Hegoaldeko Ukrainako erasoaldia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Hegoaldeko Ukrainako erasoaldia –Kherson erasoaldi modura ere ezaguna– Errusiako Indar Armatuen eta Ukrainako Indar Armatuen arteko erasoaldi militar bat da, 2022ko otsailaren 24an hasi zena,[23] Ukrainako 2022ko errusiar inbasioaren zati gisa, Errusiako Indar Armatuek Ukrainako muga gurutzatzean hasitakoa.[24] Ukrainako Gobernuak adierazi duenez, erasoaldiaren helburua Kieveko hiriburua inguratuko duen pintza-mugimendu bat sortzea da,[25][26] Hegoaldeko Ukrainako oblastak kontrolatuz: Kherson Oblasta, Mykolaiv Oblasta eta Zaporizhia Oblasta.[24]
| Hegoaldeko Ukrainako erasoaldia | |||
|---|---|---|---|
| Ukrainako inbasioa (2022) | |||
Errusiaren aurrerapen militarraren mapa, Ukraina hegoaldean, 2024ko urriaren 8an.
Leienda: Ukraina Okupatutako Ukraina | |||
| Data | 2022ko otsailak 24 – egun (2 urte, 7 hilabete eta 12 egun) | ||
| Lekua | Kherson Oblasta, Mykolaiv Oblasta, Zaporizhzhia Oblasta eta Krimea | ||
| Koordenatuak | 46°30′N 34°00′E | ||
| Egoera | Martxan
| ||
| Gudulariak | |||
| |||
| Buruzagiak | |||
| |||
| Indarra | |||
| |||
.svg){kind=small}
Kherson Oblast guztia, Dnieper ibaiaren hegoaldean, Errusiaren kontrolpean dago; hala, Berislav Raiona baino ez dago ukrainarren kontrolpean. Errusiar destakamendu bat ipar-mendebalderantz zabaltzen ari da, Hegoaldeko Bug ibaiaren ezkerreko ertzean zehar. Hala ere, Gerraren Ikerketarako Institutuaren arabera, litekeena da Ukrainako indarrek aurrerapen horiek gelditu izana, indar errusiarrek hornidura- eta moral-arazo gero eta handiagoei egin behar baitiete aurre.[27] Erasoaldi honetako beste elementu batzuk ere Ekialdeko Ukrainako erasoaldiko elementuekin batu dira Mariupol hiria elkarrekin inguratu eta bonbardatzeko.
2014ko Duintasunaren Iraultzaren ondoren, Errusiak Ukrainako Krimeako penintsula bereganatu zuen.[28][29] De facto gobernatuta, tropa errusiarrek beren Krimeako Errepublika okupatu dute hurrengo zortzi urteetan zehar. Penintsula presentzia militarrak errusiarrak gora egin zuen Errusiaren eta Ukrainaren arteko 2021-2022ko krisian, 10,000 soldadu gehigarrien ekartzearen ondorioz.[30]
Hegoaldeko Kherson Oblastaren errusiar bereganatzea
Vladimir Putin-ek, Errusiako Presidenteak, Ukrainan operazio militar bat iragarri eta gutxira, Errusiako Aire Armadak gurutzaldi-misil eta misil balistikoak jaurti zituen Kherson Oblasteko hainbat hiritan. Aireko laguntzarekin, Errusiako Indar Armatuek Kherson Oblasta zeharkatu zuten Krimeako eremuetatik, Errusiak 2014. urtean anexionatutakoetatik, hain zuzen ere.[31][32][33]
Errusiako Itsas-Armadak itsas-blokeoa erabili zuen Itsaso Beltzean Ukrainaren Kherson Oblast inguruan zeuden unitateei laguntza ematea mugatzeko, baita Ukraina hegoaldean merkataritza- eta merkantzien fluxua murrizteko ere.[34] Goizaldeko 3:30 aldera, ordu lokalean, Ukrainak Azov Itsasoko nabigazio komertzial guztia itxi zuen, 100 itsasontzi baino gehiago portuetan harrapatuta utziz.[35]
