From Wikipedia, the free encyclopedia
Astenia[1] (grezierazko α [a] —alfa pribatibo—: " ez eduki", eta σθένος [sthénos]: "indar", "botere")[2] ahuldade edo neke fisiko nahiz psikikoaren sentsazio patologikoa da.[3] Sintoma hori sarritan lotzen da minbiziarekin eta horren kontrako tratamenduekin.[4] Hilgarria ere izan daiteke, astenia pairatzen duen gaixo batek minutuko ariketa egiten badu.[5] Astenia luzeak neke-sindrome kronikoa diagnostikatzea eragin dezake.[6]
| Astenia | |
|---|---|
| Deskribapena | |
| Mota | zantzu klinikoa, sintoma weakness (en)  |
| Tratamendua | |
| Erabil daitezkeen botikak | mesocarb (en) |
| Identifikatzaileak | |
| DiseasesDB | 22832 |
| MedlinePlus | 003174 |
| eMedicine | 003174 |
| MeSH | D001247 |
Orokorrean, egunsentian agertzen da, hau da, goizean nagusi da eta aldakorra da denbora igarotzerakoan. Atsedenarekin ez du hobera egiten edo are larriagotu egiten da, eta loaren nahasmendu batekin lotuta egoten da. Arrazoi erreaktiboengatik denean, gehiegizko jarduera fisiko edo mentalaren ondoren agertzen delako da. Arrazoi psikiatrikoengatik denean, sindrome depresiboarekin lotzen dute.
Arratsaldean maximoa izateagatik bereizten da, ilunabarrean, finkoa da eta ez du aldaketarik edo gorabeherarik. Jarduerarekin larritzen da eta loaren ondoren hobetzen da.[6] Hauek dira ustezko kausa organikoak:
Asteniaren ezaugarri nagusia nekea da, energia eta motibazio faltaren, nekearen edo nekearen sentsazio gisa. Asteniak funtzio intelektualei eragin diezaieke: oroimenaren galera, arreta, kontzentrazio eta zaintza gutxiago. Sarritan, beste nahasmendu psikologiko batzuk nabarmentzen dira, kanpoko munduaren pertzepzio aldatua, nortasunaren nahasmenduak eta antsietatea barne.
Asteniak funtzio sexualei ere eragiten die, anafrodisia eta zutitzearen disfuntzio eraginez. Nahasmendu fisiko ohikoenak jangura galtzea, muskuluen nekea eta loaren nahasmenduak dira.
Astenia ez da loguraren sinonimoa. Logura eta apatia (axolagabekeria gisa ulertuta) nekearen sintomak izan daitezke, esfortzu fisikoaren edo lo faltaren ondoren. Ondo lo eginez eta estresa gutxitzearekin arintzen ez bada, medikuak baloratu beharko du.[7]
Asteniaren ohiko beste arrazoi batzuk hauek dira: bihotzeko eta onkologiako kausak larritasunagatik, drogak eta alkohola hartzeagatik, depresioa eta haurdunaldia nerabeengan, loaldiko apnearen sindromea eta tratu txarrak eskolan zein familian.[7]
Beharrezkoa da astenia eta nekea bereiztea: asteniaren sintomak ez dira atsedenarekin hobetzen. Neke-sindrome kronikoarekin ere ez da nahastu behar. Sintomak 6 hilabete baino gehiagoz irauten badira, eta ez badira depresio-egoeraren ondorio, baliteke neke-sindrome kronikoa izatea.
Asteniaren kasu berezi bat udaberriko astenia da,[8] urtaro honen etorrerarekin agertzen den jatorri ezezaguneko gaixotasuna.[9][10]
Astenia infekzio eta gaixotasun askotan ager daiteke, bai organikoetan, bai funtzionaletan. Adibidez:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
