Eguzkiaren erradiazio-igorpenaren bat-bateko hazkuntza bortitza, Eguzkiko zona aktiboei lotzen zaiena eta kromosferan eta koroan aldaketa ugari eragiten duena. From Wikipedia, the free encyclopedia
Eguzki-erupzioa[1] edo eguzki-fulgurazioa[1] (batzuetan eguzki-sugarra edo eguzki-garra bezala izendatua) Eguzkiaren distiraren bat-bateko areagotze handia da, gehienetan haren gainazaletik hurbil ikusten dena eta eguzki-orbanen batetik gertu kokatuta. Terminoa zabaldu eta beste izarretako garrak izendatzeko ere erabiltzen da. Sugar indartsuak sarritan koroa-masaren eiekzioek lagunduta agertzen dira, baina ez beti. Eguzkiaren kasuan, sugarrik indartsuenak ere ozta-ozta bereiz daitezke Eguzkiaren irradiazio osoan, baina izar ñirñirkarien kasuan erraz bereiz daitezke euren garrak, normalean izar horiek distira ahula baitute eta haien sugarrak proportzionalki askoz sendoagoak izan ohi direlako.[2]
Eguzki-sugarrak lege potentzialeko magnitudeen espektro batean gertatzen dira; ohikoak diren 1020 jouleko energia askapena nahikoa da erraz ikusi daitekeen gertakari bat sortzeko, 1025 jouleko askapena edo handiagoa egiten bada, gertakaria aipagarria izango da.[3]
Sugarrak lotuta daude Eguzkiko korotik kanpo-espaziora askatzen diren plasma eta partikulekin. Sugarrek irrati-uhinak ere igortzen dituzte aberastasunez. Eguzki-sugarra Lurrera begira askatzen bada, askatzen diren partikulak goi atmosferan sar daitezke eta hala, aurora distiratsu eta ikusgarriak eragin, eta agian, urruneko irrati-komunikazioak eteteko ahalmena izango du.[4] Eguzki-sugarren partikulek egunak behar izan ohi dituzte Lurrera iristeko. Energia handiko partikulak, zeinak erlatibistak izan daitezkeen, erradiazio elektromagnetikoarekin batera hel daitezke ia.
Eguzki-sugar ugari edo oso handiak askatzen direnean eguzki-ekaitz izena jasotzen du fenomenoak. Eguzki-sugarren maiztasuna aldakorra den arren, badu zerikusirik izar bakoitzaren zikloarekin (eguzki-zikloarekin), zeinak gure izarraren kasuan hamaika urte irauten duen gutxi gorabehera. Ziklo horretan izarrak aldi gorena edo aktiboena izaten du eta orduan eguzki-orbanak ugariagoak dira, eguzki-sugarrak sortzeko aukerak areagotuz.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