Arratsaldean, errusiarrak Kherson hirira iritsi ziren, ukrainarrei aurre eginez Khersongo guduan. Errusiarrak Dnieper ibaia zeharkatzen saiatu ziren Antonovskii zubitik. Errusiar Armadak hasiera batetan gurutzatzea lortu bazuen ere, Ukrainako indar mekanizatuek zubia berreskuratzea lortu zuten.[36]
Ukrainako batailoi bat zabaldu zen Henitxesk Zubia suntsitzeko, Perekop istmoaren ondoan, Krimeatik aurrera zihoazen tropa errusiarren aurrerapena geldiarazteko.[37] Vitalii Skakun-ek, zubian lehergailuak jarri zituen borroka-ingeniariak, ez zuen zubitik erretiratzeko astirik izan, eta, ondorioz, minak leherrarazi zituen, bere burua hil eta zubia suntsituz.[38][39] Skakunek Ukrainako Heroi titulua jaso zuen, hil ondoren, Volodymyr Zelensky-ren eskutik, Ukrainako Presidentea.[40]
Krimeatik aurrera zihoazen tropa errusiarrek Ipar Krimeako Kanalaren gaineko kontrola lortu zuten.[41] 2014an Errusiak Krimea anexionatu ondoren, Ukrainak kanala blokeatu zuen,[42] Krimeako edateko uraren %85 ematen duena.[43] Sergei Aksionov-ek, Krimeako Errepublikako buruak, tokiko agintariei esan zien kanala presta zezatela Dnieperreko ura jasotzeko eta Krimeako ur-hornidurari berriro ekiteko, hurrengo egunerako aurreikusita baitzegoen.[44]
Otsailaren 25eko goizean, indar errusiarrek Nova Kakhovka hiria inguratu eta harrapatu zuten.[45] Ipar Krimeako Kanala ere desblokeatu zen, Krimeari ezarritako 2014. urteko ur-blokeoa bertan behera uztea ekarri zuena, Krimeako Gerraren testuinguruan.[46][47] Borrokak Zaporizhzhia Oblastera hedatzen hasi ziren, Errusiako indarrak Kherson Oblastaren hego-ekialdetik Melitopolera aurreratzen ari ziren bitartean, gutxira, iskanbila txiki baten ostean, eroritakoa.[48][49] Geroago, indar errusiarrek Antonovskii zubia erabat berreskuratu zuten.[50] Ukrainak bideratutako kotraeraso batean, Melitopol hiriaren kontrola berreskuratu zuten.[51]
Otsailaren 26an, –Khersongo alkatea– arabera, Ukrainaren aire-eraso batek errusiarrak Khersonetik erretiratzera behartu zituen, hiria ukrainarren kontrolpean utziz.[52][53] Ukrainako indarrek, halaber, zubia berreskuratu zuten.[54]
Irina Venediktova-k, Ukrainako Fiskal Nagusiak, baieztatu zuen Errusiako indarrek kazetari bat eta anbulantzia-gidari bat hil zituztela Zelenivka herritik gertu, Kherson iparraldeko auzo batean.[55] Beste funtzionario ukrainar batek, geroago, baieztatu zuen ere Errusiako Armadaren zutabe bat garaitua izan zela Radensk eta Oleshki herrien artean, Kherson hegoaldean.[56]
Otsailaren 26ko arratsaldean, Kakhovka-ra, Dnieper ibaiaren ertzean, 12 tanke irekitzea lortu zuten, eta Mykolaiv aldera abiatu ziren.[57] Vitaly Kim-ek, Mykolaiv hiriko alkatea, esan zuenez, hiriak 5 ordu zituen prestatzeko, Errusiako indarrak ailegatu baino lehen.[58][59] Artilleria eta beste arma batzuk ere prestatu ziren, eta hiri-inguruko defentsa integrala prestatzen ari ziren ere.[60] Errusiar indarrak 13:40tan sartu ziren Prymorsk-en eta honen inguruko guneetan.[61]
