Montmartre

Montmartre frantziar udalerri zahar bat da, 1860an Parisek anexionatua. Haren eremuaren gehiengoa 18. barrutiaren auzo bat da, nahiz eta zati bat Saint-Ouen udalerriari atxikitu.

Montmartre Montmartre
barrutia
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Udalerrien arteko lankidetzarako erakunde publikoa	Paris Handiko metropolia
Territorial collectivity of France with special status	Paris
Udalerri barrutia	Parisko 18. barrutia
Jatorrizko izena	Montmartre
Geografia
Koordenatuak	48°53′13″N 2°20′28″E
Altuera	130,53 m
Demografia

Egun, Montmartre Paris iparraldeko auzo bat da, hiriburuko turismogune nagusietako bat. Ezaguna da bertan dagoelako harri zurizko Sacré-Cœur basilika ezaguna, eta taberna auzoa delako. Basilikaren ondoan Saint Pierre de Montmartre eliza zaharra dago, Inazio Loiolakoak eta Frantzisko Xabierkoak Jesusen Lagundia sortu zuten lekua omen dena. Auzoak garrantzi handia izan zuen Frantzia-Prusia Gerran eta Parisko Komunaren garaian. Gainera, XIX. mende amaieran eta XX. mende hasieran artista ugarik han izan zuten bizilekua edo lantegia. Artista horien artean zeuden Salvador Dalí, Amedeo Modigliani, Claude Monet, Pablo Picasso eta Vincent van Gogh.

Auzo honetako bihotzean Tertre plaza ezaguna dago, bertan erretratugile eta margolariak daude, bertatartzen diren turistei diruaren truk beren erretratuak marraztu eta margonalank ere saltzen dizkiete.

Montmartre muino gainean eta inguruan dago (Butte Montmartre), Parisko puntu garaiena (130,43 m Saint-Pierre de Montmartre hilerrian). Muinora igotzeko RATP erakundeak kudeatutako funikularra hartu daiteke, edo bestela 222 harmailako eskailerak. Hurbilen dauden metro geltokiak Anvers, Pigalle eta Blanche dira 2 linean eta Pigalle, Abesses, Lamarck - Caulaincourt eta Jules Joffrin 12 linean.

Izena

Mons Martis ("Marteren mendia") toponimo merovingiar garairaino biziraun zuen Montmartre gisa kristautua^[1], martiriaren mendia esanahi aldatuarekin. Horrela, San Denisen martiriarekin lotu zen^[2], bertan burua ebaki baitzioten 250 inguruan. San Denis Parisko apezpikua zen eta egun Frantziako patroia da. Badirudi muinoaren erlijiozko garrantzia zaharragoa dela, druiden santutegi izan omen zelako, inguruetako tontor garaiena baitzen. Hala ere, ez dira arrasto arkeologikorik aurkitu^[3].

Artisten topaleku

Théophile Steinlen-en afixa ezaguna: Le Chat Noir kabareta

XIX. mende erdialdean, artista ugari, Johan Jongkind eta Camille Pissarro esaterako, Montmartrera joan ziren bizitzera. Mende amaierarako, Montmartre eta eskuinaldeko Montparnasse auzoak Parisko artista-gune nagusi bihurtu ziren. Gainera, jatetxea bat ireki zen tontorretik gertu zegoen haize errota batean: Moulin de la Galette.

Artista elkarteak ere sortu ziren, Les Nabis eta Incoherents esaterako, baina itzal handiko bakarkako artistengatik da ezaguna batez ere. Horien artean daude Vincent van Gogh, Pierre Brissaud, Alfred Jarry, Gen Paul, Jacques Villon, Raymond Duchamp-Villon, Henri Matisse, André Derain, Suzanne Valadon, Pierre-Auguste Renoir, Edgar Degas, Maurice Utrillo, Henri de Toulouse-Lautrec, Théophile Steinlen, Salvador Dalí, Amedeo Modigliani, Claude Monet eta Pablo Picasso, auzo honetan inspirazioa lortu zutenak. Konposatzaile batzuk ere auzoan bizi izan ziren, Satie esaterako (Le Chat Noir kabareteko pianojolea).

Gaur egun ere artelanak aurki daitezke, baita kalean ere, tartean 'Maite zaitut' esaldien murrua bezalakoak.

Demografia

Biztanleriaren bilakaera 1793 1800 1806 1821 1831 1836 1841 1846 1851 1 146 628 438 2 206 4 571 6 847 7 802 14 710 23 112 1856 1861 1866 1872 1876 1881 1886 1891 1896 36 450 - - - - - - - - 1901 1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946 1954 - - - - - - - - - 1962 1968 1975 1982 1990 1999 2009 2014 2020 - - - - - - - - -

Ikustekoak

• Sacré-Cœur basilika
• Tertre plaza
• Moulin Rouge (muinoaren oinean)
• Moulin de la Galette

Erreferentziak

1. Bailey K. Young, "Archaeology in an Urban Setting: Excavations at Saint-Pierre-de-Montmartre, Paris, 1975-1977" Journal of Field Archaeology 5.3 (Autumn 1978:319-329) p 321: "The tradition that a Temple of Mars stood on the south bluff and a Temple of Mercury farther west was known to Eatly Modern érudits.
2. The "place called the mont of Mars, now by a happy mutation known as the Mont of Martyrs", Miracles of Saint Denis (831) quoted in Young 1978:321 note5.
3. Young (1978:312) "Though we know that impressive vestiges of antique walls stood into modern times, archaeological testimony is meagre."

Kanpo estekak

• Montmartre muinoaren webgunea
• Syndicat d'Initiative de Montmartre

• Datuak: Q186115
• Multimedia: Montmartre / Q186115