aldiz, estipe gutxiko errabdosomak eta teka uniseriatu edo biseriatuak.
Bestalde, fosilak begiratzerakoan, sarritan, konturatzen gara elkarren gainean kokatzen direla: hau da, estipeak nahas-masean daudela.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