Ukrainako funtzionario batek adierazi zuen Errusiako indarrek, Enerhodar hirirantz, aurrera egiten jarraitu zutela, Zaporizhia Oblasteko hego-mendebaldean kokaturiko hiria. Hiri horretan kokaturik dago ere Zaporizhiako Zentral Nuklearra. Funtzionarioek ere errusiarrak Grad misilak zabaltzen ari zirela adierazi zuten, bai eta zentralaren aurkako eraso batez ohartarazi zuten ere.[62] Zaporizhia Oblasteko Estatuko Administrazioak adierazi zuen Enerhodarren zeuden indar errusiarrak geroago itzuli zirela Bolshaya Belozerkara, hiritik 30 kilometrora dagoen herri batera.[63] Errusiako indarrek, ostean, kostaldeko hiria eguerdiko 13:40ak aldera bereganatu zuten.[16]
18:30ak aldera, tankeak Mykolaiv kanpoaldean zeuden, eta alkateak etxean geratzeko agindu zien herritarrei, leihoetatik ahalik eta urrunen.[64] Handik gutxira, tropak hirian sartu ziren, eta 10 minutu geroago borroka bat hasi zen Hegoaldeko Bugean.[65] Txosten batzuen arabera, tankeek "hiria zeharkatu zuten".[66] Hirian ere sute handiak izan ziren.[67]
Indar errusiarrak Melitopoletik Mariupolera joan ziren, non etengabeko borroka izan den. Indar hauek, ostean, Berdiansk hiria inguratu zuten.[68][69] Bertan, Berdiansken, Errusiako tropek hiri-portua eta Berdianskeko Aireportua bereganatu zituzen ere.[70][69]
Errusiar aurrerapenak iparraldeko Kherson, ekialdeko Mykolaiv eta mendebaldeko Zaporizhia Oblastetan
Errusiako Defentsa Ministerioko bozeramaile den Igor Konashenkov-ek adierazi zuen Henitxesk hiriak eta Khersongo Nazioarteko Aireportuak amore eman zutela Errusiako indarren aurrean, otsailaren 27ko goizean.[71][72][73] Geroago, errusiar indarrek Khersonen zati bat inguratu eta harrapatu zuten,[74][75] ukrainarrak ados zeuden informazioaren arabera.[75]
Egun hartan bertan, Errusiako indarrek Berdiansk harrapatu ahal izan zuten ere.[76][77] Hartualdian, tokiko agintariek jakinarazi zuten pertsona bat hil eta beste bat zauritu zela.[78][79] Berdiansken gutxienez zortzi gerraontzi ukrainar hartu zituzten: Gyurza-M klaseko bi artilleria-txalupa, bi Zhuk klaseko patruila-ontzi, Sorum klaseko atoiontzi bat eta sei patruila-ontzi txiki. Russia Todayk ez zuen Zhuk klaseko bigarren patruila-ontzia aipatu, ezta sei patruila-ontzi txikiak ere, baina harrapatutako ontzi horien artean Polnocny klaseko lehorreratze-ontzi bat, Ondatra klaseko lehorreratze-txalupa bat, Grisha klaseko korbeta bat, Matka klaseko misilen-aurkako txalupa bat eta Yevgenya klaseko dragamina bat zeudela adierazi zuen.[80] Geroago jakin zen sei ontzi txikienetatik bi UMS-1000 patruilako cutterrak zirela, hiru Kalkan-M ontziak zirela,[81] eta, azkenekoa, Adamant-315 laketontzi motordun bat zela.[82]
Geroago, baina oraindik otsailaren 27an, ukrainar borrokalari erromaniarren talde batek, ustez, tanke errusiar bat harrapatu zuen Kakhovka-tik gertu.[83]
Ukrainako funtzionarioek ere adierazi zuten errusiar indarrak Mykolaivtik erabat kanporatu zituztela,[84] hiriak kalte handiak jasan bazituen ere.[85][86][87] Errusiar indarrak, egunez, saiatu ziren Dniprorudne-n sartzen, baina atzera egin behar izan zuten protestatzen ari zirenei aurre egin ezinik.[88]
