suge batek eragindako zauria From Wikipedia, the free encyclopedia
Pertsona batek suge-hozkada bat jasotzeak lesioa eta, batzuetan, pozoitze ofidikoa eragin dezake. Suge-espezieak duen hortzeria motak zehazten du espezie hori pozoitsua den ala ez, eta hori egokitzapen ebolutibo baten emaitza da.
| Suge-hozkada | |
|---|---|
 | |
| Deskribapena | |
| Mota | animaliaren hozkada, intoxikazio arraroa envenomation (en)  |
| Espezialitatea | larrialdietako medikuntza |
| Arrazoia(k) | animalia-eraso |
| Identifikatzaileak | |
| GNS-10-MK | T63.0 |
| GNS-10 | T63.0 |
| GNS-9 | 989.5 |
| DiseasesDB | 29733 |
| MedlinePlus | 000031 |
| eMedicine | 000031 |
| MeSH | D012909 |
Nahiz eta suge-espezie gehienak pozoitsuak ez izan eta oro har harrapakinak konstrikzioz hiltzen dituzten pozoia erabili beharrean, suge pozoitsuak aurki daitezke kontinente guztietan, Antartikan izan ezik.[1] Sugeek, maiz, haginka egiten diote harrapakinari ehiza-metodo gisa, baina haginka ere egin dezakete harraparien aurkako defentsa gisa.
Suge pozoitsuen itxura fisikoa alda daitekeenez, ez dago espezie horiek identifikatzeko eta arreta mediko profesionala bilatu behar den ebaluatzeko modu praktikorik.[2][3] Ofidioak dituen gune batean bizi edo paseatzen bada, gomendagarria da horren berri ematea, hartu beharreko neurriak eta istripu ofidikoa gertatuz gero kontuan hartu beharreko ekintzak ezagutzeko. Lehen sorospenen indikazioak eskualdean bizi diren espezieen araberakoak dira, espezie batzuek eragindako hozkadetarako tratamendu eraginkorrak ez baitira eraginkorrak beste batzuentzat.
Sugearen hozkaden emaitza hainbat faktoreren araberakoa da; besteak beste, suge mota, eragindako gorputz-eremua, pozoi-kantitate injektatua eta biktimaren aurretiko osasun-egoera. Pozoia inokulatu ez arren pozoitsu ez diren sugeen hozkadek zauriak eragin ditzakete, hortzen ondorioz edo infekzio baten ondorioz. Hozkada batek erreakzio anafilaktikoa ere eragin dezake, hilgarria ere izan daitekeena.
Sugearen hozkadei egotzitako heriotza-kopurua eremu geografikoaren araberakoa da. Australian, Europan eta Ipar Amerikan heriotzak nahiko arraroak badira ere,[1][4] sugearen hozkadekin lotutako erikortasuna eta hilkortasuna osasun publikoko arazo larria da munduko eskualde askotan, bereziki zerbitzu medikorik ez duten landa-eremuetan. Gainera, hegoaldeko Asian, hego-ekialdeko Asian eta Saharaz hegoaldeko Afrikan hozkada gehien izaten diren bitartean, Neotropikoetan eta beste eskualde ekuatorial eta subtropikal batzuetan eragin handiagoa dute.[1][4] Urtero, hamarnaka mila pertsona hiltzen dira sugearen hozkaden ondorioz,[1] nahiz eta hozkada bat izateko arriskua murriztu daitekeen prebentzio-neurriekin, hala nola babes-oinetakoak erabiltzearekin eta suge arriskutsuak bizi direla dakiten eremuak saihestearekin.
Sugearen hozkada baten ondoren izu-sentimenduak agertzen dira, eta nerbio-sistema autonomoak sintomen multzo bereizgarri bat sor dezakete, hala nola takikardiak eta goragalea.[5]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