Errusiako Defentsa Ministerioak otsailaren 28an iragarri zuen Errusiako indarrek Berdiansk eta Enerhodar harrapatu zituztela, Zaporizhzhyako Zentral Nuklearraren inguruez gain. Hala ere, Ukrainak ukatu egin zuen zentralaren kontrola galdu izana.[89] Dmitri Orlov-ek, Enerhodarreko alkateak, ukatu egin zuen bere hiria eta aipatutako zentrala errusiarren harrapatu izana.[90] Geroago, bideo bat atera zen, non ikusten ziren bertako zibilek Enerhodarren konboi errusiar bat sartzea eragozten zutela, sarreran barrikadak eginez, eta, ondorioz, alde egin behar izan zutela.[91] Vadim Denisenko-k, Ukrainako Barne Ministroaren aholkulariak, Errusiako indarrei leporatu zien Kherson-inguruko herrixketan bildutako zibilak giza-ezkutu gisa erabiltzen saiatzea Khersonerako zubia zeharkatzeko, han misio humanitarioan zeudela sinetsarazi ondoren.[92]
Errusiar tropak Khersonetik Mykolaiv aldera joan ziren, hiriaren kanpoaldera iritsiz eta goizeko 11:00etan eraso bat eginez.[93][94]
Berdiansk-eko alkate den Oleksandr Svidlo-ren arabera, errusiar indarrek hiria utzi zuten, errusiar polizia militarraren destakamendu bat hirian utzi ondoren.[95] Errusiar indarrek Mariupolera jo zuten Ekialdeko erasoaldiarekin bat egin eta hiria inguratzeko.[96] Hala, Errusiak Krimea eta DHEa batuko lituzkeen lurbide bat eratzea lortuko zukeen.[97]
Martxoaren 1eko goizaldean, indar errusiarrak Kherson erasotzen hasi ziren mendebaldetik, Kherson Nazioarteko Aireportutik Mykolaivrantz, autobidetik. Hiria inguratzea lortu zuten, bai eta ondoko Komixani herrira iritsi ere.[98] Geroago, Errusiako indarrak Khersonen sartu ziren.[99]
Melitopolgo alkateak, Ivan Fedorov-ek, errusiar indarrek hiria okupatu zutela iragarri zuen.[2] Estatu Batuetako Defentsa Departamentuko funtzionario batek ere baieztatu zuen, halaber, errusiar indarrek hiria harrapatu zutela.[100]
Errusiako indarrek Baxtanka eta Mikolaiv hiriak ere bonbardatu zituzten. Ukrainako funtzionarioek geroago adierazi zutenez, Ukrainako indarrek, aurreko gauean, Errusiako konboi handi bat erasotu eta garaitu zuten, errusiarrak ondoko hirira, Novii Buh-ra, erretiratzera behartuz. Erasoan "dozenaka ibilgailu blindatu [errusiar]" suntsitu zituztela adierazi zuten.[101] Vitalii Kim-ek, hala ere, adierazi zuen operazioan helikoptero ukrainar bat ere suntsitu zutela errusiarrek, pilotuak bizirik atera bazen ere.[102]
Ukrainako funtzionarioek adierazi zutenez, Errusiako indarrek Enerhodar inguratu zuten, errusiar konboi bat hirira zihoalarik 14:00ak aldera.[103] Alkatearen arabera, hiriak zailtasunak zituen elikagaiak lortzeko.[103]
Martxoaren 2ko goizalderako, indar errusiarrek Khersonen parte bat bereganaturik zuten, hiriko plaza nagusia barne.[104] Gau hartan bertan, Kolikhaievek iragarri zuen hiria errenditu zela indar errusiarren alde, eta komandante errusiarrak hirian administrazio militar bat ezartzeko asmoa zuela.[105]
Indar errusiarrek Voznesensk ere bonbardatu zuten, Mykolaiv inguruko zubia erabili beharrean, Hegoaldeko Bug ibaia zeharkatzeko erabil daitekeen zubi bat duena. Ondoren, paraxutista errusiarrak hiritik gertu dagoen baso-gailur batean lehorreratu ziren, hirira ere zutabe blindatu bat hurbiltzen zen bitartean. Itsas Infanteriako 126. Brigadako indar errusiarrek, bestalde, ezin izan zuten haiekin bat egin, haraino iristen saiatzen ari zirela eraso baitzieten.[106]
Errusiar tropek, ukrainar ofizialek 400ean estimatuak, Rakove herria harrapatu zuten ere, bertako etxeak frankotiratzaile-habi bat sortzeko helburuarekin. Ondoren, base bat ezarri zuten ere herriaren sarreratik gertu zegoen gasolindegi batean, eta, bertatik, inguruan Lurralde Defentsako Indarren base bati eraso zioten. Ukrainako indarrak artilleriarekin kontraerasotzen hasi ziren gauez, errusiar basearen koordenatuak eman zizkieten bertako boluntarioen laguntzarekin.[106]
Bitartean, Anton Geraxtxenko-ren arabera, Ukrainako Barne Arazoetako Ministroaren aholkularia, Mariupolgo bonbardaketen ondorioz, lau zibil hil ziren egun hartan.[107]
Egun horretan bertan ere, Bangladeshko MVS Banglar Samriddhi izeneko ontzi bat identifikatu gabeko misil batek jo zuen arratsaldeko 17:25etan. Itsasontzia Olviako portuan zegoen porturaturik, Mykolaiv Oblastean, inbasioa hasi zenetik. Erasoak ontzia erre zuen eta ingeniari bangladeshtar bat hil zuen ere.[108][109]
Martxoaren 3ko goizaldean, Khersongo alkateak iragarri zuen hiria Errusiako indarren eskuetan erori zela,[110] Kherson iparraldean eta Mariupol hirian oraindik erresistentzia handia zegoen arren.[111] Mariupoleko agintariek, halaber, martxoaren 3an zehar ehunka zibil hil zirela adierazi zuten ere.[112][113] Bestalde, Enerhodarreko alkateak, Dmitro Orlov-ek, konboi errusiar handi bat hirian sartu zela adierazi zuen.[114]
Errusiako indarrak Zaporizhzhiako Zentral Nuklearraren kontrola bereganatzen saiatu ziren. Errusiako bonbardaketen ondorioz, eraikin administratibo bat eta zentraleko sei unitateetako bat sutan piztu ziren.[115][116] Lehen informazioen arabera, erradiazio-mailak normal mantendu ziren denbora-tarte horretan, suteak ez baitzituen funtsezko ekipoak kaltetu eta langileek kalte gehiago saihesteko neurriak hartu zituztelako.[117][118] Suhiltzaileak, halere, ezin izan ziren sutera iritsi, borroken ondorioz.[119]
Tokiko boluntarioek eta soldadu ukrainarrek Voznesenskeko tropa errusiarrei aurre egitea lortu zuten egunean zehar; hala, horietako gehienak 64 kilometro ekialderantz erretiratzera behartu zituzten, eta, beste batzuk, berriz, inguruko basoetara ihes egitera, horietako hamar geroago harrapatuak izan zirelarik. Ukrainako funtzionarioek adierazi zutenez, Errusiako indarrek 30 ibilgailu galdu zituzten batailan, baita 100 soldadu inguru ere. Hamar zibil hil ziren borroketan.[106]
Dmitro Falko-k, Mykolaiveko Udaleko idazkariak, adierazi zuen indar errusiarrek hiriaren kanpoaldeko gune batzuk harrapatu zituztela. Bitartean, Ukrainako indarrek Mykolaiveko Aireportua berreskuratu zuten.[120] Goizean, erradiazio mailan aldaketarik ez zegoela egiaztatu ondoren, tropa errusiarrek Zaporizhzhiako Zentral Nuklearra bereganatu zuten,[121][122] bai eta Errusiako militarrak Enerhodarren sartu ziren ere.[123]
Ukrainak tren-zubi bat lehertu zuen ere Transnistriako mugan, Moldaviako de iure-lurraldean zeuden 1,400 soldadu errusiarrak Ukrainara igarotzea eragozteko.[124]
Orlovek martxoaren 5ean adierazi zuenez, indar errusiarrak hiriaren perimetroaren zein zentral nuklearraren kontrola zuten, tokiko agintariek hiriaren ordena publikoaren, osasun-laguntzaren eta jarduera ekonomikoak antolatzearen kontrola zuten bitartean.[6] Indar ukrainarrek adierazi zuten indar errusiarrek Huliaipole eraso zutela gauean, bonbardaketa eta aire-erasoen bidez,[125] baina arrakastaz defendatu zutela hiria.[126]
Oleksandr Starukh-ek –Zaporizhia Oblasteko Gobernadoreak– martxoaren 7an adierazi zuen indar errusiarrek oblasteko Polohy, Vasylivka eta Tokmak hiriak bereganatu zituztela, bai eta jakinak ziren Berdiansk, Enerhodar eta Melitopol ere.[127][128] Bitartean, Vitali Kimek adierazi zuenez, Ukrainako indarrek Mykolaiveko Nazioarteko Aireportua berreskuratu zuten.[129] Ukrainako Indar Armatuek adierazi zuten ere egun hartan Vasily Bykov ontzi errusiarra hondoratu zutela, Sugeen Uharteari eraso zionetako bat, egunez, Odesa inguruan. Sare sozialetan argitaratutako bideoek gerraontziaren aurkako erasoa erakusten zuten.[130] Hala ere, martxoaren 16an, ontzia Sebastopolen sartzen ikusi zen, kalte nabarmenik gabe.[131]
Ukrainako Aire Indarrek Khersongo Aireportuko aire base militarrari eraso zion egunean zehar, eta Ukrainako funtzionarioek 30 helikoptero errusiar baino gehiago suntsitu zituztela adierazi zuten. Hala ere, satelite bidezko irudiek kopurua txikiagoa zela erakutsi zuten.[132]
Martxoaren 9an, tropa errusiarrak Skadovsk hirian sartu ziren. Bertako egoiliarren arabera, goizeko 8:45ean sartu ziren eta erdiko plazan jarri ziren, manifestariek tropak kanporatu aurretik. Ondoren, Errusiako Armadak Ukrainako Polizia Nazionalaren eraikin bat hartu zuten, udaletxearen eraikina bandalizatzeaz gain. Oleksandr Jakovlev alkateak adierazi zuenez, errusiarrek udaletxeko ordenagailuak eraman eta mitin politikorik ez egiteko agindu zuten.[133] Hurrengo egunean, Ukrainako Estatu Nagusiak jakinarazi zuen Errusiak Baltikoko Flotako Itsas Infanteriako 336. Brigadako batailoi bat zabaldu zuela Mykolaiven. Mykolaivetik ipar-mendebaldera, errusiar eta ukrainar indarrek Voznesensk-en borrokatu zuten. Gerraren Ikerketarako Institutuaren iritziz, "litekeena da indar errusiarrek zailtasunak izatea Inhul ibaitik haratago, ipar-mendebalderantz, aurrera egiteko".[134] Bonbardaketa gogor batek Mykolaiv hiria kaltetu zuen gauean, hainbat sute eraginez. Vitali Kim-ek "Guryivka-tik gertu, hiriaren iparraldean, borroka aktiboak" izan zirela jakinarazi zuen ere.[135] Zaporizhia-inguruan egindako borroketan, Serhii Kotenko koronela, Banatutako Infateria Motorizatuaren 9. Batailoiko komandantea, hil egin zen.[13]
Aurrerapenen moteltzea eta ukrainar kontraerasoak
Sakontzeko, irakurri: «Txornobaivkako erasoak»
Kimek esan zuenez, martxoaren 11n zehar indar ukrainarrek 15-20 kilometro atzera eragin zieten tropa errusiarrei, ekialderantz, bai eta errenditze bat negoziatzen ari ziren unitate batzuk ere inguratu zituztela.[136] Hurrengo egunean, Ukrainako indarrek adierazi zuten bi helikoptero errusiar suntsitu zituztela Skadovskeko Raionean, eta pilotuetako bat bizirik atera zela.[137] Sare sozialetan, suntsitutako helikopteroetako bat erakusten zuen bideo bat argitaratu zen.[138] Geroago, Jakovlevek esan zuen Skadovsk "askatu" egin zutela indar errusiarretatik, martxoaren 10ean utzi baitzuten hiria, tropa errusiarrak kanpoaldean kokaturik mantentzen ziren arren.[139]
Martxoaren 13an, Yevhen Matveyev, Dniprorudne-ko alkatea, atxilotu zuten soldadu errusiarrek. Otsailaren 27an, hiriko "ezkutu bizidunaren" protestekin bat egin zuen, Errusiaren okupazioaren aurka. Errusiar indarrak ere beren autoritatea Khersongo Oblastean ezartzen hasi ziren, Nova Kakhovka, Kakhovka eta Tavriisk-en mugak ezarriz.[140] Era berean, errusiar indarren talde bat Skadovskera sartu zen, berriro, arratsaldean, alkatearen arabera, eta hiriaren kanpoaldeko haur-kanpamendu batean kokatu zen.[141]
Mykolaiv Oblasteko Gobernadore den Vitali Kimek geroago baieztatu zuen errusiar indarren 200 ibilgailu suntsitu eta inguratu zituztela Melitopolen.[142] Anton Herastxenko-k geroago zehaztu zuen hau Vasylivka-tik gertu gertatu zela eta Ukrainako indarrek Melitopoletik gertu zeuden errusiar indarren 200 ibilgailuak suntsitu zituztela artilleria erabiliz. Errusiarren bertako kuartel nagusia ere suntsitua izan zela gaineratu zuen.[143]
Martxoaren 14an, goizeko 06:00etan, Errusiak Snihurivka hiriaren aurka egindako aire-eraso batek zibil bat hil eta bost eraikin kaltetu zituen, Estatuko Larrialdi Zerbitzuaren arabera.[144] Mariupolen aurkako beste eraso baten ondoren, Gobernuak kalkulatu zuen Ukrainako biktimak, Mariupolen, 2,500 inguru zirela, erasoaren ostean.[145] Hurrengo egunean, Errusiako Defentsa Ministerioak adierazi zuen Errusiako indarrek Kherson Oblasteko lurralde osoa hartu zutela.[146] Geroago, Ukrainako Aire Indarrek Khersongo Nazioarteko Aireportuko aire-base militarrari eraso zioten berriro, eta hainbat helikoptero errusiar suntsitu zituzten.[132]
Gennady Korban-ek, Dnipro Oblasteko Lurralde Defentsako Indarren Estatu Nagusiko buruak, eskualdea errusiarren erasoaldi baterako prest zegoela adierazi zuen, Kherson eta Zaporizhia Oblastetan gertatu ez bezala. Gaineratu zuen, halaber, indar errusiarrak Velyka Oleksandrivka, Novovorontsovka eta Arkhanhelskeko hirietara ailegatu zirela.[147]
Bien bitartean, Errusiako Itsas Armadako lehorreratze-ontziak Odesako kostaldera hurbiltzen ari ziren hiru taldetan, horien artean Pyotr Morgunov Ivan Gren klaseko lehorreratze-ontzia.[148] Errusiako gudu-hegazkinek eta gerraontziek Odesa Oblasteko gune ezberdinei eraso zieten ere, egunez, Ukrainako funtzionarioen arabera; hala, besteak beste, goizeko erasoetako batek bi pertsona zauritu zituzten.[149]
Ukrainaren kontraerasoaldia
Sakontzeko, irakurri: «Txornobaivkako erasoak»
Martxoaren 16an, Starukhek adierazi zuenez, Errusiako indarrek Zaporizhia hiriko gune zibilak eraso zituzten lehen aldiz; hala nola, Zaporozhye-2 tren-geltokia. Hiria –baino, bereziki, tren-geltokia–, Mariupoletik ihesi doazen errefuxiatuentzako lehen portu segurua izan da.[150]
Oleksandr Jakovlev, Skadovskeko alkatea, soldadu errusiarrek atxilotu zuten egunean zehar. Ordu batzuk geroago, ordea, askatu egin zutela adierazi zuen.[151] Bien bitartean, Ivan Fedorov –Melitopolgo alkatea– ere askatu zuten. Ukrainako funtzionario batzuek adierazi zutenez, alkatea "operazio berezi" batean askatu zuten.[152][153][154] Hala ere, Volodymyr Zelensky Ukrainako Presidentearen prentsa-laguntzaileak, Darya Zarivnaya-k, geroago esan zuen Ukrainako indarrek harrapatutako bederatzi errekruta errusiarrek trukatu zutela alkatea askatzearen trukean.[155]
Ukrainako Gobernuak egun bertan esan zuen ere bere indarrak kontraeraso bat hasi zutela, Mykolaiv inguruan, Khersonrantz, eta Posad-Pokrovske herria indar errusiarretatik askatua izan zela baieztatu zuen ere.[156] Herri honen kontrol ukrainarra independenteki egiaztatu zen bertatik bost egunetara.[157]
Martxoaren 20an, Errusiak, itxuraz, bake-elkarrizketetatik alde egin eta Mariupol infanteriaz erabat inguratu zuen, hiriaren erabateko errendizioa eskatzen zuen bitartean. Zelensky zein hiriko alkateak errendizio-eskakizunari zuzenean kontra egin zion, hari uko eginez.[158] Martxoaren 24an, indar errusiarrak Mariupol hiriaren erdigunean sartu ziren inbasioaren bigarren fasearen zati gisa, hiriko Jainkoaren Amaren Atsedenaldiaren Eliza hartuz.[159] Hiri-administrazioak argudiatu zuenez, errusiarrak egoiliarrak desmoralizatzen saiatzen ari ziren, errusiarren garaipenen baieztapenak publikoki oihukatuz; hala nola, Odesa harrapatu zutela esanez.[160] Martxoaren 27an, indar errusiarrak Ukrainako inbasioaren bigarren fasean sartu zirenean, Olha Stefanixyna, Ukrainako lehen ministrordeak, adierazi zuen Mariupol "jada ez zela existitzen" eta Errusiaren helburuek "ez zutela gizateriarekin zerikusirik". Stefanixynak honela laburbildu zuen Mariupolgo setioa: "[Mariupolgo biztanleek] ez dute ez urik, ez elikagai-hornidurarik, ez ezer (...). Hiri osoaren %85a suntsiturik dago".[161]
Apirilaren 10erako, indar ukrainarrek aurrerapen handiak egin zituzten eta, ondorioz, errusiar armada Kherson-inguruan atzerarazi zuten, Osokorkivkan eta Oleksandrivka herriak hartuz. Errusiarren kontraerasoek ez zuten galdutako lurraldea berreskuratzea lortu, eta, gainera, Ukrainak bertako aerodromo errusiarrak erasotzen jarraitu zuen.[162] Momentu horretan, Ukrainako kontraerasoak Errusiaren defentsa-lerroak arazo larrietan jarriak zituen Ukraina hegoaldean, errusiarrak Kherson hiria gotortzera eta beren aire-defentsak hobetzera behartuz.[163] Ukrainarren gerrillak ere errusiar kontrolpeko kokaguneak erasotzen hasi ziren hegoaldean; dirudienez, Melitopolen lan egiten zuen talde baten burupean.[22] Apirilaren 18rako, borrokek aurrera jarraitzen zuten, eta Ukrainak baieztatu zuen bere Aire Erasoko 80. Brigadak Mykolaiv-inguruko herri batzuk berreskuratu zituela.[21] Bi egun geroago, Errusiak kontraerasoa jo zuen eta aurrerapen txikiak lortu zituen Oleksandrivkan.[164]
Ekainaren 1ean, Vitalii Kim-en arabera, Ukrainako eskualde-gobernadoreetako bat, indar errusiarrak zubiak lehertzen hasiak ziren Khersonetik gertu, "Ukrainako Armadaren kontraeraso baten beldur".[165]
- Luhanskeko Herri Errepublika 2014ko maiatzean independentzia aldarrikatu zuen estatu bat da, Errusia (2022tik aurrera) eta Hego Osetia onartu gabeko ia-estatuaren onarpena jasoz.[8][9]
- Donetskeko Herri Errepublika 2014ko maiatzean independentzia aldarrikatu zuen estatu bat da, Errusia (2022tik aurrera) eta Hego Osetia onartu gabeko ia-estatuaren onarpena jasoz.[10]
- Ukrainaren arabera.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
